Veerle Dobbelaere: “Het mentale welzijn van je medewerkers vraagt constante opvolging. Dat moet een automatisme zijn, zoals elke dag je tanden poetsen”

Doet de naam Veerle Dobbelaere een belletje rinkelen? Goed mogelijk, want in het verleden schitterde ze meer dan eens op het grote én kleine scherm. Die professionele acteercarrière combineert Dobbelaere al ruim tien jaar met haar andere grote passie: die van mental coach in de bedrijfswereld, zowel voor teams als voor individuele werknemers én leidinggevende. Op een heel laagdrempelige manier wil ze ‘duurzame’ ondersteuning te bieden bij hun psychosociaal welzijn. “De basis van alles is vertraging. Met een Porsche zal je misschien snel van punt a naar punt b geraken, maar onderweg heb je niets gezien. Zoals de putten in de weg waardoor je finaal lekrijdt, bijvoorbeeld in de vorm van een burn-out.”

Ademruimte geven

Vorig jaar richtte Veerle Dobbelaere haar Ademruimte Academie op, een fysieke ruimte én online coaching-programma waar medewerkers en leidinggevenden knowhow, praktische tools en begeleiding aangereikt krijgen om continu te kunnen groeien. Mentale veerkracht is er de belangrijkste focus.

‘Ademruimte’ betekent volgens Van Dale ‘een moment van rust en ontspanning waarin je nadenkt over het vervolg’. “Die bewustwording is mijn betrachting: ik wil werknemers laten vertragen en stilstaan bij waar ze mee bezig zijn, waar ze naartoe gaan en wat hen stress en energie geeft”, steekt Dobbelaere van wal. “Want merkwaardig genoeg staan bedrijven vaak genoeg stil als het om hun financiële aspecten en strategie gaat, maar wordt het mentale welzijn gewoon verwaarloosd. Of het wordt amper één tot twee keer per jaar aangekaart, bijvoorbeeld tijdens een evaluatiemoment.”

“En dat terwijl het zo ontzettend belangrijk is: mensen met mentale veerkracht gaan beter presteren en focussen, ze worden gelukkiger en het absenteïsme in je organisatie daalt. Het is ook bewezen dat bedrijven waarvan medewerkers een betere balans ervaren tussen presteren en geluk op de werkvloer veel stabieler en succesvoller zijn.”

Mentale equivalent van tandenpoetsen

De Ademruimte is een fysieke plaats, waar – in ‘normale’ omstandigheden – live trainingen kunnen plaatsvinden. “Dat is nu helaas niet mogelijk. Ergens jammer, want het is wetenschappelijk aangetoond dat samen in een fysieke ruimte met collega’s zijn het gelukshormoon oxytocine vrijmaakt – je moet zelfs niets tegen elkaar zeggen, de aanwezigheid is genoeg”, aldus Dobbelaere.

“Daarom is de Ademruimte Academy vandaag vooral een online leerruimte, die 24/7 beschikbaar is en waar mensen in een 100 procent veilige omgeving persoonlijke en wetenschappelijk onderbouwde oefeningen kunnen doen binnen verschillende thema’s. In combinatie met live momenten en video- en audiofragmenten. En dat over een langere periode – een jaar – aangezien mentale welzijn van je medewerkers constant moet worden opgevolgd. Net zoals je dagelijks je tanden moet poetsen als je niet wil dat je mond helemaal openligt bij het jaarlijkse tandartsbezoek.”

“Dat is wat ik met de Ademruimte Academie wil aanbieden: het mentale equivalent van elke dag tandenpoetsen. Zodat mensen uiteindelijk meer veerkracht krijgen, keuzevrijheid ervaren zonder stress, en uiteindelijk vreugdevoller in het leven staan. Kortom, ik wil vermijden dat mensen in ademnood komen.”

Focus op ademhaling

Hoe ze dat dan concreet doet? “Vooral met heel laagdrempelige oefeningen”, antwoordt Dobbelaere. “Ik doe mijn cursisten bijvoorbeeld nadenken over hun zogenaamde circle of influence: wat zijn de dingen op het werk die gebeuren waar je geen invloed op hebt? Probeer je daar dan ook niet druk in te maken, maar focus op de zaken waar je wel invloed op hebt en verander die. Dat kan al een wereld van verschil maken.”

“Je gedachten zelf sturen is niet zo evident”, beseft Dobbelaere. “Veel laagdrempeliger is het om te focussen op je ademhaling. Lichaam en geest zijn nu eenmaal onlosmakelijk met elkaar verbonden. En het eerste wat lichamelijk door het mentale wordt beïnvloed, is de ademhaling – zowel in negatieve als positieve zin.”

