De intrede van bhaalu op de Belgische Televisie-markt is niet zonder slag of stoot gegaan. De omroepen VTM & VRT vinden dat de cloudrecorder zijn boekje te buiten gaat. Zelf wast bhaalu haar handen in onschuld en stelt het dat het bedrijf zich aan de eisen van het mediadecreet houdt. Wie heeft het nu bij het rechte eind? We vroegen het aan mediarecht en auteursrecht specialist Bart Van den Brande van Sirius Legal:
‘Uitgesteld kijken zorgde eerder al voor controverse’
Bart Van den Brande: “Dat VTM uithaalt naar bhaalu is niet verwonderlijk. Zo lag het al eerder in de clinch met Telenet over uitgesteld kijken. Toen Telenet en Belgacom destijds via hun digibox en decoder plannen had om uitgesteld kijken aan te bieden, zijn er harde woorden gevallen tussen de omroepen en Telenet. Zo wou VTM niet dat Telenet klanten uitgesteld kijken zou aanbieden zonder een akkoord te sluiten met de zenders.
Uiteindelijk kwam het zelfs zover dat Vlaams Minister van Media Ingrid Lieten afgelopen zomer in alle haast het Vlaamse Mediadecreet aanpaste in het voordeel van de zenders en enkele artikelen invoegde die ervoor moeten zorgen dat zogenaamde dienstverdelers (de distributeurs of met andere woorden de Telenetten en Belgacoms van deze wereld) de toestemming van de zenders nodig hebben alvorens ze hun abonnees de mogelijkheid mogen geven om programma’s op een uitgestelde, verkorte of gewijzigde wijze te bekijken.”
De discussie rond bhaalu lijkt een uitloper van die eerdere discussies tussen de zenders en de verdelers. “In de contracten tussen Telenet of Belgacom en de zenders was destijds immers niets voorzien over uitgesteld kijken. Daarom werd besloten dat Telenet en Belgacom moesten betalen om deze dienst aan te bieden. Het is wellicht vanuit diezelfde redenering dat zenders nu ook willen dat ook bhaalu moet betalen. Het lijkt logisch. Maar toch ligt de zaak anders.”
‘De zenders hebben het niet begrepen’
Bart Van den Brande: “bhaalu is immers geen distributeur of dienstverdeler zoals Telenet of Belgacom. Bhaalu is een cloudrecorder en dat is een fundamentele nuance. De zenders lijken te denken dat je niet enkel met hen moet onderhandelen om hun programma’s te mogen verdelen, maar ook om ze te mogen opnemen. Maar dat is niet het geval. Met het opnemen van beelden is niets mis. zolang je maar een abonnement hebt bij Telenet of Belgacom en de opname enkel in familiekring gebeurt, geef de auteurswet je zelfs expliciet het recht om programma’s op te nemen. De zenders hebben het dus niet begrepen of willen het voorlopig niet begrepen hebben.”
“Wellicht voelen VTM & VRT zich in het nauw gedreven door bhaalu. De zenders hebben immers een eigen uitgesteld-kijken initiatief, Stievie. Toch was bhaalu hen net voor. Zo introduceerde bhaalu hun cloudrecorder enkele dagen voor Stievie op de markt kwam. Bovendien kan je met bhaalu tot maximaal 60 dagen na uitzenddatum nog programma’s herbekijken (afhankelijk van je abonnement), terwijl Stievie herbekijken enkel toelaat voor programma’s die niet meer dan 36 uur geleden werden uitgezonden.”
‘bhaalu haalt inkomstenmodel van tv-zenders onderuit’
Bart Van den Brande: ”Zenders zijn voor zeer nerveus over het feit dat ze door bhaalu reclameinkomsten dreigen kwijt te raken. Bhaalu laat immers toe om reclame door te spoelen. Hierdoor zullen minder reclamespots worden bekeken. Reclamespots worden dan minder geld waard voor adverteerders en zo wordt het hele inkomstenmodel voor zenders onderuit gehaald. Het feit dat bhaalu zelf zegt dat het de mogelijkheden om reclame door te spoelen beperkt, lijkt de zenders vooralsnog niet gerust te stellen.”
‘bhaalu is de zenders te snel af geweest’
Bart Van den Brande: ”Het lijkt erop dat bhaalu heeft zich goed heeft ingedekt. Zo hebben ze ervoor gekozen om geen live-tv uit te zenden, maar enkel de mogelijkheid te geven om opnames te bekijken vanaf enkele minuten na de uitzending. Hierdoor vallen ze niet onder de verplichtingen van het mediadecreet.”
“Dat decreet stelt immers dat dienstverdelers van live omroepsignalen zich aan andere regels moeten houden dan diegenen die niet live uitzenden. Het is immers zo dat een opnamedienst niet onder dezelfde regelgeving valt als een distributeur en dat met name de toestemming van de zenders niet bekomen moet worden om uitgesteld kijken mogelijk te maken. Door programma’s slechts met enkele minuten vertraging aan te bieden en door ervoor te zorgen dat je in elk geval nog steeds een Telenet of Belgacom abonnement nodig hebt, is bhaalu de zenders en de Minister van Media dus te slim af geweest.”
“Indien bhaalu enkel een opnamedienst of opnametoestel is en geen dienstverdeler, mag bhaalu perfect legaal gebruikt worden om programma’s op te nemen, net zoals met een klassieke dvd-recorder of harde schijf, zolang de opname maar gebeurt in familiekring en enkel dient om bekeken te worden binnen de familiekring.”
“Maar er is ook een addertje onder het gras voor bhaalu. De dienst is gebaseerd op een collectieve opslagdienst in de cloud, waardoor de opnames dus gedeeld worden onder alle bhaalu-gebruikers. Hierdoor zou bhaalu mogelijks niet langer onder de uitzondering in de wet kunnen vallen. Een gedeelde opname tussen alle leden van bhaalu, via een automatische opslag in de cloud, is immers bezwaarlijk een opname in de familiekring te noemen, zoals bij opname op een DVD of harde schijf die in je woonkamer staat. Het verhaal zou duidelijk zijn als elk bhaalu lid een eigen dedicated opslagruimte in de cloud had, maar dat is precies niet het geval en dat zou potentieel aanleiding kunnen geven tot discussie. Het is aannemelijk dat deze zwakke plek, hét punt zal zijn waar de zenders bhaalu over zullen aanvallen.” (Update: in de comments onderaan dit artikel geeft bhaalu-CEO Bart Van Coppenolle meer uitleg).
“Toch ben ik van mening dat er heel wat argumenten zijn die er uiteindelijk voor kunnen zorgen dat bhaalu het recht aan zijn kant krijgt. Zo verschuiven steeds meer opname-diensten sowieso naar de cloud, simpelweg omdat dit nu eenmaal de volgende stap is in de technologische ontwikkeling. Bovendien voorziet bhaalu heel wat veiligheidssystemen die ervoor moeten zorgen dat gebruikers van elkaar gescheiden blijven en dat elke gebruiker “zijn” opnames heeft. Het valt natuurlijk altijd af te wachten hoe de rechter hier uiteindelijk over zal oordelen, maar op het eerste zicht lijkt bhaalu juridisch wel degelijk goed voorbereid aan de start te komen. ”
