"Eerst waren we bang voor auto’s. Bij blockchain is dat ook zo. Het duurt even voor we tech vertrouwen"

Shermin Voshmgir tijdens haar talk. Bron foto: Fuel - Medialaan

Op Fuel, het event van Medialaan, ging het over hoe de innovaties van vandaag de mogelijkheden van morgen creëren. Het ging over AI, VR, chatbots en nog veel meer. Zo gaf BlockchainHub-oprichter Shermin Voshmgir er een keynote over blockchain. Bloovi-schrijver Mischa Verheijden ging naar haar luisteren en legde haar na afloop onder andere vragen van Bloovi-lezers voor.

Shermin start haar talk met de vraag wie van het publiek zich comfortabel genoeg voelt om op het podium te komen uitleggen wat blockchain is. Weinigen staken hun hand op. Ook ik niet.

Blockchain is een buzzword geworden: veel mensen hebben ervan gehoord, maar de kennis ervan is zeer beperkt, concludeert Shermin.

Samengevat in één zin, legt Shermin het zo uit: Je kunt blockchain zien als een technologie die bovenop het huidige internet rust en het mogelijk maakt transacties te doen zonder intermediairs.

Volgens Shermin is blockchain dan ook  de drijvende technologie achter de volgende generatie van het internet: het gedecentraliseerde web.

De vertrouwensmachine

Het is belangrijk om de geschiedenis van computers te kennen, vertelt Shermin het Fuel-publiek, omdat we eerst computers hadden en daarna pas het internet, waardoor onze hele logica over het beheren van data is gebaseerd op het idee van stand alone computers.

En hoewel we dus in een onderling verbonden wereld leven, is de opslag van data nog altijd lokaal. Of het nu op je computer, laptop of smartphone, in de cloud of op externe opslagruimte is. En dat roept vragen op over dataveiligheid, het eigendom van data en wie de transacties met die data verifieert.

De kern van blockchain gaat dus over vertrouwen. Het stelt deze vorm van lokaal databeheer in vraag en geeft ons het eigenaarschap over onze data terug.

Niet voor niets schopte blockchain het als 'The Trust Machine' eind 2015 tot de cover van The Economist. Wat blockchain uiteindelijk doet, is het decentraliseren van vertrouwen. Het staat ons toe los te komen van de client service technologie en te evolueren naar een data-democratie over peer-to-peersystemen.

Je kunt blockchain zien als een gigantische spreadsheet waar iedereen toegang toe heeft om het te lezen en eraan bij te dragen. Er wordt gedocumenteerd wie, welke informatie heeft geschreven en wanneer die is toegevoegd.

Met dat verschil dat die spreadsheet in blockchain niet centraal is opgeslagen, maar dat een kopie van het Excel-bestand is gedistribueerd en opgeslagen in alle knooppunten van het netwerk. Iedereen heeft een kopie.

Peter Hinssen, die het aansluitende panelgesprek modereert, maakt dat principe van blockchain nog eens heel simpel duidelijk aan de hand van een spelletje dat iedereen kent: ‘Ik ga op reis en ik neem mee’. De eerste speler noemt een voorwerp. De volgende speler zegt opnieuw ‘Ik ga op reis en ik neem mee’, herhaalt het voorwerp dat de eerste speler noemde en voegt dan zelf een voorwerp toe …

Dat is exact hoe de blockchain werkt, zegt Peter, iedereen heeft een kopie van alle transacties en op het moment dat er iets mis gaat, wordt er ingegrepen. En dat gaat volgens hem net zo impactvol zijn als toen we, zonder een idee te hebben wat we deden, in 1995 http:// intikten.

True believer, maar ...

Voordat ik met Shermin ging praten, citeerde ik haar in een post op LinkedIn en Twitter en vroeg wie er vragen over blockchain voor haar had. Ze reageerde zelf ook en vroeg waar ik de quote ‘I'm a true believer of the Blockchain. It's a genuine revolution, ready to change the web and thus the world. Web 3.0. is about to happen and create numerous possibilities’ vandaan haalde.

Die quote haalde ik van de Fuel-website, maar ik voelde irritatie in haar reactie. Altijd goed om dan eerst even de plooien glad te strijken en dus vraag ik het haar. “Ja,”, beaamt ze, “het irriteerde me een beetje, omdat ik geciteerd werd, wat in mijn wereld betekent dat het woord voor woord is en ik er zeker van ben dat ik het nooit zo heb gezegd. Dit zijn niet de woorden die ik zou gebruiken”.

De media-aandacht is nieuw voor haar, vertelt ze, en ze moet eraan wennen dat ze verkeerd geciteerd wordt. Ze vindt van zichzelf dat ze er veerkrachtiger mee moet omgaan, omdat het onbedoeld is. Maar er blijkt ook een dieperliggende reden waarom het voor haar gevoelig ligt: met al die aandacht, draagt ze bij aan het hypen van blockchain.

