Deze Belgische start-up bouwt mee aan de energierevolutie: 'Onze turbines zijn de Tesla van hun sector'

Jasper Verreydt, founder van Turbulent

Dat België te klein is voor sommige bedrijven, dat hoor je af en toe. Maar te plat? Of te droog? De energierevolutie komt uit België, maar vindt noodgedwongen plaats aan de andere kant van de wereld. De Hasseltse start-up Turbulent vervangt grote waterkrachtcentrales door kleinere en veel efficiëntere turbines, op waterlopen waar nooit eerder iemand energie uit wist te halen. Maar dat lukt nu eenmaal beter in Chili dan hier, in le plat pays.

Jasper Verreydt, samen met Geert Slachmuylders founder van Turbulent, is geen geboren ondernemer. “Eigenlijk kwam het niet eens in me op om een start-up uit de grond te stampen. Ik ben na mijn studies – economie en rechten aan de KU Leuven – op de financiële afdeling van een groot bedrijf beginnen werken. Pas toen na een paar maanden bleek dat er geweldig veel potentieel zat in Turbulent ben ik aan de mogelijkheid van een eigen onderneming beginnen denken. (lacht) ‘Hey, dit is wel een pak avontuurlijker dan godganse dagen Excel-tabellen opmaken.’

“Het is een beetje de story of my life, en dat van Turbulent. Er kwamen opportuniteiten langs, we zijn zonder veel twijfelen op de trein gesprongen, en we zien wel tot waar hij ons brengt.”

In het geval van Turbulent is dat tot in Chili. “Maar het had evengoed Noorwegen kunnen zijn”, zegt Jasper. “Of Zuid-Afrika. Of Nieuw-Zeeland. We hebben dankzij Flanders Investment & Trade (FIT) mee kunnen doen aan een wedstrijd voor start-ups in Chili, en zo is de bal aan het rollen gegaan. Mocht die kans zich elders in de wereld hadden voorgedaan, dan waren we misschien eerst ergens anders beland. En daar blijven hangen.”

Maar verwar die go with the flow-houding zeker niet met een gebrek aan ambitie. Die heeft Turbulent met bakken. Hun eerste waterkrachtturbine in Chili is zopas officieel geopend, het contract voor het eerste commerciële is getekend, bijkomende projecten zitten in de pijplijn. Ondertussen heeft Turbulent een tienkoppig team, zowel Belgen als Chilenen. En waar politici en experts in België nog altijd palaveren over de energietoekomst, is Chili samen met Turbulent razend ambitieus om zo snel het kan alleen nog maar duurzame, hernieuwbare energie te produceren.

Vriendelijk voor vissen

Turbulent zette zijn eerste stappen aan de KU Leuven. Jasper en Geert sloegen de handen in elkaar voor een aantal businessplan-wedstrijden die aan de universiteit georganiseerd werden. “Geert is razend creatief en barst van de ideeën, hij klopte bij mij aan voor de zakelijke kant van het businessplan. De micro-waterkrachtcentrale die we nu met Turbulent bouwen, is toen ontstaan en nadien verder verfijnd. We zijn er allebei van overtuigd dat de natuur altijd de slimste oplossing biedt.”

Het unieke aan de turbines van Turbulent is dat ze waterkracht ook omzetten in energie op waterlopen met een klein verval, van anderhalve meter tot drie meter. Dat kon voordien nog niet. De bestaande waterkrachtcentrales hebben heel veel hoogteverschil nodig. Vanuit de bergen moet de energie die ze opwekken nog een lange weg afleggen tot bij de gebruiker. Waterkrachtcentrales moeten dus heel groot zijn en heel veel energie opwekken om die transportkosten te compenseren.

De turbines van Turbulent zijn kleiner, kostenefficiënter én vriendelijker voor de vissen. De Chileense irrigatiekanalen – die afgeleid worden van de rivieren die uit de Andes komen - zijn perfect geschikt voor de turbines van Turbulent. Genoeg verval, en vlakbij de boeren die de energie gebruiken.

