“De nieuwe vormen van werken zorgen voor een meer vrouwvriendelijke omgeving”

Elke Kraemer

Vrouwen in tech: ze zijn er wel degelijk, maar nog al te vaak opereren ze eerder op de achtergrond, zegt Elke Kraemer. Met Inspiring Fifty Belgium wil ze daar verandering in brengen, door vijftig vrouwen in C-level posities als authentieke, inspirerende rolmodellen in de techsector onder de aandacht te brengen. “De helft van alle afgestudeerden zijn vrouwen. Toch vertegenwoordigen zij slechts 14% van alle senior executives in België. Dat is een grote hoeveelheid aan onderbenut, zelfs weggesmeten talent.”

De kracht van vrouwelijke rolmodellen - ook voor mannen

Kraemer, één van de drijvende krachten achter de Belgische afdeling van Inspiring Fifty, is al heel haar carrière actief in de IT-sector. Ze omschrijft zichzelf als Europees wereldburger en engageert zich graag voor wereldverbeterende initiatieven. “Als marketeer ben ik regelmatig bezig met het definiëren van doelgroepen. Het was me opgevallen dat vrouwen steeds in marketing en HR lijken te zitten. En dat er bedroevend weinig een functie als CEO of COO hebben.”

Ze is er dan ook van overtuigd dat vrouwelijke rolmodellen een grote impact kunnen hebben. Meer zelfs: door het hokjesdenken te doorbreken, krijgen jongens óók meer mogelijkheden om hun eigen weg te banen. “Ik heb een elfjarige tweeling - twee jongens - en het valt me dagelijks op hoeveel dingen zij van mijn man en mezelf imiteren. Ik vind het erg belangrijk dat zij breder gaan denken, weg van de clichés. Vrouwen met ambitie, lef en durf die het risico hebben genomen om onderneemster te worden in de techsector - kortom: goede rolmodellen - spelen daarbij een niet te onderschatten rol.”

“We zouden allemaal wat rebelser moeten durven zijn”, vindt Elke Kraemer. “Mensen zitten in comfortzones en denken dus graag in stereotypes, om dingen snel te kunnen categoriseren. Maar iets doen omdat het altijd zo was: dat maakt me gezond nieuwsgierig naar hoe het anders of beter kan, nét omdat het daarvoor altijd al zo gedaan werd.”

“Uiteindelijk definieer je zelf je eigen geluk, door de mate waarin je bereid bent om dingen te veranderen. Mijn leven in Duitsland heb ik destijds letterlijk in enkele dozen ingepakt, om dan opnieuw te beginnen in Spanje. Je moet durven zo’n stappen te nemen.”

Werk aan de winkel

Dat deze rolmodellen broodnodig zijn, blijkt ook uit tal van studies. Eurostat rapporteert voor 2019 dat België slechts 14% vrouwelijke senior executives telt, waarmee we beduidend slechter scoren dan Litouwen (28%), Bulgarije en Letland (27%). Volgens Kraemer is er in het oude, traditionele Europa ruimte voor verbetering. “Niet enkel België, maar bijvoorbeeld ook Duitsland, Nederland en Spanje zijn even slecht - of goed - bezig, afhankelijk van hoe je het bekijkt. Wanneer de helft van alle afgestudeerden vrouwen zijn, en er zo weinig doorvloeien naar de leidinggevende functies, dan is er sprake van een een mismatch aan talent.”

De oorzaak valt volgens haar te zoeken bij stereotypering, zowel over de techsector als binnen de gangbare rolverdeling tussen mannen en vrouwen. Wat de sector zelf betreft, is Elke Kraemer heel duidelijk: “Je kan vandaag geen job meer uitvoeren zonder met technologie in aanraking te komen, als gevolg van de digitalisering. Zo oogt de techwereld minder ‘geeky’ en wordt het beeld bijgestuurd dat het een mannenwereld is die enkel ‘rare’ mensen aantrekt.”

“Bovendien zijn heel wat vrouwen actief bezig met technologie, en leveren zij daarin uitstekend werk. Die personen willen we in de spotlight zetten zodat ik op termijn, wanneer ik het volgende all male panel tegenkom, gewoon mijn lijstje kan doorsturen met de niet mis te verstane boodschap: voilà, hier zijn ze!”

Niet langer op grootmoeders wijze

Haar rebelse kantje stopt niet bij het willen doorbreken van de stereotypes waarmee de technologiesector vandaag nog steeds af te rekenen heeft. “We moeten zelf meer durven inzetten op het leven dat we willen leven. Niet gewoon kopiëren wat er al bestaat en simpelweg evenveel vrouwen als mannen binnen de oude, traditionele bedrijfsstructuren plaatsen. Het is te zeggen: meer vrouwen in leidende posities is wenselijk, maar eerlijk gezegd zou ik mijn leven niet willen ruilen met de mannelijke CEO’s die hun gezin nauwelijks zien en werk boven alles stellen.”

“Voor heel wat mannen ligt het bijvoorbeeld lastig om deeltijds werk aan te vragen, omdat ze zich - door deze stereotypes - afvragen: mag ik dit eigenlijk wel? Slechts weinig vrouwen zouden zich diezelfde vraag stellen.”

