INTERVIEW - Gisteren haalde Anonymous de website Jan Fabre offline. 'Als de overheid niets doet tegen de manier waarop hij dieren mishandelt, doen wij het,’ liet Anonymous weten in een video-boodschap. Wij vroegen Matthias Dobbelaere, van het juridisch nichekantoor Mylex (ictrecht.be), om meer uitleg.
Dierenmishandeling
Fabre kwam de voorbije weken en maanden tweemaal in het nieuws met de kunstwerken die hij maakte met dieren. Zo liet hij in één geval katten hoog in de lucht gooien en landen op een trap. Een ander experiment was spinnen neerzetten in het midden van een tafel vol scheermesjes. Hierop reageerde hackersgroup Anonymous met het lamleggen van de website van de kunstenaar.
Wij vroegen Matthias Dobbelaere, van het juridisch nichekantoor Mylex om meer uitleg over deze zaak.
Dag Matthias, wat denk jij van de actie van Anonymous. Kunnen hackers zomaar het recht in eigen handennemen?
Matthias: In een democratische bestel bestaat er zoiets als het ‘verbod op eigenrichting’. Dit impliceert heel eenvoudig dat het verboden is voor iemand om het ‘recht in eigen handen te nemen’. Daarvoor dienen nu eenmaal rechters en raadsheren, die recht spreken. Ook al kan ik als dierenliefhebber enige sympathie opbrengen voor de actie, de jurist in mij heeft vanzelfsprekend een probleem met dit soort vergelding. Of het klassieke justitie-apparaat echter geschikt, of in staat is, hier adequaat mee om te gaan, is natuurlijk nog een heel andere vraag.
Is het niet gevaarlijk dat een bepaalde groep zoveel macht heeft en een alternatief vormt voor de bestaande wetgeving?
Matthias: Uiteraard. Het grote probleem met Anonymous is haar versnipperd karakter. Zij is geen coherent geheel. Iedere hacker/cracker of scriptkiddie (een ‘hacker’ met weinig kennis) kan zich de naam ‘Anonymous’ claimen voor zijn actie. Het gebrek aan een interne structuur zorgt enerzijds voor het succes van de groep (immers: wie spreek je juridisch aan?), maar is anderzijds ook haar achillespees: de groep is niet in staat om een duidelijke lijn in haar optreden te steken, en zo ook blijvend én constructief druk uit te oefenen op de maatschappij.
Tot nu toe gaat het inderdaad vooral om korte, snelle (re)acties op gebeurtenissen. De groep heeft macht, maar dan vooral reactief. Op dit moment is ze niet in staat om een set van principeseps uit te tekenen, zodat haar maatschappelijk belang (en risico) nog steeds beperkt is.
Kan je je als particulier verweren tegen een acties van Anonymous?
Matthias: Als particulier heb je hier normaliter niet erg veel last van. Anonymous viseert gewoonlijk organisaties en overheidsinstellingen. Toen de beruchte pedofilielijst op het internet terechtkwam, richtte Anonymous zijn pijlen echter wel op particulieren. Het lijkt me alleszins een gevaarlijke evolutie.
Hoe kan het ICT-recht met dergelijke situaties omgaan in de toekomst?
Matthias: het zal voor het recht altijd een harde dobber zijn om mee te zijn met alle actuele ontwikkelingen in het digitale tijdperk. Sowieso zal het essentieel worden om sneller te kunnen schakelen. Er moet meer aandacht besteed worden aan alternatieve geschillenoplossing, en minder aan de klassieke, vaak trage en dure rechtsprocedures.
Ik zou anderzijds geen voorstander zijn van een systeem waarbij particulieren eenvoudig vorderingen kunnen instellen (zeg maar, voor het ‘algemeen belang’). De grote vraag is natuurlijk of het recht sowieso alle ‘problemen’ of situaties moet kunnen omvatten.
Het Web is jarenlang in staat geweest haar omgeving zelf te equilibreren, zonder bemoeienis van de klassieke apparaten, zoals justitie. In dat oogpunt is Anonymous misschien nog zo geen slechte zaak. Het is alleen jammer dat de organisatie structuur en een duidelijk coherent ‘plan van aanpak’ mist. Het zou haar verheffen van een groepje piraten tot een belangrijke speler en een gevreesde belangenorganisatie, en niet alleen op het Web.