Maar je bent een true believer van de blockchain, niet waar?

“Jawel, dat ben ik,” zegt ze, “Blockchain is een erg krachtige technologie en ik geloof dat het kan gebruikt worden om enkele van onze huidige maatschappelijke problemen op te lossen. Maar, net als bij elke andere technologie, zal blockchain ook nieuwe problemen introduceren.

Dus hoewel ik een true believer ben, om de misquote te citeren, geloof ik ook dat, als we er niet voorzichtig mee omgaan en geen aandacht besteden aan de minpunten, we mogelijk een heel krachtige tool creëren die ook slechte dingen kan doen: blockchain kan een erg krachtig controleapparaat zijn.

Neem China, dat voor al zijn inwoners een citizen scorecard wil invoeren. Dat op zich heeft niets met blockchain te maken. Maar als je die data op de blockchain plaatst, dan heb je een erg efficiënt systeem om bij te houden wie wat wanneer heeft gedaan. Dus gedragingen van mensen controleren, is wat je met blockchain kunt doen en dat is geen goede zaak.”

Spat de bubbel uiteen?

Bij het panelgesprek vertelde Peter Hinssen dat één Bitcoin een jaar geleden een waarde had van 500 dollar en vandaag voor 1.700 dollar wordt verhandeld. Ook de waarde van Ethereum is enorm toegenomen.

Shermin maakt zich zorgen of dit soort verhalen niet juist aan de hype bijdragen en ervoor zullen zorgen dat de bubbel uiteenspat: “Omdat blockchain zo wordt gehyped, gaat door al die aandacht momenteel veel ‘snel geld’ deze markt in. Geld dat uit is op snel gewin, zonder de onderliggende technologie te begrijpen. Zonder te begrijpen hoe lang het duurt voor bepaalde netwerkeffecten optreden.

Dat kan er op korte termijn voor zorgen dat de blockchain-bubbel uiteenspat om, net als bij de dotcom-bubbel, daarna echt uit de startblokken te schieten. Omdat het nog een paar jaar duurt voordat we de nodige netwerkeffecten hebben, denk ik dat een gelijkaardig scenario zeer waarschijnlijk is.

Laat ons hopen van niet, omdat het meestal ook betekent dat er niet meer geïnvesteerd wordt in toffe en waardevolle projecten. Als de bubbel uiteenspat, verliezen ook de waardevolle projecten plotsklaps hun waarde. Enkel omdat andere projecten zwaar overgewaardeerd worden. Maar ik vermoed  dat dat de cyclus is.”

Wat blockchain ons al heeft gebracht

Een hype ja, maar zoals Koen Peeters me tweette: wat heeft blockchain nu eigenlijk al ooit voor ons gedaan? De eerdere irritatie in gedachten, zeg ik erbij dat er wat ironie in de vraag doorklinkt.

Shermin: “Wel, blockchain bracht ons Bitcoin. Het is geld zonder banken en zonder bankmanagers. En zoals in het panel is gezegd, is vandaag het door Turkije gebande Wikipedia op blockchain gezet. Of eigenlijk op IPFS, het gedecentraliseerde web, want het gaat niet meer om blockchain alleen.

Blockchain stelt ons in staat interacties te hebben met mensen die we niet kennen en vertrouwen. En met het gedecentraliseerde web krijgen we het eigendom over onze data terug.

Van het internet van informatie naar het internet van waarde

Het is niet evident, zeg ik tegen haar en als iets moeilijk te vatten is, hebben mensen er minder vertrouwen in. Heeft de Trust Machine niet zelf een probleem met vertrouwen, wil ik van Shermin weten.

Shermin: “In het begin waren mensen ook bang voor auto’s. Mijn oma vertelde dat haar vader één van de eersten met een auto was in Iran. De meeste mensen waren bang en renden weg voor dat zwarte, luidruchtige stinkende ding dat zich voortbewoog als een paard, maar eruitzag als de duivel. Het duurde een tijdje voor mensen doorhadden dat die auto je niet zou opeten, niet zou exploderen en je een autorit zou overleven. Ik denk dat hetzelfde geldt voor blockchain.

Het is een nieuwe technologie en niet iedereen heeft de capaciteit om het diepgaand te begrijpen. En dat hoeft ook niet. Op nitty gritty protocolniveau begrijp ik het ook niet, daarvoor vertrouw ik op anderen.

