Azeem Azhar. Wie? Niet erg als je nooit van hem gehoord hebt. Er zijn ook mensen die geen grote naam zijn en die toch een boeiend verhaal hebben te vertellen. Bekendheid verwerven, is ook makkelijker met een duidelijke focus, maar Azeem Azhar heeft een ‘meer brede kijk dan diep inzicht’ in tal van domeinen. Mischa Verheijden sprak met hem op het Medialaan-event Fuel over voornamelijk artificiële intelligentie: “Met de shift naar een nieuw paradigma gestuurd door slimme machines, is het tijd om op te staan en te participeren en engageren”.
Azeem Azhar heeft een indrukwekkend track record in het opbouwen van bedrijven. Zijn eigen startup PeerIndex legde zich toe op social media monitoring en het meten van invloed en werd overgenomen door Brandwatch. Azeem, die zijn carrière begon als journalist, drukte verder zijn stempel op startups die werden overgenomen door onder meer Amazon en Microsoft en Nokia. Vandaag is hij als directeur productmanagement verbonden aan de Noorse mediagroep Schibsted.
En elke zondagochtend verstuurt hij zijn nieuwsbrief Exponential View, waarin hij interessante en relevante artikels deelt over de nabije toekomst, AI, zelfrijdende auto’s en meer. Zo kwam bijvoorbeeld Edward D. Hess, die ik interviewde voor Bloovi: "We bevinden ons in een krankzinnige wedloop met slimme machines om relevant te blijven", op mijn pad.
Kortom: Azeem is veelzijdig en dat betekent dat je over veel zaken een boeiend en goed gesprek kunt hebben.
‘Vossen’ zijn betere toekomstvoorspellers
In de voorbereidende research voor mijn gesprek met hem lees ik ook enkele stukken die hij schreef voor The Financial Times. In eentje daarvan verwijst hij naar Philip Tetlock, een professor verbonden aan de Wharton School en expert in voorspellen. Tetlock stelt dat mensen die veel weten, maar niet in één wereldbeeld geloven de toekomst beter voorspellen dan specialisten. Tetlock noemt deze mensen ‘vossen’. Ik vraag de veelzijdige Azeem of hij zich daarin herkent, is hij een vos?
Azeem: “Goeie vraag. Ik weet dat ik in eender welk domein een meer brede kijk dan een diep inzicht heb. Ik denk dat het eerlijk is dat zo te stellen.
We komen uit een periode van honderden jaren waarin mensen die zich specialiseerden het economisch gezien beter deden. Ik denk dat het momenteel, wellicht niet voor iedereen, belangrijk is een horizontale blik te hebben die silo’s verbindt.
En als je zoals ik de wereld betekenis wilt geven, is het belangrijk de verbanden tussen verschillende domeinen en disciplines te zien. Businessmodellen en praktijken accelereren op verschillende snelheden, maar geen industrie is altijd ver achter op een andere, waardoor je kunt zeggen: ‘ik zag dit toen ik met een bedrijf in logistiek werkte en nu zie ik dat bij een mediabedrijf’.
Natuurlijk heb je ook diepgang nodig om die kennis toe te passen. Anders heb je maar een oppervlakkig verhaal. Ik heb zeven jaar gewerkt aan het opbouwen van PeerIndex, dat zich focust op wat we vandaag artificiële intelligentie noemen.
Ik moest veel leren over machine learning, de technologie, de algoritmes, het verzamelen van data en de verschillende manieren om het te implementeren. Maar ik heb niet hetzelfde diepe inzicht als iemand die zich enkel en alleen op machine learning of wat dan ook focust.”
Data is de nieuwe olie
Dat Azeem een vos is met niet één wereldbeeld blijkt als hij tijdens Fuel vertelt over de impact van artificiële intelligentie op de arbeidsmarkt. Hij zegt: ‘Of er meer of minder jobs zullen zijn door AI is te bediscussiëren, wat zeker is, is dat jobs gaan veranderen’.
Nog zo’n major shift die hij aanhaalt en verklaart: data is de nieuwe olie.