“Kijk alleen al naar ons taalgebruik, met uitdrukkingen als ‘op adem komen’, ‘een luchtje scheppen’, verademing’, ‘adembenemend’, ‘een adempauze nemen’,… Mijn punt is: als je mensen bewust leert ademhalen, hebben ze meteen een tool in handen om stress te verlagen en hun interne systeem bij te sturen zodat ook hun gedachten rustiger zullen worden.”

De grap met de kruk

Ter illustratie vertelt Veerle Dobbelaere een grap. “Een man krijgt midden in de nacht een platte band en heeft een kruk nodig om die te vervangen. Wat verderop staat een huis. Op weg ernaartoe begint hij te redeneren: die mensen zullen boos zijn als ik ’s nachts aanbel, die zullen ook geen kruk hebben, die bellen wellicht de politie,… Tegen dat hij aanbelt, is hij zodanig opgefokt door zijn gedachten dat hij meteen uitroept als de deur opengaat: ’t Is al goed, ik moet uw kruk al lang niet meer hebben.”

“Kan je je voorstellen dat je met zo’n ingesteldheid een meeting binnenstapt?”, vraagt de mental coach mij. “Dan is die toch bij voorbaat mislukt? Als je die gedachten kunt sturen door – heel even maar – bewuster te ademen, dan kan dat al een heel ander effect hebben. Bewust bezig zijn met ademhalen is dus absoluut niet zweverig – stop er eens een paar minuten mee en dan praten we opnieuw.”

“Ademen is een superkracht die je mentaal welzijn rechtstreeks beïnvloedt. Een gratis, democratische life hack die iedereen kan gebruiken. Het laagst hangende fruit denkbaar, want we ademen duizenden keren per dag, alleen te weinig bewust. ’s Morgens of ’s avonds één minuut bewust ademhalen kan al een verschil maken – hoe gemakkelijk kan het worden?”

Een tractor in plaats van een Porsche

Bewuster leren ademhalen kan heel hands-on, en is dus zeker geen – pun intended – werk van lange adem. “In de Ademruimte Academy geef ik dan ook heel laagdrempelige tips: kleef een post-it op het scherm van je pc of op je bureau, of steek een reminder in je smartphone die zegt dat je even bewust moet stoppen met wat je bezig bent, in- en uitademen en jezelf de vraag stellen wat er rond jou aan het gebeuren is. En dan weer verder gaan. Het klinkt heel eenvoudig, maar je moet het wél doen!”

Maar bewuster ademhalen is slechts één onderdeel van wat Dobbelaere met haar Ademruimte Academie wil bereiken. “De basis van alles is vertraging. Ik vergelijk het graag met autorijden: met een Porsche zal je misschien snel van punt a naar punt b geraken, maar dan heb je onderweg niets gezien. Dat lukt alleen als je vertraagt, bijvoorbeeld door met een tractor datzelfde traject af te leggen, zoals in de film The Straight Story.”

“Helaas zitten de meeste mensen in een Porsche, vooral omdat die snelheid net wordt verheerlijkt: ze moeten deadlines halen, projecten afwerken, het einde van het kwartaal halen, enzovoort. Maar door die snelheid zien ze ook de putten in de weg niet, waardoor ze finaal lekrijden – bijvoorbeeld in de vorm van een burn-out.”

Geïnspireerd door Gerard Walschap

Als we dat vertalen naar bedrijven, is Dobbelaere blij om vast te stellen dat bewust vertragen steeds meer ingang vindt. “Kijk naar Durabrik, Colruyt of Torfs. Dat zijn stuk voor stuk bedrijven waarvan de CEO’s heel bewust bezig zijn met persoonlijk leiderschap en bijgevolg ook met het investeren in het mentale welzijn van hun medewerkers. Die snappen dat je om snel te kunnen gaan soms ook eens moet vertragen.”

“Bij Google, toch een techreus die heel sterk met omzet bezig is, heeft met Search inside Yourself zelfs een eigen personal growth-programma. Bedrijven zien dat mentaal welzijn een must is als je fysiek optimaal wil presteren, en vragen daarom aan coaches als wij: help ons onze mensen te helpen. Zodat ze beter presteren. Omdat ze beseffen dat hun organisatie maar zo sterk als de mensen die er werken.”

Tot slot willen we nog weten of Veerle Dobbelaere zich vandaag in de eerste plaats actrice of coach noemt. “Kijk, ik ben destijds actrice geworden, geïnspireerd door Gerard Walschaps uitspraak ‘de mens, ge kunt gij daar niet aan uit’. Om diezelfde reden heb ik me tien jaar geleden professioneel omgeschoold tot mental coach. In beide gevallen kijk ik met gezonde nieuwsgierigheid naar andere mensen. En stel ik vast hoe hun lichaam soms iets anders vertelt dan wat ze met hun woorden zeggen.”