Winst is het 'gevreesde woord' van ons tijdperk. Want bedrijven zijn te hard gefocust op het bereiken van hogere winstmarges, en dat ten koste van arbeiders en de maatschappij. Hebzucht is de oorzaak, geloven we. MAAR: we negeren het feit dat het algemeen functioneren van een bedrijf wordt gemeten op basis van de mogelijkheid om winst te genereren. Winst voor aanhoudende groei. Tijd om een andere blik op winst te werpen.
Onlangs las ik een inspirerend stuk, dat een nieuw licht werpt op winst. Het was Lawrence Chong, CEO bij Consulus, een bedrijf dat zich toelegt op onder meer global innovation en design consultancy. Een quote die ik heb meegenomen uit het artikel:
“Laten we 'winst' herdefiniëren om onze 'groei'obsessie te beëindigen, zodat we ons eindelijk kunnen focussen op duurzame en transformerende groei. #bigideas2016."
Winst is het resultaat van geweldig teamwork en sterk leiderschap
Op zich is en blijft winst belangrijk en noodzakelijk. Anders kan er niet worden geïnvesteerd in jobcreatie en innovatie. Maar: wat wél moet veranderen, is de manier waarop wij (en de verschillende markten) het type winst van bedrijven waarderen. Als we de manier waarop we winst genereren én evalueren niet grondig herzien, zullen we hoogstwaarschijnlijk hervallen in de economische crisis van 2009. Die zal deels worden getriggerd door de markt en haar onstilbare drang naar hogere groeipercentages en winstmarges.
In plaats van een doel, is winst juist het resultaat van geweldig teamwork en sterk leiderschap. Dus: het is niet bepaald doordacht om een winstterugval meteen te beschouwen als een teken van slechte prestaties. Ook andere factoren spelen een rol.
Hoe Amazon en Dell het aanpakten
Toch wist een kleine minderheid van de bedrijven te ontsnappen aan de woede van investeerders. Meer nog, die bedrijven behielden de steun van hun investeerders, ook wanneer ze kampten met lage winstmarges. Een van deze ondernemingen was Amazon. Jeff Bezos slaagde erin om Amazon's diensten en aanbod uit te breiden, ondanks het feit dat hij met zijn bedrijf jarenlang amper of geen winst behaalde. En nog belangrijker: op zeer slimme wijze zette hij zijn visie - het domineren van e-commerce - om in de praktijk.
Jammer genoeg is deze situatie niet weggelegd voor iedereen. Dus moesten veel CEO's het onderspit delven na amper 3 jaar van slechte winstmarges. Een gemiste kans, want zowel een visie als een team zijn niet op 1 2 3 gebouwd. Vandaar ook dat Michael Dell besloot om van Dell terug een privébedrijf te maken: zo kon hij het bedrijf herstructureren. Zónder dat de markt hem veroordeelde, waarna Dell sterker dan ooit terugkwam.
3 nieuwe soorten winst
De vraag is: hoe kunnen we dan wel de weg naar duurzame, aanhoudende groei en ontwikkeling vrijmaken? Volgens Lawrence Chong zijn er 3 types winst. Wanneer bedrijven erin slagen een van deze winsttypes te genereren, zullen ze ook een solide basis voor hun bedrijf bouwen. En zo ook de kracht vinden om bepaald sectoren te hervormen, ten voordele van de maatschappij:
1. Strategische winst
Dit type winst wordt verkregen door investeringen van mensen en resources in potentiële baanbrekende sectoren. Wanneer we kijken naar de algemene performantie van verschillende ondernemingen, stellen we vast dat niet elk type profit dezelfde waarde heeft. Het is belangrijk om te zien hoe bedrijven hun aandeel vergroten in domeinen waar nieuwe kansen liggen. Kansen die relevant zijn voor hen.
Bedrijven die te hard gebonden zijn aan traditionele cash-cows? En bovendien terugdeinzen om winst van snel evoluerende bedrijven veilig te stellen? Die zullen plots voor voldongen feit komen te staan. Dat is precies ook wat er gebeurd is met Nokia en Blackberry, die in hun goede periode zeker geen geld verloren.
Conclusie: elke onderneming moet kijken waar hun winst vandaan komt. En hoe ze het beste talent kunnen inzetten om deze groeigebieden te identificeren. Om uiteindelijk deze evolutionaire ondernemingen om te zetten naar echte profit centers.
2. Spirituele winst
Dit type winst kunnen we omschrijven als de drijfkracht om nieuwe initiatieven en overtuigingen te creëren. Om uiteindelijk bepaalde motieven van vandaag te hervormen.
Iedereen doet business om winst te maken, maar weinigen doen dat om verandering te creëren in hun sector. Diegenen die het wél juist spelen, kunnen uiteindelijk leider of 'grote voorbeeld' in hun eigen sector worden. Denk maar aan Apple en Amazon - zij beschouwden hun acties als deel van een groter streefdoel: een nieuwe vorm geven aan marktdomeinen waarin zij actief zijn. Apple boekte succes door de rol van pc's om te gooien, terwijl Amazon een andere invulling gaf aan het bezorgen van producten en diensten.
Ook spirituele winst is meetbaar bij bedrijven: enkele maatstaven zijn publieke speeches, interviews, processen en hun investeringen. Kijk ook naar de manier waarop bedrijven inzichten delen, en detecteer hoe ver ze gaan in hun opvattingen omtrent de veranderende marktbehoeften. Link deze elementen aan hun producten en diensten. En kijk hoe die collectief de waarden van hun markt veranderen. En tot slot: werp een blik op de samenstelling van hun menselijk kapitaal. En hoe dit wordt ingezet om de visie van de CEO te vervullen.
3. Sociale winst
Sociale winst omvat de mogelijkheid om een compleet nieuw ecosysteem van partners samen te stellen, die winst halen uit het businessmodel. Bill Gates bereikte dat via het Windows platform, net zoals Steve Jobs dat deed met zijn App Store. Er zijn niet veel bedrijven die ooit marktleider werden, zonder eerst een nieuwe samenstelling van partners en leveranciers te creëren. Je kunt meten hoeveel 'sociale winst' een onderneming behaalt: ga na of het business model ervoor zorgt dat alle betrokken partners er winst uit halen. En of het een betere maatschappij schept.
Apple bijvoorbeeld, heeft - naast hun eigen softwareontwikkeling - steeds met andere en grotere softwarebedrijven samengewerkt, zoals Adobe en Microsoft. Maar de App Store heeft écht verandering teweeggebracht. Want het creëerde een open deur voor kleine bedrijven en consumenten om aan boord te komen met hun eigen, zelfontwikkelde applicaties voor iPhone en de Apple watch.
Dit model, dat stoelde op de betrokkenheid van de mens, betekende de opkomst voor Apple. Dus: het draait niet gewoon om goede producten, maar de kracht om toegevoegde waarde te creëren voor de maatschappij. Dat doe je door je partners op duurzame wijze winst te laten maken van je business model.
Conclusie?
Uiteindelijk is het belangrijk dat je winst maakt die evolueert naar duurzame innovatie, ten aanzien van de maatschappij. En dat je ook zo opportuniteiten creëert om mensen succes te laten boeken in persoonlijke of professionele leven. In ruil krijg je de blijvende levensduur van je organisatie: want je blijft ook relevant doorheen de ontwikkeling van onze maatschappij.