Jack Ma is tegenwoordig erg bekend als de stichter van Alibaba, hét B2B e-commerce platform, met in haar kielzog andere potentieel gigantische producten zoals bijvoorbeeld Taobao, Tmail, Aliexpress, Alipay, alles samen ondergebracht in The Alibaba Group. Maar de plannen van Jack Ma (echte naam Ma Yun) kennen een lange aansleep waarvan Westerse investeerders, consumenten, geïnteresseerden nu pas gehoor van nemen. Een klein relaas van een echte vechter, die klappen incasseerde, maar sterker terugveerde.

Wie is Jack Ma? 

Jack Ma startte zijn carrière als Engelse leerkracht in Hangzhou, waar hij van jongs af aan Engels had geleerd van buitenlandse toeristen die Hangzhou als een toeristische trekpleister begonnen te beschouwen na een eerder bezoek aan de stad van voormalig president Richard Nixon. Aan West Lake, Hangzhou, wachtte hij toeristen op die hij een rondleiding gaf zodat hij Engels kon leren en er steeds beter in kon worden. Zijn latere keuze om Engels te gaan studeren is dus niet zonder precedent.

Van leraar naar ondernemer

Na een tijdje Engelse les te hebben gegeven startte hij zijn eerste vertaalbedrijfje. Het was hierdoor dat hij de mogelijkheid kreeg om naar Amerika af te reizen. Een Amerikaans bedrijf was op zoek naar iemand die voor hen kon onderhandelen met een Chinese klant om een openstaande factuur te betalen. Eenmaal in Amerika aangekomen bleek dat zijn klant een oplichter was en dat zijn vertaaldiensten niet langer nodig waren.

Foto: de jonge Jack Ma 

Gouden Gids

Maar het was wel pas in Amerika dat hij het internet ontdekte: een portaal tot eindeloze mogelijkheden. Bij een vriend zocht hij voor het eerst iets op het internet op, namelijk: bier. Hier ontdekte hij dat tussen alle resultaten geen enkel resultaat verscheen over Chinees bier. Terug in China werd een nieuw plan opgesteld: een Chinese variant ontwikkelen van de Gouden Gids die de Chinese handelaars en commerçanten zou visibiliteit verlenen op het tot dan toe nog bijna onbestaande nieuwe medium: het internet. 

Dit verliep weliswaar niet zoals gepland. In een communistisch China werd het hem duidelijk dat na verschillende onderhandelingen met de Partij, er weinig kans in zat dat hem al de goedkeuring zou verschaft worden om een informatieportaal op te richten dat moeilijker onder de controle zou kunnen komen te liggen van de regering. Het plan werd afgeschoten door de voormalige bestuurders en China’s Gouden Gids werd in de koelkast opgeborgen.

Enkel jaren nadien, tussen 1998 en 1999, stond hij wel aan het hoofd van een informatietechnologisch bedrijf, dat opgericht was door een departement van Chinese Economische Zaken. Het was niet lang hierna dat zijn plannen om een Chinees e-commerce portaal op te richten weer vorm begonnen te krijgen. In 1999 richtte Jack Ma, samen met 17 andere co-founders, Alibaba op.


Sesam Open u: Alibaba

In de schaduw van de ‘internetrevolutie’ die in Silicon Valley plaatsvond werd in Hanghzou op een appartement een toekomstige gigant geboren. Jack Ma hernam zijn ambities om een soortaardige Gouden Gids te creëren op het internet. Hij koos voor dit project de naam ‘Alibaba’, zo gekozen naar analogie met het verhaal van Alibaba en de 40 dieven.

Wat hem hierin aansprak was de spreuk: Sesam open u!. Hij vond dat dit goed paste bij de missie die het 18 koppig team wou uitdragen naar de Chinese bedrijvigheid: een portaal worden die elke handelaar in contact zou kunnen brengen met de wereld. Alibaba was als een magische poort die met een simpele spreuk, een simpele klik, toegang kon geven aan een geheel nieuwe wereld van mogelijkheden tot handelen.

In een recent interview beaamde hij dat hij nog steeds vond dat deze naam goed bij The Alibaba Group’s visie past. En met enige humor voegde hij er aan toe:

"The name Alibaba has saved me a lot of marketing dollars cause everybody knows the story."

Deze B2B e-commerce website was pas het begin van een totale dienstverlening die Jack Ma zou uitwerken gedurende de daarop volgende jaren. Al een paar jaar later, in 2003, werd Taobao opgericht, een C2C e-commerce website,  in rechtstreekse concurrentie met Ebay, de toen geliefkoosde veilingwebsite, bestuurd door Meg Whitman, tegenwoordig gezeten als CEO bij Hewlett-Packard.

Taobao


Meg Whitman was overtuigd dat de toekomst van de economie zich in grotere mate zou gaan afspelen in China en speelde hier al vroeg op in door hun Chinese kloon Eachnet.com over te nemen en zware investeringen door te voeren. Op dat moment had Eachnet.com 10 miljoen gebruikers met een marktaandeel van 95%.

De dreiging voor het vlaggenschip Alibaba was duidelijk, doordat een groot aandeel van hun klanten nu ook rechtstreeks tot de consument zou kunnen verkopen. Het David-Goliath verhaal dat zich hierna zou afspelen was voor velen al een uitgemaakte zaak toen het begon.