“Het is niet zo dat we absoluut uit België weg wilden”, legt Jasper uit. “Wie België bureaucratisch vindt, zal zijn mening bijvoorbeeld snel bijstellen na een paar weken Chili. Maar we hadden simpelweg geen andere keuze. Onze turbines hebben maar een klein verval nodig, maar probleem één is dat de meeste waterlopen in België zelfs dat verval niet halen. (kijkt naar buiten uit de Boerentoren, 19 hoog het Antwerpse hoofdkwartier van Start it @KBC) Neem nu de Schelde hier beneden, die heeft tientallen kilometers lang gewoon géén verval. Je zou een turbine kunnen installeren achter de sluizen, maar zelfs dan ga je nooit echt veel energie opwekken.”

“Probleem twee is de regelgeving. Niet alleen in België, maar in heel Europa. We hebben gekeken naar oude watermolens, die we in principe snel kunnen ombouwen tot waterkrachtcentrales. Maar dat is wettelijk totaal onmogelijk. Ofwel zijn er geen regels, ofwel zijn ze extreem streng. En het potentieel van waterkracht is hier in België dan weer zo klein – zeker in Vlaanderen - dat niemand zich zal haasten om de regels aan te passen.”

Duitsers en Belgen

Turbulent is ondertussen uitstekend ingeburgerd in Chili. Ze hebben op korte tijd, met behulp van onder andere FIT en dankzij de start-up wedstrijd – een hecht netwerk opgebouwd. “West-Europeanen staan goed aangeschreven in Chili. Vraag me niet waarom, maar vooral Duitsers en Belgen hebben hier een uitstekende reputatie. Dat heeft ons zeker geholpen.”

Maar hoewel Chili de plek is waar the magic happens, blijft Turbulent op en top Belgisch. “We zijn ‘geboren’ in Leuven, onze R&D zit er nog, ons investeerdersnetwerk zit er nog en we krijgen er nog altijd het meest waardevolle advies. Zonder de mensen die vanaf dag één in Turbulent hebben geloofd, zaten we nu niet in Chili. Waar we ook belanden, we zullen onze roots niet vergeten en we blijven het nodig hebben om ook in België verankerd te blijven.”

“Start-ups worden in België ook steeds beter ondersteund (lacht). Iets té goed zelfs. Begrijp me niet verkeerd, we zijn iedereen die ons gesteund heeft ontzettend dankbaar. Maar op de duur kregen we uit alle hoeken coaches en mentoren toegewezen, en was het bijna een voltijdse job om naar al die goeie raad te luisteren. We raden start-ups aan om alle advies dat ze kunnen krijgen mee te pikken, maar je voelt zelf snel aan waar je de beste klik hebt. Bij ons was en is dat Dirk Lievens, onze mentor bij Start it @KBC. Vroeger zaten we zo goed als wekelijks samen, dat lukt nu natuurlijk niet meer. Maar we blijven toch zeker elke twee maanden afspreken.”

De laatste ontmoeting tussen mentor en leerling kaderde in de kapitaalsverhoging die Turbulent wil doorvoeren. Terwijl de rest van het team in Chili waterkrachtcentrales installeert en onderhandelt over nieuwe projecten, hoopt Jasper in België zeker 1 miljoen euro op te halen om Turbulent verder te laten groeien.

Tussendoor vloog hij heen en weer naar Australië, om een paar opportuniteiten na te jagen. Opnieuw die trein op, zien tot waar hij rijdt. “We bekijken Australië vanwege het HotdesQ programma, waarmee we de markt van Zuidoost Azië en de Pacific eilanden kunnen bekijken. Die regio's zijn perfect voor onze technologie, en we kunnen er duizenden mensen van energie voorzien in de afgelegen dorpen. Je kan er altijd wel een rivier vinden en aangezien het tropische gebieden zijn, heb je meer dan genoeg stroming."

"Andere waterkrachtbedrijven zetten er alleen heel grote projecten, omdat ze anders geen onderhoud kunnen regelen. Met onze turbines kan de lokale mechanieker alle herstelwerk en onderhoud doen, omdat ze hetzelfde onderhoud als een elektrische wagen vereisen. Deze turbines zijn de Tesla van hun sector want ze brengen duurzame waterkracht dichter bij de mensen."

Copy: Start it @KBC - Foto's: Franky Verdickt