Facebook CEO, Mark Zuckerberg, heeft een duidelijke boodschap de wereld ingestuurd. Hij vindt dat connectie tot het internet een basisrecht geworden is van de mens omdat elk individu evenveel recht heeft om deel uit te maken van de kenniseconomie. Daarom doet hij een oproep om de handen in elkaar te slaan en dit dan ook voor alle wereldburgers betaalbaar beschikbaar te maken.

Zuckerberg heeft een plan

De oproep van Zuckerberg was geen holle boodschap met mooi klinkende woorden, integendeel. Hij stelt concrete pistes voor en bespreekt enkele technologieën en evoluties die hiertoe kunnen bijdragen. Verschillende keren maakt hij echter duidelijk dat het gaat om een ruw plan over langere termijn (5 tot 10 jaar). Waarom een ruw plan? Omdat details bij de planning rond technologie op lange termijn blijven veranderen. Fixeren op één afgelijnd plan zou ervoor kunnen zorgen dat we belangrijke evoluties missen.

Eén iets stelde hij met absolute zekerheid: Facebook kan dit niet alleen. De globale technologie-sector (en al wie er gebruik van maakt) moet de handen in elkaar slaan om hier samen aan te werken.

Zijn plan steunt op 3 pijlers:

1. Het efficiënter leveren van data

Dataverbindingen bij operatoren zijn ook bij ons nog altijd vrij duur omdat ze constant kapitaal nodig hebben om het netwerk te verbeteren en te onderhouden. Hier in België kunnen we ons natuurlijk afvragen of die prijzen wel fair zijn, maar dit houden we hier voorlopig buiten. De laatste maanden is dit hier trouwens sterk verbeterd.

De prijs kan met andere woorden niet omlaag, zonder de kosten te verlagen en de infrastructuur efficiënter te maken. In ontwikkelingslanden – waar meestal geen dataverbinding beschikbaar is – ondervinden operatoren dit probleem extra hard. Zonder dataverbinding werven ze geen nieuwe klanten, zonder klanten kunnen ze niet investeren in het netwerk.

De opties volgens Zuckerberg:

• Network extension technology – Er zijn nu al mogelijkheden om het signaal van een mast te versterken wanneer je in een gebouw zit. Dit als basis biedt veel opties om signalen over langere afstanden te versterken zodat er minder masten nodig zijn. Die masten zijn voor operatoren de zwaarste investering

• Open Compute Project – Bij Facebook stellen ze hun ontwerpen voor servers en parken beschikbaar voor wie er nood aan heeft. Dit resulteert in efficiëntere datacenters en data-overdracht. Ook Facebook heeft via andere organisaties op dit vlak veel bijgeleerd. Wanneer elke grote speler hierin meestapt, kunnen we data-connecties wereldwijd al snel versterken

• Edge caching – Data caching is niet nieuw, maar gebeurt doorgaans bij de internetservice zelf of in browsers en apps. Dit moet ook mogelijk zijn bij de providers en operatoren. Veel gevraagde data cachen zodat het sneller en goedkoper kan geleverd worden aan meer devices

• White Space Spectrum – White space is de verzamelnaam voor ongebruikte frequenties tussen gebruikte om zo geen storing te veroorzaken. Deze white space wordt per licentie “opgekocht” bij overheden door radio- en TV-stations, mobile operators en internet providers. Dankzij de switch naar digitale TV, komen hier heel wat extra frequenties vrij. De licensing hiervan kost de sector jaarlijks miljarden. Hier een betere regeling en een optimalisatie van het spectrum kan de kosten sterk reduceren, ook voor de klant

2. Minder data verbruiken

Hier wordt volgens Zuckerberg te weinig aandacht aan besteed. Zijn redenering hierachter is eenvoudig en logisch: apps en services worden doorgaans gemaakt in ontwikkelde landen. In die regio’s gaat het vooral om snelheid en performantie, niet zozeer om dataverbruik. We betalen hier een redelijk bedrag voor vrijwel onbeperkt gebruik.
Het gevolg van hoog dataverbruik is meer belasting op de netwerken, waardoor operatoren er meer in moeten investeren. Als gevolg kunnen ze niet of weinig investeren in nieuwe regio’s. Niet iedereen zal staan springen om verbruik in te leveren ten gunste van die nieuwe regio’s. Maar het besef dat we veel kunnen leren  van die landen waar nu nog niet veel mensen toegang hebben, zou kunnen helpen. De kenniseconomie is nog niet globaal en dat zou moeten om er ten volle van te kunnen genieten.