Niet voor Jack Ma en Alibaba. Zowel door te mikken op een andere gebruikerservaring als op een ander businessmodel konden ze in niet minder dan 4 jaar de aanwezigheid van Ebay in China terugdringen. Tegenwoordig is Ebay niet meer aanwezig op de Chinese markt en heeft Taobao een marktaandeel van over de 80%.

Andere producten

Gedurende de jaren die volgden zijn andere producten ontwikkeld die één voor één lijken te groeien tot potentiele giganten en waardige concurrenten voor de producten die in het Westen tegenwoordig aanwezig zijn. Niet alleen Alibaba en Taobao zijn rechtstreekse concurrenten voor bijvoorbeeld Amazon en Ebay.

Alibaba: meer waard dan PayPal, Amazon & Ebay samen

Ook Alipay, een digitale betalingsprovider, kent al een groter transactievolume dan Paypal. De geruchten dat Alipay en Apple Pay misschien wel partners in elkaar kunnen vinden zal alleen maar meer mogelijkheden geven om bovenuit de bestaande concurrenten te groeien. Tegenwoordig al is The Alibaba Group meer waard dan Amazon, Ebay en Paypal tezamen.

En dit enkel door in thuisland China hun handel te drijven. Dan is er nog Tmall, een B2C marketplace, laiwang, een messaging app, alibaba cloud computing, etc… Wie weet hoe groot deze producten kunnen worden? En wie weet hoe groot The Alibaba Group kan worden indien ze ook voet op de grond krijgen in Westerse economieën.

Hoe is Alibaba op zo’n korte tijd zo groot kunnen worden?

Alibaba is ontstaan in 1999 juist voor de internetzeepbel, die ontplofte eind 2000, wat leidde tot een reeks faillissementen doorheen de hele internetsector. Ondanks deze moeilijke tijden werd Alibaba in 2001 al winstgevend. Men kan argumenteren dat Jack Ma’s aanpak hiervoor ten dele verantwoordelijk kan genomen worden, gegeven onderstaand filmpje, waarin hij niet alleen de zeepbel lijkt te voorspellen, maar ook al aangeeft dat Alibaba deze zal overleven en hierdoor sterker kan worden:

Jack Ma lijkt achteraf in één slagzin de gevolgen van de internetzeepbel goed samen te vatten: ‘ The dream of the internet won’t burst.’ Zeker als we tegenwoordig zien hoe het internet en de economie er rond is gegroeid, lijkt zijn stelling nog meer visionaire waarde te krijgen. Maar er is nog meer waardoor men kan begrijpen waarom Alibaba a rising star is.

Small is beautiful


De bedrijfsfilosofie van The Alibaba Group lijkt vaak te draaien rond ‘empowerment’. Hoe kan men de kleine man door middel van het internet laten mee genieten van de mogelijkheden die ze biedt. In een speech op Stanford herhaalt hij dat hij niet zozeer trots is op de hoeveelheid geld die Alibaba verdient maar wel dat 58 miljoen KMO’s gebruik maken van Alibaba om zo hun handel te verbeteren. Volgens hem ligt de toekomst van de economie in de kleinere bedrijven.

Maar ook de andere producten van The Alibaba Group lijken deze filosofie uit te dragen. Taobao is een veilingsite die de kleine man eveneens in staat stelt door middel van het internet iets te laten verdienen aan zijn eigen producten. Alipay is een manier om de bedrijven het makkelijk te maken betalingen af te handelen. Liawang vergemakkelijkt de communicatie zonder grote extra kost. Dit brengt ons tot het laatste punt en dat is: Ma’s waardenhiërarchie.

Klanten, werknemers en investeerders: in die volgorde

In verschillende interviews herhaalt hij dat geld niet het belangrijkste is. Het is de sociale impact , de sociale meerwaarde die belangrijk is bij het starten van een bedrijf en te hopen dat het succesvol mag zijn. Daarom ook dat de klanten op de eerste plaats komen: het zijn zij die het product zullen gebruiken en als het goed is blijven gebruiken. Op een ander moment beschrijft hij het als volgt:

‘Het zijn mijn klanten die mij op het eind van de dag betalen, niet de investeerders.’

En indien je je klanten goed wil bedienen moet je werken met gemotiveerde werknemers om zodat je dat kunt bewerkstelligen. Zo vermeldt hij ook occasioneel, wat uitzonderlijk is voor een technologisch bedrijf, dat hij bijvoorbeeld niet kan programmeren, en dat hij ook van andere technologische dingen niets begrijpt.

Wat hij wel benadrukt is, doordat Alibaba een goede werkcultuur heeft, dragend, dit ook niet nodig is, omdat anderen dan weer hierbij kunnen helpen. 

De enige die op het einde van de rit weinig lijken bij te dragen voor Jack Ma zijn de investeerders:

"they come and go, while our employees and customers stay"

Alibaba blijft tot op de dag van vandaag het vlaggenschip van The Alibaba Group. Zo doen meer dan 600 miljoen Chinezen hun aankopen via het platform en lopen 80% van alle internetaankopen via Alibaba. Benieuwd wat de toekomst zal brengen!