“Hoe ouder je wordt, hoe meer je geconfronteerd wordt met stereotypes”, voegt ze er nog aan toe. “Als je bijvoorbeeld aan kinderen of een gezin begint, gaan de clichés en rolpatronen je des te harder opvallen. Net dán is het belangrijk om rolmodellen te hebben die je tonen: zij kunnen het ook én het kan vooral ook anders.”

“Als je kijkt naar de huidige tendensen, hebben we nog 150 jaar te gaan voor er 100% gelijkheid is tussen man en vrouw. Ik vind dat erg lang. Maar als ik dan 100 jaar terugkijk naar mijn grootmoeder, die heel anders leefde, merk ik dat we toch grote stappen vooruit hebben gemaakt. Met een beetje lef en out of the box denken kunnen we al erg ver komen.”

Met het nieuwe werken zijn er volgens haar veel mogelijkheden tot vooruitgang gecreëerd. “Werk was vroeger eerder checken of je aanwezig bent en hoeveel uren je gepresteerd hebt. Vandaag heb je meer agile teams die samen naar een bepaald doel toewerken. Deze nieuwe vormen van werken zorgen voor een meer familievriendelijke omgeving. Omdat dit heel veel sociale skills vereist, en je ook goed moet zijn in het efficiënt invullen van je werkuren wanneer je er zoveel vrijheid toe krijgt. Daar zijn vrouwen, misschien vanuit een biologisch standpunt, erg sterk in. En dus zal dat helpen om vormen van werken te veranderen.”

Persoonlijke top drie

Alhoewel er dus een evolutie gaande is, worden quota’s geopperd om deze veranderingen nog sneller te bewerkstelligen. Kraemer zelf ziet er mogelijkheid tot experimenteren in. “Oude structuren zijn aan het veranderen”, merkt ze op. “Dit gaat sneller en beter wanneer er meer vrouwen aan boord zijn. Quota zijn er om bijvoorbeeld een spiegel te kunnen voorhouden van het talent dat afstudeert, want het is niet logisch dat deze vrouwen er trapsgewijs uitvallen. We zouden het gewoon eens kunnen proberen: laat enkele bedrijven de quota invoeren en kijk na enkele jaren wat ervan geworden is, in vergelijking met bedrijven zonder quota. Wie zijn de laggards geworden, en wie de industry leaders? Ik wil gerust een gokje wagen!”

In haar persoonlijke top drie staan drie sterke vrouwen die ontegensprekelijk hun plek opgeëist hebben in wat nog steeds als een mannenwereld wordt gezien. Voor Kraemer was het niet zozeer een probleem om een top drie bijeen te schrapen, maar eerder om slechts drie toppers te kiezen uit haar eigen lijstje dat maar liefst 200 (!) namen telt. “Het is niet bekend dat er al zoveel zijn, omdat zij vaak op de achtergrond blijven. Ze zijn niet zo bezig met zichzelf te verkopen, dus het is belangrijk dat wij ze op de voorgrond plaatsen. Om te tonen dat ze er effectief zijn. Met Inspiring Fifty willen we mensen trouwens aanmoedigen om de vrouwelijke CEO’s en leidinggevenden te nomineren die zij als rolmodel beschouwen.”

Ze licht haar keuzes toe. “Angelique van Ombergen, een wetenschapster die werkt voor de European Space Agency, is voor mij een heel mooi voorbeeld van een jonge, dynamische vrouw. Deze Antwerpse stond in 2019 Forbes 30 under 30 en is met zéér interessante projecten bezig waar ze bovendien regelmatig over blogt.”

De tweede naam die valt, is An Nuyttens. “Eén van de topvrouwen binnen de chemische sector van Solvay, met de leiding over haar eigen business unit”, verduidelijkt Kraemer. “Solvay heeft ook een vrouwelijke wereldwijde CEO, Ilham Kadri. Het bedrijf slaagt erin potentiële vrouwen zó goed te omkaderen en hun structuur zodanig in te richten, dat vrouwen zich aangetrokken voelen tot wat eigenlijk een oude industriële sector is met grote uitdagingen, veranderingen en transformatieprocessen. Om die te trotseren, kan het bedrijf rekenen op heel wat vrouwelijke talent. Vrouwelijk leiderschap kan op die manier een positieve impact creëren binnen de eigen organisatie, waardoor het bedrijf op zijn beurt weer kan gelden als rolmodel voor anderen.”

De top drie wordt vervolledigd door Laurence Janssens, country manager voor Microsoft in Zuid-Afrika. “Als je er écht voor gaat, is België niet de grens”, zegt Kraemer. “Laurence groeide door binnen Microsoft. Ook zij fungeert als rolmodel, omdat ze toont dat je er met hard werk wel kan geraken. En kijk wat je dan kan bereiken!”

Hoogstens enkele blauwe plekken

“Maar”, zegt Kraemer, “ik wil vrouwen vooral aanmoedigen om zélf een bedrijf op te starten omdat het jou de vrijheid geeft zelf de regels te bepalen. Technologie biedt daar erg veel kansen toe. Grijp die, definieer jouw eigen regels en doorbreek de stereotypes. Je toont daarmee dat het anders kan en dat je op een andere manier succesvol kan zijn.”

“Het is kwestie van een beetje lef te tonen, durven tegen de hokjes aan te lopen. In het slechtste geval houd je daar een blauwe plek aan over, maar je gaat er zeker niet van breken. En erop vertrouwen dat je zelf goed aanvoelt wat je kan en hoe je je eigen parcours gaat uitstippelen.”