Rudy Aernoudt. Bron foto: TEDxBrussels
Het geheim achter de meeste successen is een sterk verhaal. Gelukkig heeft iedereen een verhaal. Als bestuurder, ondernemer of expert wil je niet alleen een geloofwaardig verhaal vertellen, maar ook op emotioneel niveau verbinding maken met jouw publiek. Maar hoe doe je dat?
Stel jezelf eens de volgende vraag: hecht mijn organisatie ook niet te veel waarde aan één soort bewijs: het rationele? Een verzameling kloppende feiten is niet genoeg. Een sterk verhaal spreekt jouw publiek op de juiste manier aan op hun gevoel en verbeelding. Resultaat: meer impact! Dat is het succes van de TED Talks – korte podiumgesprekken van om en bij de 12 minuten waarin experten ter zake op begeesterende wijze nieuwe inzichten over mens en wereld uit de doeken doen.
Rudy Aernoudt kan terugblikken op een indrukwekkende carrière in de academische wereld, de politiek en de bedrijfswereld en blijft een graag gehoorde stem in het maatschappelijke debat. Sinds drie jaar is hij ook curator van TEDx Brussel, de Brusselse afdeling van de befaamde TED-talks. In die hoedanigheid selecteert hij de mensen die graag een TED-talk willen houden op basis van hun idee waarmee ze een bijdrage willen leveren om de wereld te veranderen. Uit de honderden toespraken die hij al hoorde distilleert hij voor Bloovi vijf kenmerken die voor beklijvende communicatie zorgen. Het spreekt voor zich dat ze niet alleen toepasbaar zijn voor TED-toespraken van 12 minuten die blijven hangen maar in elke communicatie die raak wil schieten.
1. Zet de wereld op zijn kop
Een TED-talk is volgens Rudy Aernoudt geslaagd als de toehoorders een aha-erlebnis krijgen en zich achteraf de vraag stellen over hoe wat gezegd is impact kan krijgen op hun leven. “Ik zie dat mensen altijd het meest onder de indruk zijn van visies en standpunten die de wereld op hun kop zetten. De bekende Belgische technologie-experte Pattie Maes, die al jaren het mooie weer maakt aan het befaamde MIT (Massachusetts Institute of Technology) had het in haar toespraak bijvoorbeeld niet over hoe mensen in de toekomst met robots zullen omgaan, maar wel over hoe robots met mensen zullen omgaan. Dat is een insteek die kan tellen en meteen mensen op het puntje van hun stoel zet en houdt.”
2. Hou het simpel en bondig
Beklijven kan volgens Rudy Aernoudt maar als de sprekers eigenlijk al binnen de minuut hun publiek weten te vangen met aansprekende content. “Al wie een TED-talk houdt, kent het gezegde 'in der Beschränkung zeigt sich der Meister', want het format is streng: een toespraak duurt niet langer dan twaalf minuten. Velen die mij contacteren met de vraag om op ons podium te mogen staan, slagen er niet in om in tien lijntjes te zeggen waarover ze het willen hebben. Dat is voor mij al een goede graadmeter. Wie ik toch selecteer moet ook inhoud kunnen schrappen. Bondigheid en eenvoud zijn een must om tot een boodschap te komen die 'aan de ribben blijft plakken.'
"Je moet een complexe boodschap eenvoudig en kort kunnen brengen. Uitpakken met allerlei tierlantijntjes is kansloos"
Het heeft ook geen enkele zin om het podium te gebruiken om zijn kennis te etaleren. De zogenaamde tribunespelers die uitpakken met allerlei tierlantijntjes maken geen kans. Vroeger werd daar misschien nog naar gekeken of geluisterd, maar tegenwoordig is dat zeker niet meer het geval. Het gaat om het resultaat. Sterker nog, wie erin slaagt om een hele complexe boodschap, bijvoorbeeld over een ingewikkelde technologie die mensen meestal doe terugschrikken omdat ze denken er niets van te begrijpen, op een heel eenvoudige en begrijpelijke manier te verwoorden, zal hoge ogen gooien.”
3. Loop niet mee in de waan van de dag
Proberen te scoren door een verhaal op te hangen dat 'in' is, is evenmin het goede recept om beklijvend te communiceren. “Kijk maar naar de politici, die van de hak op de tak springen om toch maar aandacht te krijgen voor hun visie op een bepaald thema, dat in de belangstelling staat. Dat noem ik de tirannie van de marketing. Maar dat zorgt voor een omgekeerd effect. In plaats van daarmee mensen te bereiken, zegt het publiek: 'wie gelooft die mensen nog?'. Verhalen die gemaakt of geconstrueerd zijn zonder dat de verteller ze beleefd heeft of er echt diep voeling mee heeft, worden doorprikt en zijn zelfs schadelijk voor zijn of haar imago. Want mensen gaan dat snel en terecht als commerciële prietpraat beschouwen en het is bijzonder moeilijk om ze daarna nog voor je terug te winnen.”
4. Wees zelf je verhaal
Als er afstand zit tussen de verteller en het verhaal, dan hebben mensen volgens Rudy Aernoudt dadelijk door dat er iets niet klopt. “Vertellers die communiceren over wat ze persoonlijk hebben meegemaakt en hoe hun eigen verhaal eigenlijk het verhaal is van een hele gemeenschap, brengen verbinding tot stand. Authentieke verhalen zijn een must. Dat is de logica zelve, maar toch blijven veel mensen dat vergeten. Als iemand koudweg uit een rapport armoedecijfers citeert, zal dat veel minder blijven hangen dan getuigenissen over mensen die in de vuilnisbakken hun voedsel bij elkaar moeten schrapen.
"De spreker moet geloven wat hij vertelt. Of je nu een bedrijfsleider of professor bent. Alleen zo krijg je je luisteraars geboeid"
De spreker moet geloven wat hij zegt. Dat is een conditio sine qua non om ervoor te zorgen dat toehoorders op het puntje van hun stoel gaan zitten. Dat geldt voor bedrijfsleiders die hun medewerkers willen overtuigen, maar even goed voor professoren die er willen voor zorgen dat hun studenten hun vak interessant blijven vinden. Ik kan mijn studenten maar voor het vak Corporate Finance warm maken als ze voelen dat wat ik daarin vertel ook in hun toekomstige leven belangrijk kan zijn. En dat kan enkel als ik met een persoonlijk en doorleefd verhaal kom. Mijn verhaal moet ook hun verhaal worden.”
5. Bereid je tot in de puntjes voor
Ook een goede voorbereiding blijft een gouden regel om mensen echt te bereiken en te raken. “Zelfs de briljantste sprekers zakken door het ijs als ze niet goed zijn voorbereid. Daarom geven wij al onze sprekers ook coaching. Ze beseffen heel goed dat die voorbereiding essentieel is. Het gebeurt niet zelden dat ik in de voorbereiding op een TED-talk een tiental versies onder ogen krijg. En dat is goed. Boeken worden ook maar topboeken als de schrijvers aan hun teksten blijven schaven tot ze stilistisch en taalkundig puntgaaf zijn. Films worden maar kaskrakers als onder meer de montage en de cameravoering van topkwaliteit zijn. Om tot resultaat te komen in communicatie is het zoals in alle andere domeinen werken geblazen.”
Raf Stevens schreef samen met Reinier Rombouts een boek over leadership storytelling: ‘RAAK! Benut de kracht van je persoonlijke verhaal’. Dit nieuwe boek bevat een model van hoe je als leider en ondernemer zelf met verhalen aan de slag kan gaan.
