Je moet al van een andere planeet zijn om nog niet over blockchain te hebben gehoord. Het zou volgens goeroe Marc Andreessen de belangrijkste innovatie zijn sinds het internet, en voor de Britse krant The Guardian is het de belangrijkste uitvinding van deze eeuw. Maar diezelfde claim wordt eveneens gemaakt als het over Internet of Things, virtuele realiteit of kunstmatige intelligentie gaat.

Blockchain: de boekhouder van het internet

En toch, als ook maar een deeltje van het geschatte blockchainpotentieel klopt dan krijgt het internet de langverwachte economische onderbouw en gaan we een toekomst tegemoet waarbij elk geconnecteerd apparaat in de wereld plots een economische agent wordt. Blockchain wordt dan de boekhouder van het internet. Believers gaan nog verder en geloven dat alles wat gekwantificeerd kan worden vroeg of laat in blockchain zal eindigen en als het ware een numerieke reflectie van de werkelijkheid vormt.

Impact gaat veel verder dan de financiële wereld

Blockchain is de technologie achter de cryptomunt Bitcoin. Maar het is veel meer dan dat. Het is een publiek grootboek dat het mogelijk maakt om transacties op een onbetwistbare manier vast te leggen.

En de impact gaat veel verder dan enkel de financiële wereld. Denk aan online stemmen, het innen van auteursrechten of het vastleggen van een kadaster. En dat is geen verre toekomst. Zweden is al gestart met een proefproject om landeigendom via blockchain te registreren; Imogen Heap, een Engelse singer-songwriter, int royalties op basis van blockchain en de Amerikaanse beurs Nasdaq wilt aandeelhouders laten stemmen via blockchaintechnologie.

Fraude zou als sneeuw voor de zon verdwijnen

Blockchain zou de infrastructuur vormen om geïnstitutionaliseerd vertrouwen te creëren dat de bedrijfswereld, de overheid en de maatschappij fundamenteel kan transformeren. Er is geen intermediair meer nodig -denk aan een bank, notaris of de overheid die een identiteit moet bevestigen-  om handel te kunnen drijven of contracten te sluiten. Fraude zou als sneeuw voor de zon verdwijnen en dat in tijden van de Panamapapers en Optima. Het verklaart ook waarom sp.a voorzitter John Crombez blockchainfan is.

De programmeertaal achter blockchain: Ethereum

Ethereum, een programmeertaal bovenop blockchain, speelt hierin een hoofdrol. In zekere zin staan de geprogrammeerde regels gelijk aan de wet. De uitvoering van een slim contract zal automatisch afgedwongen worden als aan de vooraf bepaalde voorwaarden voldaan is.

Waar blockchain ons een rijk gamma aan cryptomunten gaf, waarvan Bitcoin de bekendste is, zal Ethereum ons pseudo-wettelijke kaders geven waar zowel individuele als collectieve afspraken kunnen gemaakt worden. De DOA, een zogenaamde decentrale autonome organisatie op basis van blockchain, geeft een glimp op wat het collectief bedrijf van de toekomst kan inhouden.

Vergelijken we Bitcoin met de functionaliteit van een simpele rekenmachine, dan is Ethereum een volwaardige computer. Dat komt ook de gebruikersvriendelijkheid ten goede.

Typische Bitcoin Transactie: 

OP_DUP OP_HASH160 04d84a5e0deb47d95bc8b55a2005ac28c4b9da73 OP_EQUALVERIFY OP_CHECKSIG

Voorbeeld van een Ethereum script:

Ethereum haalde 18 miljoen dollar op in crowdfunding. De DAO, een  voorbeeld van de voorgenoemde decentrale autonome organisatie, haalde zomaar eventjes 163 miljoen dollar op. Het is dus oftewel menens en komt er een ware blockchainrevolutie. Oftewel zitten we op de top van de hypecyclus en zakt alles als een pudding in elkaar. Bitcoin is na 7 jaar in operatie nog altijd een kopje kleiner dan bijvoorbeeld PayPal, laat staan dat ze een bedreiging vormt voor Visa, Mastercard of American Express:

Bron: the coinbase blog

Big Four & grootbanken zetten in op blockchain 

Maar in tijden van hyperschaalbaarheid kunnen de kaarten snel anders komen te liggen. Johan Thijs, CEO van KBC, beschouwt deze technologie als de grootste bedreiging voor de banksector. Geen wonder dat een 30-tal grootbanken zoals ING, Deutsche Bank en BNP Paribas lid zijn van een mondiale collectief, het R3 platform, dat onderzoek doet naar de mogelijkheden van blockchaintechnologie voor de financiële sector.

Het spreekt voor zich dat naast de banken en verzekeraars nog de “Big Four” auditbedrijven zich op de materie gooien. Het controleren van de boeken is nu eenmaal hun kernactiviteit en net die activiteit dreigt te verdwijnen. Deloitte beet vorig jaar de spits af met het lanceren van Rubix, een eigen ontwikkelteam voor Ethereum.

