De coronacrisis hakt er niet alleen fysiek zwaar in maar vraagt ook mentaal veel van ons. En ook al is er licht aan het einde van de tunnel, voor veel mensen is de rek er intussen helemaal uit. Hoe kan je als leidinggevende die pandemievermoeidheid binnen je team overwinnen en krijg je het energieniveau van je medewerkers weer op peil? In de hoop dat jouw organisatie, zoals in lang vervlogen pre-covidtijden, weer bruist van energie.
Pandemievermoeidheid
Een jaar van inperking van bewegingsvrijheid eist zijn tol. Hoe vaak hoorde je jezelf niet zeggen ‘het gaat goed met me, ik sla me er door’, terwijl je innerlijke stem zich afvroeg ‘hoe lang houd ik dit nog vol?’. Onderzoek van McKinsey & Company toont aan dat steeds meer medewerkers aangeven dat ze ‘pandemiemoe’ zijn.
Het aantal werknemers dat vandaag hun mentale gezondheid als ‘erg slecht’ omschrijft, ligt ruim drie keer hoger dan voor de coronacrisis. Het is dan ook niet verrassend dat de stress piekt, nu zowel een wereldwijde pandemie, economische crisis als sociale onrust op ons afkomen. Daarbovenop worden we geconfronteerd met nieuwe technologie en verdienmodellen, sociale ongelijkheid en automatisering van de werkplek.
Onze mentale dip veroorzaakt ook economische schade. Het productiviteitsverlies kan wereldwijd oplopen tot ruim één triljoen dollar per jaar. De tol onder vrouwelijke werknemers is bovengemiddeld zwaar. Zo overweegt één op de vier vrouwen in leidinggevende functies ontslag te nemen of haar carrière op een laag pitje te zetten om voor kinderen of zieke familieleden te zorgen.
Op de proef gesteld
Sinds het begin van de pandemie hebben organisaties allerlei initiatieven gelanceerd om hun medewerkers te ondersteunen: van programma’s gericht op lichaamsbeweging tot online happy hours. Na een jaar in lockdown-modus, worden dergelijke initiatieven steeds vaker gezien als weer iets dat ‘moet’. Naarmate de crisis langer duurt, dreigen zelfs opbeurende boodschappen als ‘We komen hier samen doorheen’ aan kracht te verliezen.
We ervaren een gevoel van verlies en ontgoocheling. Een puur menselijke reactie na een traumatische en ontwrichtende gebeurtenis als COVID-19. Onze toekomstverwachtingen worden serieus op de proef gesteld: terug ‘zoals normaal op kantoor’ werken, de ‘juiste werk-privé balans die toch geen makkelijke opgave blijkt. Velen onder ons werken thuis harder en langer dan voordien. En het einde is nog niet in zicht. Het gebrek aan perspectief in combinatie met onzekerheid put ons uit. Het ondermijnt onze motivatie, mentale gezondheid en energieniveau.
Hoe krijg ik opnieuw energie?
Het goede nieuws is dat door de pandemie de geestelijke en lichamelijke gezondheid van medewerkers meer dan ooit op de agenda staat. Organisaties experimenteerden al met wellnessprogramma’s en gerelateerde initiatieven, maar nu is er sprake van een duidelijke verschuiving naar een holistische benadering van welzijn waarin menselijke connectie en zorg voor elkaar centraal staan. Een aantal tips om deze holistische benadering vorm te geven:
- Neem vrij. Zelfs in tijden van stress en onzekerheid is dit broodnodig om je energieniveau weer op peil te krijgen. Misschien een vreemde suggestie, nu we nergens heen kunnen reizen, toch helpen een paar dagen relaxen echt. Lees dat boek dat al maanden bovenaan je leeslijst staat, maak een wandeling of neem een bad in het bos om te ontstressen. Oók in de marine zet de kapitein na een tocht door troebel water vaart naar rustiger water, zodat de bemanning tot rust komt. Organisaties doen er goed aan om hun personeel aan te aanmoedigen regelmatig een dag vrij te nemen of vakantie op te nemen. Er zijn momenteel al bedrijven die dit zelfs verplichten of extra dagen verlof geven om de stress te verlichten en medewerkers de mogelijkheid te bieden zichzelf weer op te laden.
- Stel prioriteiten. Nù is hét moment om de ‘druk, druk, druk’ - cultuur te doorbreken. Focus op wat er écht toe doet. Begin met het stellen van prioriteiten, bijvoorbeeld door niet (meer) aan meetings deel te nemen waar je geen toegevoegde waarde hebt. Managers kunnen medewerkers helpen door heldere prioriteiten te stellen en realistische doelen voor de korte termijn na te streven. Het beheren van de energie in een team is een constante verantwoordelijkheid van iedereen. Het vieren van bijzondere prestaties en mooie resultaten, hoe klein ook, zorgt ervoor dat mensen zich gemotiveerd en energiek voelen.
- Pas je boodschap aan. Praat over acceptatie, niet over de terugkeer naar het ‘oude normaal’. Blijf je verlangen naar hoe het vroeger was, dan betekent dit eigenlijk dat leidinggevenden de huidige omstandigheden als tijdelijk zien. Dat leidt tot desillusie, omdat een terugkeer naar hoe het ooit was helemaal niet voor de hand ligt. Het is belangrijk om je verhaallijn aan te passen aan nieuwe opportuniteiten. Door dit narratief te verankeren in de doelstelling van de organisatie, help je medewerkers bewust te worden van deze nieuwe realiteit en creëer je een gevoel van stabiliteit. Dat helpt om hen te motiveren, hun welzijn te vergroten en hun productiviteit een boost te geven.
- Luister. Het is zo belangrijk om écht te luisteren naar de bezorgdheden van collega’s. Op kantoor zorgen informele ontmoetingen, zoals een kletspraatje bij de water- of koffieautomaat, voor een gevoel van verbinding. Dat missen we nu. Een goede start is bijvoorbeeld een video call waarbij je aan iedereen even vraagt hoe het gaat en vijf minuten de tijd neemt om over onderwerpen te praten die niet werkgerelateerd zijn. Bedrijven organiseren ‘luistertours’, waarbij leidinggevenden worden getraind in luistervaardigheden, voordat zij in virtuele focusgroepen in contact komen met collega’s uit alle lagen van de organisatie. Managers dienen het goede voorbeeld te geven door zichzelf kwetsbaar op te stellen en aan te geven dat het ‘OK is om je niet OK te voelen’. Het is ook cruciaal om voortdurend een luisterend oor te blijven bieden, zeker in het komende jaar. We zullen namelijk nog wel even met deze pandemie leven en dat zorgt ervoor dat onze stemmingen en behoeftes wijzigen. Tegelijkertijd kunnen databronnen waardevolle inzichten geven - denk aan tevredenheidsonderzoeken, verzuimpercentages en informatie over het welzijn van medewerkers - om sneller op de meest dringende behoeften te reageren.
Mensgerichte organisatie
De manier waarop organisaties met hun mensen omgaan, bepaalt of zij alleen maar zullen overleven of er óók in slagen om succesvol te zijn. Een mensgerichte organisatie is veel beter in staat nieuwe uitdagingen aan te gaan en flexibel te reageren op veranderingen. Een absolute vereiste voor de succesvolle bedrijven van de toekomst!
