Hoe bouw je een bedrijfscultuur op wanneer iedereen thuis werkt?

Nu bedrijven leren hoe ze hun teams op afstand kunnen managen, is één van de grootste uitdagingen hoe ze hun bedrijfscultuur kunnen behouden of verder kunnen ontwikkelen. De drastische verandering, waarbij we praktisch van de ene op de andere dag gingen van werken op kantoor naar werken vanuit huis, heeft organisaties enorm onder druk gezet. Bedrijven moeten niet proberen hun eerdere bedrijfscultuur te kopiëren, maar accepteren dat er een nieuwe aan het ontstaan is.

Het is onmogelijk om de cultuur op kantoor te repliceren. De fysieke ruimtes om te werken, communiceren, overleggen, concentreren en ontspannen zijn immers weg. Ook de persoonlijke, informele gesprekken bij het koffieapparaat behoren tot de verleden tijd. Natuurlijk zijn er tal van geweldige online samenwerkingstools beschikbaar die mensen met elkaar in verbinding brengen, maar ze zijn gewoonweg geen alternatief voor face-to-face-interactie. De realiteit is dat je de bedrijfscultuur die je denkt te hebben niet zomaar kunt projecteren op een team dat op afstand werkt.

Opensourcecultuur

In deze tijden kunnen opensource community’s heel inspirerend werken. De leden zijn van nature verspreid over de hele wereld en wat hen samenbrengt, is een gedeelde interesse om samen iets te creëren. Elke opensource community heeft zijn eigen cultuur, bijvoorbeeld creatief georiënteerd, artistiek of zakelijk. Er zijn vaak wel regels gericht op het stimuleren van groei, maar niet zo veel dat het engagement en creativiteit in de weg staat.

In de nieuwe ‘thuiswerkwereld’ moeten organisaties daar rekening mee houden. Een bedrijfscultuur zou gebaseerd moeten zijn op vertrouwen en vrijheid. Als je medewerkers bijvoorbeeld verplicht dat ze uiterlijk om negen uur 's ochtends starten, of dat ze minimaal acht tot tien uur werken, dan laat je een grotere kans schieten waarbij alles draait om het realiseren van doelen en behalen van resultaten.

De innovatie die in opensource community's plaatsvindt, is namelijk niet het resultaat van starre processen of de tijd die aan projecten wordt besteed. Die komt voort uit de vrijheid om aan ideeën te werken die het project vooruithelpen, maar ook aan het systeem dat faciliteert dat deze ideeën overal vandaan komen, ongeacht ervaring, demografie of vaardigheid.

Vrijheid is de motor van vooruitgang

Bij Red Hat is vrijheid één van de kernwaarden - opensource is immers afhankelijk van een vrije uitwisseling van meningen, kennis en ideeën. Vrijheid stimuleert onze groei en is de motor van vooruitgang. Al onze medewerkers werken nu van huis en zijn vrij om te kiezen wanneer en hoe ze dat doen.

Daarbij is belangrijk dat we ook verantwoording afleggen over ons handelen, een andere kernwaarde van ons bedrijf. Dit betekent dat we elkaar vertrouwen om te leveren wat we beloven, zonder beperkt te worden in de manier waarop we samenwerken.

Een organisatie die alle thuiswerkers in staat stelt op een manier werken die het beste bij hen past, wordt waarschijnlijk beloond met medewerkers die het productiefst zijn. En dat lukt dus alleen als je de regels en barrières wegneemt die dit creatieve werken in de kiem smoren.

Cultuur is een proces, geen doel

Het is belangrijk om te onthouden dat geen enkel bedrijf één enkele cultuur heeft. Er kan wel een overkoepelend idee zijn van wat die inhoudt, maar de implementatie is meestal lokaal, in geografische en departementale zin, maar ook individueel. Teams in Saoedi-Arabië zullen een bedrijfscultuur heel anders interpreteren dan de Belgische teams. En de verkoopteams zullen op hun beurt weer een heel andere kijk hebben op de cultuur dan bijvoorbeeld de hr-afdeling. Het overkoepelende idee is wat een bedrijf samenbrengt en de lokale interpretatie is wat teams helpt om zich te binden.

We moeten onze huidige thuiswerkomgeving eigenlijk zien als een nieuwe afgeleide van de bedrijfscultuur. We moeten de nieuwe realiteit accepteren en proberen daar op een productieve manier mee om te gaan. Deze situatie heeft enorme kansen gecreëerd voor organisaties om hun cultuur te herzien. Het legt in veel gevallen ook talenten bloot van mensen die in je de normale werksituatie niet opmerkte.

Ik ben er zeker van dat vele bedrijfsleiders hebben gezien hoe werknemers, ondanks de huidige situatie, toch nader tot elkaar komen rond gedeelde belangen. Bij Red Hat houden medewerkers bijvoorbeeld hun eigen yogasessies op afstand en houden teams virtuele 'koffie en catch up'-gesprekken in plaats van puur werkgerelateerde sessies. Zo vinden er, ook na werktijd, nog steeds sociale ontmoetingen plaats, zij het op afstand. Deze ‘Communities of Practice’ zoals wij die noemen, brengen mensen samen en moeten daarom worden aangemoedigd.

Niet terugkeren naar de oude manier van werken

We hebben op dit moment een enorme kans om deze initiatieven, die mensen en teams binden en een hechtere gemeenschap binnen organisaties bevorderen, te omarmen. Nu de maatregelen intussen versoepeld zijn en al heel wat mensen naar kantoor terugkeren, moeten we ervoor waken dat we niet terugkeren naar de oude manier van werken.

We moeten proberen de positieve aspecten van telewerken te omarmen en afscheid te nemen van vastgeroeste werkmethoden die eigenlijk niet effectief zijn in kantooromgevingen.