Er zijn mogelijkheden om minder dataverbruik te realiseren zonder dat de gebruiker bewust moet inleveren. En wel zo:

• Caching Technology – Zuckerberg verwijst naar Facebook for Every Phone. Een weinig data-verbruikende Facebook app voor feature phones (lichtere versie van smartphones). Het verbruik ligt lager door zo efficiënt mogelijk te cachen en zo de servers (en het netwerk) minder te belasten. Volgens hem is deze technologie breder toepasbaar dan enkel bij Facebook

• Data compression – Dit knaagt aan de performantie, is moeilijker te coden en bugs zijn achteraf moeilijker weg te werken. Het is dus logisch om aan te nemen dat dit vooral in die ontwikkelingslanden met minder sterke netwerken zal toegepast worden. In de ontwikkelde landen zal dit niet veel helpen en zou het op teveel weerstand stuiten vanuit de sector

• Efficiency Optimization – Facebook plant een variant op de bestaande apps, waar minder foto’s worden weergegeven en andere zware media. Hierdoor kunnen mensen in ontwikkelingslanden toegang krijgen tot Facebook zonder een zwaar dataverbruik te hebben. Frequent gebruikte apps zouden dit volgens Zuckerberg allemaal moeten doen. Op die manier blijven de netwerken vrij onbelast en kan een grote groep mensen toch toegang krijgen tot het net

• Lokale Netwerken – News feeds of bepaalde data kan  via lokale netwerken, zoals WiFi Direct, gedownload worden. Zo is er meer verbinding tussen devices en wordt er minder data via de netwerken verbruikt. Deze tactiek zou ervoor kunnen zorgen dat dataverbruik tot 10 keer goedkoper wordt. 
In ontwikkelingslanden hebben operatoren en providers klanten nodig met een data-plan in plaats van pre-paid om meer te weten over die klanten en zo slimmere investeringen te kunnen doen in die gebieden op langere termijn. Dit reduceert de algemene kostprijs. 
Er wordt vooral op pre-paid beroep gedaan om twee redenen: er is vrijwel geen creditservice in die landen (VISA) of de gemiddelde bewoner kan niet rekenen op een vast inkomen om een vast abonnement te betalen.

3. Sociale en culturele aspecten

Vraag aan de modale Congolees of hij een mobiele dataverbinding wil en hij zegt wellicht nee of vraagt misschien zelfs wat het is. Ook toegang tot internet zullen ze niet willen omdat ze niet direct weten wat het nut voor hen zou zijn. Wie opgegroeid is in een internetloze wereld, weet vaak niet wat het te bieden heeft. Vraag je daarentegen of ze verbinding willen met Facebook of met nieuwsdiensten, dan is er wel interesse.

Dit is slechts één voorbeeld om te demonstreren dat niet enkel de prijs en de infrastructuur een bepalende factor is in die regio’s. Ook sociale en culturele elementen spelen mee.

Zuckerberg noemt de 3 belangrijkste:

• Zero-rated data – Zero-rated is een economische term die gebruikt wordt om de verkoop van goederen/diensten aan te duiden waar de klant geen BTW op moet betalen. Dit toepassen op data-overdracht in ontwikkelingslanden zou de prijs voor de consument aanzienlijk naar beneden drukken, maar dan moeten overheden willen meewerken en het grotere plaatje zien. Zuckerberg doelt echter op iets anders. Zelf hebben ze al geëxperimenteerd met het toevoegen van gratis data voor Facebook (door hen zero-rated data genoemd) en zagen een rechtstreeks gevolg op de verkoopcijfers van smartphones en data-connecties

• Credit and identity infrastructure – Het eerder vermelde gebrek aan credit-services (zoals VISA) zorgt ervoor dat operators geen post-paid abonnementen kunnen aanbieden. In deze regio’s actief werken aan die voorzieningen zou ons ook al dichter bij het doel brengen

• Incentive Alignment – Dit bereik je door het implementeren van systemen die de gebruikers op een oprechte manier aansporen om persoonlijke gegevens en ervaringen te delen. Operators missen in ontwikkelingslanden veel data over hun klanten omdat vrijwel iedereen met pre-paid werkt. Incentive Alignment zou er dus voor zorgen dat ze hun diensten kunnen optimaliseren, dat de doelgroep spontaan connectie zoekt met het net, dat smartphone-verkopers betere toestellen verspreid krijgen en dat een groter deel van de wereldbevolking actief bijdraagt aan de kenniseconomie

Zuckerberg means business

Dit artikel is een verwerking van het 10 pagina lange document van Mark Zuckerberg. Wie het volledig wil lezen, kan hier terecht.

Doorheen het hele document merk je de drang van Zuckerberg en Facebook om op globaal niveau samen te werken. Hoewel hij beseft dat ontwikkelingslanden geen extra inkomsten zullen genereren voor Facebook op korte termijn, wil hij hier toch verder zijn schouders onder zetten. Interettoegang is immers een basisrecht geworden.
Het initiatief kwam er na onderzoek hoe ze van meer dan 1 miljard Facebook-gebruikers de hele wereld kunnen ‘veroveren’. Ze merkten toen al snel dat grofweg 2 miljard mensen niet eens toegang heeft tot internet. In een wereld waar de kenniseconomie enorm opleeft, kan dit eigenlijk niet. Het biedt ongelijke kansen en vergroot de kloof tussen ontwikkelde gebieden en ontwikkelingslanden.

Zijn er Belgische startups met technologie bezig die hiertoe kan bijdragen? Laat gerust weten via de comments of aan mij rechtstreeks!