PwC volgde begin dit jaar met een eigen blockchainteam van een 50-tal experten in samenwerking met Bitcoinontwikkelaar Blockstream – waarin overigens ook AXA in investeerde. KPMG werkt samen met enkele van de grootste vermogensbeheerders in het Verenigd Koninkrijk om via blockchain de transactiekosten naar beneden te krijgen. Ernst & Young (EY) werkt dan weer samen met enkele Zwitserse banken -USG en Credit Suisse- aan een blockchain accelerator. 

Europa speelt belangrijke rol

Interessant genoeg speelt Europa een belangrijke rol in deze revolutie en is dit geen exclusief Silicon Valley verhaal. Er zijn verschillende Europese acceleratoren die zich enkel op blockchain start-ups richten, zoals Block Chain Space in Barcelona, Outlier Ventures in het Verenigd Koningrijk, het Zwitserse nexuslab en het Franse Chaineum Studio. Ook het Nederlandse Blockchain News heeft plannen in die richting.

Kijken we naar Europese start-ups die minstens 1 miljoen dollar ophaalden aan groeikapitaal in 2016, dan zie je dat het nog kort dag is: het Duitse Lisk (€ 5M), het Zweedse KNC Miner (€ 2,8M) en het Engelse Elliptic (€ 4.5M). Allemaal actief in het FinTech domein. Er is dus nog een lange weg te gaan voor blockchain gemeengoed gaat worden en op alle gelederen van de bedrijfswereld en maatschappij radicale impact zal hebben.

Ook in België wordt met blockchain gewerkt

Ook in ons land zijn er start-ups actief die op blockchain werken:

  • Intellect EU: middleware oplossing voor integratie in de financiële wereld 
  • Finoryx: oplossing voor de kapitaalmarkt
  • Igamod: Bitcoin miner
  • Orillia: Bitcoin miner oplossingen

Ook hier valt het op dat het vooral om oplossingen in het FinTech domein gaat. Dat gezegd zijnde, de volgende generatie van blockchain start-ups staat al in de startblokken: een Antwerpse start-up wil blockchain gebruiken in de supply chain, een Brusselse start-up wil een toepassing ontwikkelen voor FoodTech, een Gentse start-up wil ecosystemen en communities op blockchain vastleggen en Solarly -een start-up in de NEST’up accelerator- wenst blockchain technologie toe te passen op smart grid energie.

Een ervaren blockchainondernemer is de Antwerpse Jef Cavens, die mee aan de wieg stond van SwarmCoin in Palo Alto en geselecteerd werd door de Techstars accelerator in Londen. Hij werkt momenteel aan zijn volgende blockchain start-up. Ook de Belgische Dimitri De Jonghe bouwt mee aan de Berlijnse start-up Ascribe, die een watermerk ontwikkelt voor digitale kunstwerken. Maar ze gaan nog verder, omdat blockchain iets te traag was hebben ze een eigen schaalbare databank in elkaar gestoken: BigChainDB. De Jonghe is ook co-voorzitter van de Interledger Payments community.

Maar uiteraard is blockchain niet enkel toegankelijk voor start-ups. Ook grote bedrijven kunnen ermee aan de slag. KBC Securities is hierin een pionier: onder leiding van Koen Schrever gebruikt de online beursmakelaar Bolero blockchain om een eigen markt te creëren om effecten die via crowdfunding zijn gefinancierd te verhandelen.

Daarnaast zit zelfs de overheid niet stil. A-Labs, het innovatieteam van de stad Antwerpen, is aan het experimenteren met Ethereum voor het opzetten van lokale gemeenschappen. De stad heeft net een inspiratieconferentie achter de rug rond blockchain met prikkelende vragen zoals: Uw rijbewijs automatisch laten vernieuwen? Een geboorteaangifte laten uitvoeren door de gynaecoloog? Een adreswijziging laten bevestigen door de buren?  

Daarenboven is er al een pak expertise rond de materie en zijn heel wat Belgische thought leaders, adviseurs en key note sprekers actief. Een kort overzicht:

  • Bart Vanhaeren, KBC Securities
  • Bart Preneel, KULeuven
  • Fabian Vandenreydt, SWIFT
  • Gerrie Smits, Digital Transformation Consultant
  • Jean-Luc Verhelst, Deloitte
  • Jean-Jacques Quisquater, UCL
  • Jean Wallemacq, Directeur Belgian Bitcoin Association
  • Jeremie Dubois-Lacoste, RISE Financial Technologies
  • Karel Dekyvere, Microsoft
  • Kristof Verslype, Smals
  • Michel Bauwens, P2P Cooperative
  • Roderik van der Veer, Kunstmaan
  • Sam Wouters, Duval Union Consulting
  • Thomas Spaas, Directeur Belgian Bitcoin Association
  • Tom Hansen, BNP Paribas Fortis

Ook zijn er regelmatig events en meetups exclusief over blockchain. Onder andere de Blockchain Vlaanderen meetup, een initiatief van digitaal agency Kunstmaan en de Bitcoin Brussels meetup. Er is een Belgian Bitcoin Association en er komt een heuse Belgian Blockchain Association.

Een overzicht kan nooit volledig zijn, zeker niet in een zich snel ontwikkelende domein als blockchain. Geef de auteur een seintje of voeg in de commentaar initiatieven, bedrijven of personen toe die ook rond Blockchain actief zijn in België.