Met blockchain kunnen we zonder intermediairs en hoeven we bijvoorbeeld niet meer te vertrouwen op banken. We kunnen erop vertrouwen dat de code precies doet wat hij doet. Maar we moeten nog altijd vertrouwen hebben in de mensen die de code ontwikkelen, dat ze ons goed uitleggen hoe die werkt en ontwikkeld hebben zoals ze ons uitleggen dat hij werkt.

We vertrouwen autorijders, piloten en chirurgen. Ik denk dat het kwestie van tijd is. Naarmate de tijd verstrijkt en meer mensen blockchain gebruiken, volgt ook het vertrouwen. Dat is een natuurlijke cyclus.”

Jij bent een early adopter: wat trok jou zo aan in blockchain?

Shermin: “Ik weet het niet, ik denk dat ik het intuïtief aanvoelde. Het was waarschijnlijk de vibe die rond de mensen hing die me erover vertelden.

Wat me er zo in aansprak, is de radicaal nieuwe manier van transacties verrichten. Dat twee mensen die elkaar niet kennen en niet vertrouwen niet meer op een derde partij hoeven te vertrouwen om hun transactie mogelijk te maken.

Dat we die intermediairs niet meer nodig hebben, brengt ons bij de volgende generatie van het internet. Het internet van informatie bracht ons dichter bij informatie. Het internet van waarde brengt ons dichter bij de global village met een marktplaats met peer-to-peer-transacties.

Ik denk dat dat heel krachtig is, omdat je dan de dominante intermediairs niet meer nodig hebt. Op zijn minst zullen we de ontdekkingslaag en de transactielaag van elkaar scheiden. Nu hebben bedrijven als Amazon, Ebay en Airbnb die allebei in handen. Dat scheiden we met blockchain.”

Het eigendom over onze data terugeisen

Dat komt geen moment te laat nu 's werelds meest waardevolle bron niet langer olie, maar data is. Alphabet (Google’s moederbedrijf), Amazon, Apple, Facebook en Microsoft vormen de top 5 van meest waardevolle bedrijven. Data is drijver van hun businessmodel en doet een nieuwe economie ontstaan.

Waar The Economist stelt dat deze data-economie om een andere manier van regelgeving vraagt, zoekt Shermin Voshmgir heil in blockchain om het eigendom van onze data terug te eisen.

Dat we een intermediair als de bank kunnen uitschakelen met blockchain is één ding, maar de ware intermediairs van deze tijd zijn datareuzen als Facebook, Google and Amazon. Kan blockchain deze gecentraliseerde platformen ook buitenspel zetten? Heeft blockchain een alternatief voor Facebook?

Shermin: “Ja, Steemit. Ga op Steemit. Het heeft een beroerde user interface met zelfs een sidebar. Maar Steemit is de gedecentraliseerde Facebook.”

En, zo vroeg ook Ingrid Larik me aan Shermin te vragen: hoe doe je dat dan, informatie en kennis delen en toch de controle over je data houden?

Shermin: “Omdat die data in je persoonlijke portemonnee zitten. Het is als geld, jouw geld zit alleen in jouw portemonnee. En eigenlijk zit die data niet eens in je persoonlijke portemonnee, je data staat op een privéserver waar alleen jij toegang toe hebt. Het is een compleet nieuw concept dat nog in de kinderschoenen staat.”

Spotify omarmt blockchain

Shermin legde tijdens Fuel ook uit dat blockchain veel problemen van het internet van informatie zal oplossen, zoals muziek en filmpiraterij en het copyright op foto’s.

Over muziek en rechten gesproken, laat nu net Spotify een blockchainstart-up hebben overgenomen. Volgens Spotify gaat het open source protocol dat de start-up ontwikkelde hen helpen op de weg naar een eerlijke en transparante muziekindustrie, die de makers en de rechthebbenden van de muziek beloont.

Shermin: “Ik ken de details van de deal niet, maar in het algemeen kan ik dit zeggen. Blockchain brengt in de eerste plaats meer transparantie in de muziekindustrie. Ten tweede maakt blockchain het mogelijk de rechten en de betalingen on the fly en peer-to-peer te regelen. Dat spaart een hoop transactiekosten uit. Ook voor Spotify. Ik veronderstel dat dat voor Spotify dan ook een reden is om blockchain te omarmen.

Iedereen die nu volgt en iets met blockchain gaat doen, gaat het lastig hebben om met Spotify te concurreren. Het ding is dat al die Ubers, Airbnbs and Spotify’s meer zijn dan alleen een intermediair, ze bieden toegevoegde waarde met hun  ontdekkingsfunctie.

De functie van Spotify om nieuwe muziek te ontdekken, is klanten veel waard. En als je het zo bekijkt en moet kiezen tussen Steemit en Facebook, dan gaan mensen voor Facebook, omdat, eerlijk gezegd, Steemit een stel nerds zijn die aan het testen zijn.”