“Over-the-top comes on top” – ofwel: de Vlaming doet geen afstand van klassieke media zoals tv en sms, maar maakt optimaal gebruik van een overvloed aan schermen om ‘over-the-top’-internetdiensten zoals Netflix, Facebook Messenger en WhatsApp aan zijn digitale consumptiepatroon toe te voegen. Dat is één van de vaststellingen van het nieuwe iMinds digiMeter-rapport, een jaarlijkse enquête bij meer dan 2.000 Vlamingen omtrent hun mediabezit en -gebruik.

Smartphones maken integraal deel uit van die digitale levensstijl (bijna zeven op tien van de ondervraagden heeft er ondertussen eentje op zak), maar tegelijkertijd zien onderzoekers van iMinds - UGent de kiem ontstaan voor een mogelijke ‘digibesitas’.

We lopen immers steeds meer tegen de grenzen aan van de hoeveelheid informatie die we in de loop van een dag kunnen verwerken, en we moeten leren met die nieuwe realiteit om te gaan. 

79% van de Vlamingen heeft minstens drie schermen in huis, 25,5% heeft er vijf; smartphone-bezit piekt

Het ‘multiscreen’-fenomeen (de beschikbaarheid van meerdere schermen binnen één gezin – zoals tv, laptop, desktop, tablet en/of smartphones) is al langer aan een opmars bezig in Vlaanderen. En die trend zet zich duidelijk voort in 2015: 79% van de Vlamingen heeft ondertussen minstens drie schermen in huis, en ruim een kwart beschikt zelfs over de vijf schermen waarnaar digiMeter polst.

“De exponent van die multiscreen-trend, is de sterke stijging van het aantal smartphones in Vlaanderen,” zegt Prof dr. Lieven De Marez (iMinds - UGent). “Bijna zeven op tien Vlamingen heeft vandaag een smartphone op zak, een stijging met bijna 13% in vergelijking met 2014." 

"Het aantal Vlamingen dat binnen het gezin toegang heeft tot een tablet (gestegen van 56% naar 58%) lijkt dan weer zijn plafond bereikt te hebben. De Vlaming grijpt vandaag dus in toenemende mate naar zijn smartphone voor het consulteren van zijn favoriete diensten (sociale media, opzoeken van informatie, online bankieren, enz.). Waar tablets tot voor kort een voorsprong hadden door hun groter scherm, merken we dat de gebruikservaring van smartphones een belangrijke, positieve evolutie heeft doorgemaakt.” 


“Over-the-top on top”: Vlaming gebruikt meer digitale media dan ooit tevoren

Een andere vaststelling is dat de klassieke media het goed blijven doen. Zo heeft 86% van de Vlamingen een abonnement voor digitale televisie (status quo ten opzichte van 2014), en geeft 78% van de ondervraagden aan op dagelijkse basis hun tv-toestel te gebruiken om naar hun favoriete tv-programma’s te kijken (ook dat is een status quo in vergelijking met vorig jaar). Daarnaast zien we dat 70% nog steeds dagelijks sms’jes verstuurt (ook dit aantal blijft stabiel). 

Maar tegelijkertijd wijst de digiMeter-studie uit dat mensen steeds meer gebruik maken van ‘over-the-top’-internetdiensten zoals Netflix (goed voor zo’n 150.000 betalende Vlaamse abonnees, en een veelvoud aan gebruikers die ondertussen met Netflix hebben kennisgemaakt), Facebook Messenger (dagelijks gebruikt door bijna 40% van de ondervraagden) en WhatsApp (dagelijks gebruikt door ongeveer 25% van de Vlamingen).  

“En dat lijkt hier en daar alvast aanleiding te geven tot een aantal praktische problemen. De resultaten van ons digiMeter-onderzoek lijken immers te wijzen op het ontstaan van een mogelijke vorm van ‘digibesitas’, veroorzaakt door een overmatig gebruik van digitale media,” aldus Prof. De Marez. “Zo zien we dat een sterk stijgend aantal Vlamingen aangeeft dat deze activiteiten heel erg tijdrovend en soms zelfs ‘verslavend’ zijn.”

“Het gaat voornamelijk om twintigers en jonge dertigers die in een nieuwe levensfase zijn aanbeland: de voorbije jaren (tijdens hun tienerjaren en studententijd) konden zij ongebreideld gebruik maken van alle digitale content en apps die (vaak gratis) online beschikbaar zijn. Vandaag hebben zij echter een fulltime job en een gezin, en worden ze voor de eerste keer echt geconfronteerd met tijdsbeperkingen – wat veel druk met zich meebrengt. De volgende jaren willen we dan ook observeren hoe zij met die problematiek omgaan. We zijn nu al een kleine onderstroom op het spoor van Vlamingen die om die reden hun smartphone of Facebook-account vaarwel zeggen,” besluit hij.

Meer weten? Hier kan je een samenvatting van het digiMeter 2015 rapport downloaden.