Dewi Van De Vyver: “Je zal maar geopereerd worden door een AI-systeem dat jou niet herkent”

Het aantal vrouwen in STEM-richtingen in België valt nog steeds op één hand te tellen, wat impliceert dat erg weinig vrouwen doorstromen naar sectoren zoals ICT. En toch: technologie is niet meer uit ons leven weg te denken. Onze smartphones zijn het verlengde van onze geest en het is bijna piece of cake om een eigen webshop op te zetten. Waarom blijven die sectoren dan toch een mannenbastion? En wat betekent dat voor de toekomst? Dewi Van De Vyver, CEO bij Flow Pilots en ICT Woman of the Year 2020, sprak erover in de podcastreeks ‘50 Koffies’.

Waarom kiezen zo weinig vrouwen in België voor een STEM-richting?

“De bias die we hebben tegenover jongens en meisjes begint al vanaf dag nul. We kleden onze baby’s anders: blauw voor een jongen, roze voor een meisje. We behandelen ze anders: de ene troosten we als ze huilt en de andere moet maar wat harder worden. En we geven ze ander speelgoed: de ene krijgt een auto en de andere een pop. In de kleuterklas wordt er bijvoorbeeld een aparte poppenhoek en autohoek ingericht.”

“Meisjes worden niet aangespoord om met zaken zoals tech, chemie of fysica bezig te zijn. Op een chemiedoos voor kinderen zie je ook nooit een meisje staan. Tenzij het is om lippenstift of nagellak mee te maken. Hoe kun je dan verwachten dat meisjes na 18 jaar indoctrinatie plots andere keuzes gaan maken?”

“Tel daar nog eens de peer pressure tijdens de puberteit bij om bij een bepaalde groep te horen. Dan vergt het al heel wat backbone om toe te geven dat je andere interesses hebt en daar ook voluit voor te gaan. Kies je dan uiteindelijk wel voor een STEM-richting, dan is het plots taboe om écht vrouw te zijn. Alsof je IQ tien punten dropt door lippenstift op te doen.”

Hoe kunnen we daar verandering in brengen?

“Het begint bij het onderwijs. En dan bedoel ik niet pas in het middelbaar of vanaf de lagere school, maar echt al in de kleuterklas. Uit recent onderzoek blijkt dat meisjes van 6 al aangeven dat jongens volgens hen beter zijn in wiskunde. Dan zitten ze nog niet in de lagere school hé. We moeten kinderen op jonge leeftijd spelenderwijs laten proeven van onderwerpen zoals tech. Niet met ingewikkelde elektrische schema’s, maar met robotjes of door een spelconsole uit elkaar te vijzen. Dan wordt het tastbaarder en hebben ze er geen angst voor.”

“Een tweede punt is kinderopvang. Dat is niet alleen heel duur maar wordt vanuit de maatschappij overal ter wereld ongevraagd in de schoenen van de vrouw geschoven. Van de weinige vrouwen die starten in de tech sector zijn er nog minder die effectief blijven van zodra ze kinderen hebben.”

“Eerst zijn we drie maanden out door bevallingsverlof, we verdienen dan een pak minder, lopen ervaring en promotie mis en is er dan nog een tweede op komst? Vervolgens kiezen veel vrouwen om viervijfde te gaan werken en krijgen ze bijgevolg een lager pensioen. Onze baarmoeders zijn bijna publiek bezit, maar monetair worden we amper beschermd. In plaats van geld af te nemen zouden we beter beloond worden voor die gift of life, toch?”

Is het zo belangrijk om meer vrouwen in tech te krijgen?

“Een betere vraag is: waarom blijven we het accepteren dat alles uitsluitend wordt bepaald vanuit een male gaze? Mannen en vrouwen hebben een andere manier van kijken, van dingen benaderen. Als je voortdurend alles vanuit één standpunt bekijkt, ga je foute beslissingen nemen. Mannen reageren bijvoorbeeld anders op medicatie dan vrouwen. Dat is toch belangrijk om te weten? Maar als je alleen maar op mannelijke proefpersonen test, dan gaan er belangrijke data verloren.”

Heeft dat een impact op de toekomst?

“Ja, absoluut. Artificiële intelligentie wordt de technologie van de toekomst. Daarmee gaan we bijvoorbeeld diagnoses stellen. Het woord verklapt zelf al dat het kunstmatig is, dat het gebouwd wordt. De data waarmee AI wordt getraind, zijn data uit het verleden. Data uit een wereld die voor en door mannen is gecreëerd. Data vanuit één standpunt. Biased data. En zo zijn er dus maar bitter weinig data van vrouwen beschikbaar om AI mee te trainen. Je zal dan maar geopereerd worden door een systeem dat jou niet herkent… Die female gaze is dan ook cruciaal voor de toekomst.”

Die ommekeer lukt niet van vandaag op morgen, weet ook Dewi Van De Vyver. Toch hoopt ze op verandering, zodat er meer vrouwen in tech terechtkomen én blijven. In de podcastaflevering gaat ze dieper in op het feminisme en waarom die visie van inclusiviteit voor de hele maatschappij een zegen zou zijn.

De volledige aflevering kan je hieronder beluisteren: