Kim De Nolf, founder van QustomDot

Kwantumtechnologie beroert al een tijdje de gemoederen in de LCD- en display-industrie. Maar wie vandaag revolutie maakt, doet dat bij voorkeur op een milieuvriendelijke manier. UGent spin-off QustomDot haalde onlangs 3 miljoen euro op om een cadmiumvrije ledoplossing te vermarkten. “Het is nooit een doel op zich geweest om een bedrijf te leiden”, zegt CEO Kim De Nolf. “Maar intussen weet ik wel dat je met een mooie technologie alleen niet zo heel veel bent.”

Over deze beestjes gaat het: kwantumdots, ofwel minuscule kristallen die instaan voor een nieuwe, kleurkrachtige generatie van led- en LCD-displays. Spelbederver: de huidige stabiele toepassingen bevatten cadmium en zijn dus allesbehalve milieuvriendelijk, legt Kim de Nolf geduldig uit. “Met die vaststelling zijn twee researchers van onze onderzoeksgroep Physics and Chemistry of Nanostructures van de UGent enkele jaren geleden aan de slag gegaan. Ze zijn erin geslaagd om de twee essentiële features – stabiliteit en ecologie – te combineren in één product. Die technologie is inmiddels ook gepatenteerd.”

Van technologie tot spin-off

Zelf onderzocht De Nolf tijdens haar doctoraat het synthesemechanisme achter de cadmiumvrije uitvinding. “Nog tijdens het laatste jaar van mijn doctoraat is bij mij het idee beginnen groeien: zouden we hiermee geen spin-off durven lanceren? Ik heb toen al eens een ballonnetje opgelaten bij professor Zeger Hens, mijn promotor, maar zijn spontane reactie was: ‘Nee, nee, dat is nog veel te vroeg!’ En effectief, het was toen nog allemaal redelijk vaag. We hadden een basis, een patent, maar verder lag er allesbehalve een afgewerkt product klaar.”

Toch keerde de hoogleraar chemie op zijn stappen terug, met een voorstel om misschien dan toch maar een project in te dienen. “Het moment waarop we als onderzoeksgroep die ‘ja’ kregen, was natuurlijk bijzonder spannend. Want het impliceerde ook dat we concreet moesten gaan nadenken over hoe we ons bedrijf en ons team vorm zouden geven”, vertelt Kim De Nolf. “Eerst hebben mijn Oekraïense collega Igor Nakonechnyi en ikzelf een tandem gevormd, nadien is ook Willem Walravens erbij gekomen. Die was op dat ogenblik nog bezig aan zijn doctoraat.”

Vlnr: Igor Nakonechnyi, Kim De Nolf en Willem Walravens

Entrepreneurs in wording

“Geen van ons had in die fase ook maar enige businessachtergrond”, kijkt ze terug op die beginperiode. “En als het nodig was geweest om er iemand anders bij te halen die het bedrijf zou gaan leiden, dan was dat voor ons ook prima geweest. Eigenlijk wilden we eerst en vooral gewoon dat de technologie er kwam. Wie de onderneming zou gaan runnen, was op dat moment minder van tel.”

Eigenlijk wilden we eerst en vooral gewoon dat de technologie er kwam. Wie de onderneming zou gaan runnen, was op dat moment minder van tel

En eigenlijk is het dat nog steeds, geeft de onderzoekster aan. Ieders inbreng in het team is even groot, al zijn de taken nu wel verdeeld. “Ik ben helemaal in het zakelijke aspect gedoken en houd me minder bezig met de technologie. Maar tussen het moment dat ik me de ‘trekker’ noemde van het project en de dag waarop ik mezelf ietwat ‘CEO’ begon te voelen, zit intussen wel ongeveer drie jaar (lacht). In die periode is er natuurlijk heel veel gebeurd: een cursus bedrijfskunde, ontzettend veel boeken en allerlei workshops en cursussen.”

“Het is me stilaan duidelijk geworden dat er enorm veel interessante dingen te bedenken zijn rond technologie. Maar ook: dat die mooie technologie op zich weinig waard is. Je kan geen bedrijf starten zonder ook na te denken over de zakelijke kant.”

De zoektocht naar een markt

“In het begin waren er enkel de cadmiumvrije kwantumdots”, blikt De Nolf terug. “Dat was uiteraard super, maar de toepasbaarheid was relatief beperkt. Want we wisten op dat moment nog niet hoe stabiel de technologie was. We dachten vooral in de richting van indoor horticultuur, waar heel veel artificiële verlichting nodig is. Onze voornaamste uitdaging leek toen financieel, omdat je daar in een heel prijscompetitieve markt zit. Voor een krop sla betaal je als consument zelden meer dan 1,5 euro; dan blijft er niet veel marge over.”

In elk geval was die eerste piste wel een goede denkoefening, geeft de onderzoekster aan. “En ergens voelden we allemaal wel aan dat er meer in zat. Toen kwam de ontdekking dat onze kwantumdots effectief stabiel genoeg waren om direct op een ledchip aan te brengen. Dat bood plots heel andere vooruitzichten.”

De eerste pitch

De zoektocht naar kapitaal om de technologie te gaan vermarkten, begon bij investeringsfonds PMV. “We brachten ons verhaal eigenlijk vooral met de intentie om meer info te verzamelen, maar werden vrijwel meteen doorgestuurd naar iemand die ook vanuit investeerdersoogpunt naar ons wou luisteren”, zegt De Nolf. “Die eerste pitch heeft ons heel wat feedback opgeleverd. Het was voor ons ook de juiste aanmoediging om andere fondsen te beginnen aanspreken. Onder meer op beurzen en evenementen hebben we geprobeerd om de aandacht van buitenlandse VC’s te trekken.”

Het voelbare enthousiasme bij investeerders is zeker een boost geweest voor ons project. Ik denk dat de VC’s een grote rol hebben gespeeld in de manier waarop onze onderneming zich ontwikkeld heeft

Dat leverde relatief snel succes op: met Qbic II en VIGO Ventures erbij kwam QustomDot tot een consortium van drie investeerders, die in totaal 3 miljoen euro op tafel legden. “Het voelbare enthousiasme bij investeerders is zeker een boost geweest voor ons project. Ik denk dat de VC’s een grote rol hebben gespeeld in de manier waarop onze onderneming zich ontwikkeld heeft. Ik geloof dat ze ook wel wisten: hier zit iets in. Maar dan blijft nog altijd de vraag hoe je als team evolueert en hoe je de zaken weet aan te pakken.”

Tienerdroom

Als introductie kan het natuurlijk wel tellen: een innovatief technologiebedrijf met ecologische insteek én een jonge wetenschapster aan het hoofd. “Zeker. En misschien is mijn huidig engagement inderdaad een kleine tegemoetkoming aan mijn tienerdroom om de wereld en het milieu te redden (lacht). Maar zoals ik al zei, het was echt niet mijn eerste ambitie om deze start-up te gaan leiden. Het is ook een rol waarvan ik denk dat ik er nog heel erg in kan groeien en enorm veel ga bijleren.”

“En natuurlijk zou ik het heel tof vinden mocht ons verhaal meer jongeren – en dan specifiek ook meisjes – kunnen stimuleren om wetenschap en technologie te gaan studeren. Ik zou het mooi vinden om een voorbeeld of inspiratie te kunnen zijn, maar dat idee vind ik zelf nog altijd een beetje vreemd (lacht).”

“In elk geval, in onze zoektocht naar fondsen heeft nooit iemand tegen mij gezegd: oei, ga jij dat als jong meisje wel kunnen? Die mentaliteit is volgens mij toch wel sterk veranderd tegenover een paar jaar geleden. Op beurzen word ik nog wel eens aangekondigd met de boodschap: hier is een studente die jou graag wil spreken. Maar,” klinkt het met een knipoog, “ik heb gemerkt dat kledij daar wel iets kan betekenen.”

In de rekken

Wie verpakkingen wil afspeuren naar de cadmiumvrije technologie van QustomDot oefent best nog even geduld. “Stel dat we vandaag een volledig afgewerkt prototype van een display klaar hebben, dan moet dat product nog minstens zes maanden tot een jaar getest worden. Als ik er een termijn op moet kleven, verwacht ik dat onze producten over ongeveer anderhalf à twee jaar in de rekken kunnen liggen.”

“Waar mensen onze technologie precies zullen aantreffen? In zoveel mogelijk verschillende soorten toestellen: laptops, televisies, grote lcd-schermen of smartwatches. Maar je kan ook denken aan technologie die nog net iets verder van ons verwijderd is, zoals virtual augmented reality. En daarnaast heb je de hele microledmarkt, die nog in een prototypestadium zit. Ik denk dat we daar nog een groot verschil kunnen maken.”