Waar tien jaar geleden oliemaatschappijen en aan olie gelieerde bedrijven de grootste bedrijven waren, zijn dat vandaag allemaal technologiebedrijven. En Apple, de huidige nummer 1, is zelfs twee keer zoveel waard als ExxonMobil, de nummer 1 van tien jaar geleden.
En die shift van olie naar technologie en data lijkt van de ene op de andere dag te hebben plaatsgevonden. In werkelijkheid is het zaadje voor een overrompeling van de markt al lang geleden geplant, illustreert Azeem, hoe kan het anders op een event dat veel rond media draait, met de ondergang van Blockbuster en de opkomst van Netflix.
Hoewel de ondergang van videoverhuurder Blockbuster in 2010 vooral is toegeschreven aan het plotselinge succes van Netflix, werd de laatste al in 1997 opgericht. De overrompeling vraagt tijd en doorloopt drie fases: implementatie, exponentiële groei en convergentie.
Exponential View
Net zoals Azeem bij de ‘conclusie van de dag’ op Fuel informatie overload samenbrengt, doet hij dat ook in zijn razend populaire nieuwsbrief Exponential View. Ook daarbij blijkt hij weer de vos, die je meerdere visies toont.
Dat zijn nieuwsbrief de informatie overload binnen de perken houdt, daar is Azeem het echter niet mee eens: “Het lost je informatie overload-probleem niet op, omdat er wekelijks 35 tot 40 verhalen zijn opgenomen met een gemiddelde lengte van 1.000 woorden. En ik voeg dus zo’n 2 tot 3 uur aan je leestijd toe. Sommige stukken zijn ook vrij pittig en vragen echt wel een inspanning.
Mijn bedoeling is een gids te zijn. Wat ik probeer te doen, is het uittekenen van de belangrijkste thema’s die volgens mij spelen. Zo heb ik het al twee jaar over machine learning, de gender bias in AI, data-monopolies … Het andere dat ik probeer te doen is tegengestelde inzichten geven, zodat het jou helpt je eigen mening te vormen.”
Artificial narrow intelligence: stomme code die slechts één ding kan
Over artificiële intelligentie heeft Azeem een eigen mening. In zijn Future Report on AI voor Schibsted stelt Azeem dat artificiële intelligentie was bedoeld als artificial general intelligence, maar dat we nu ‘artificial narrow intelligence’ hebben. We zijn er dus nog niet, geraken we er ooit en wat is Azeems kijk op de toekomst van ‘artificial general intelligence’.
Azeem: “In de gegevensverwerking gaat intelligentie over te bereiken doelen en omgevingen met een toenemende complexiteit.
Wat je vandaag ziet, is ‘artificial narrow intelligence’. Het is gewoon stomme code die één ding kan: ofwel kan een medium één resultaat bereiken in verschillende omgevingen, maar dan ook enkel dat ene resultaat. Of het kan juist veel verschillende resultaten realiseren, maar dan allemaal in dezelfde omgeving.
Op dit moment zijn mensen het beste in het realiseren van complexe doelen in complexe omgevingen. Wij kunnen zoveel, we passen ons veel makkelijker aan.
Het kan nog wel een jaar of tien duren voordat we ‘artificial general intelligence’ krijgen. En daarbij moeten we een sterk onderscheid maken tussen wat echt is en wat mooi verpakt is in een marketing wrapper om klanten te overtuigen.
Naar mijn mening verpakken tech bedrijven in veel gevallen wat ze aan artificial general intelligence doorbraken hebben. Het is goed voor hun beurswaarde en goed voor hun verkopen.
De grote overwinning van het kapitalisme is dat het mensen zich niets liet aantrekken van hoe ze een 42-inch televisie werd verkocht. Ik denk dat er nu veel op het spel staat en dat er, nu industrieën opnieuw worden heruitgevonden, zoveel opportuniteiten zijn om eerlijkere en betere systemen te bouwen.
We zijn op een punt gekomen dat we veel mensen uit de armoede hebben gehaald. Maar als je naar de westerse wereld kijkt, zie je een enorme disengagement met de samenleving. Met de shift naar een nieuw paradigma gestuurd door slimme machines, is het tijd om op te staan en te participeren en engageren met de zaken als fake news: hoe het zich verspreidt en welke rol je daarin speelt. Hoe je moet omgaan met dominante monopolies als Amazon en Facebook ...
Programmeren of geprogrammeerd worden
In de korte video over zijn future report valt op dat hoewel Azeem super geïnteresseerd is in deze exponentiële verandering hij ook vertelt dat hij ‘als vader van 3, zijn kinderen wil leren navigeren in de echte wereld zonder te vertrouwen op technologie’. Waarom is dat zo belangrijk voor je?
Azeem: “Wel, er is een groot denker Jaron Lanier die het heeft over programmeren of geprogrammeerd worden.
En de macht zit bij de mensen die programmeren. Dat is altijd al zo geweest. De religieuze leiders, die onze vorige technologieën waren, waren programmeurs. Zij zeiden wat je op een zondag moest doen, met wie je moest trouwen ... Het was beter om hen te zijn, dan de mensen die geprogrammeerd werden.
En nu we ons richting een wereld van technologie verschuiven, die ons een hoop voordelen bieden, schuilt er ook een gevaar dat je net als bij het kapitalisme eindigt als een slaaf van het systeem. Als je dan al van jongs af van deze systemen afhankelijk bent, denk ik dat het moeilijker is om te begrijpen hoe ze gebouwd, onderhouden en gecontroleerd worden oftewel om een programmeur te zijn.
De tweede reden is dat het gebruik van technologie een gigantisch sociaal experiment is. Technologie wordt direct losgelaten op honderden miljoenen mensen. Andere zaken zoals medicatie worden eerst grondig getest en geregulariseerd voordat ze voor zo’n grote groep mensen worden vrijgegeven. We kennen dan de mogelijke bijeffecten. Bij technologie kennen we die niet en zelfs de mensen die het ontwikkelen, hebben geen idee van de impact ervan.
Toen Mark Zuckerberg Facebook lanceerde, had hij geen algoritme in zijn hoofd, hij had geen idee van de bijeffecten en externaliteiten. Je kunt geloven in technologie als transformatieve kracht, zonder per se te geloven in de technologie die wordt verkocht op Amazon of in de apps op je iPhone.
Als derde: technologie is vrij solistisch. Het zuigt je op. Voor sociale technologie is het helemaal niet zo zeker dat het diepere en meer betekenisvolle relaties reflecteert. Je ontwikkelt gewoon niet zo sterk als individu als je niet begrijpt hoe het werkt en wat de kracht ervan is.
Als technologie zo machtig wordt, dat robots in alles beter worden dan wij zal dat ons bevrijden om meer mens te zijn. En als dat het einddoel is waarom zou je je kinderen dan aanmoedigen om tijd te besteden aan domeinen waarvan we weten dat de technologie het zal overnemen. Dan besteden ze hun tijd beter aan buitenspelen, bloemen schilderen en tegen een bal trappen.”
Denk na over je relatie met technologie
Azeem: “Zeker, ook als volwassene moet je nadenken over hoe je je relatie met technologie managet en in stand houdt. Dat is ontzettend moeilijk, en al helemaal bij de sociale netwerken, en games op je telefoon, omdat ze zo zijn ontworpen dat ze je aandacht trekken en vasthouden.
Ik ben sterk geconnecteerd op verschillende kanalen, maar in vergelijking met vijf jaar geleden is mijn gebruik sterk afgenomen in termen van onbeduidendheid. Het is nu veel sterker verbonden met hoe ik werk: het genereert ideeën.
Ik ben nu bijvoorbeeld met Philip Tetlock geconnecteerd op Twitter en ik zie wat hij leest. Dat is iets totaal anders dan een foto van Kim Kardashian liken. Niet dat hoe ik het doe perfect is. We zijn allemaal kinderen als het op het gebruik van technologie aankomt en we moeten proberen de controle te nemen en houden over onze aandacht.”
