Van coronapandemie tot chipschaarste: hoe overleef je als jonge tech start-up crisis na crisis?

moonbird-founders Stefanie en Michael Broes (© Christine Smeyers)

Lockdowns zonder einddatum, wereldwijde chipschaarste, extreme inflatie en boycots vanwege de oorlog. Het is in de huidige omstandigheden voor elk bedrijf een uitdaging om vraag en aanbod goed samen te brengen, maar als jonge, startende onderneming is extra creativiteit geboden. Hoe houd je je als jonge tech start-up staande wanneer crisis na crisis zich aandient? Michael Broes, die drie jaar geleden samen met zus Stefanie de healthtech start-up moonbird oprichtte, deelt vijf learnings. “Het speelveld blijft onzeker, waardoor het continu schakelen is.”

Een bedrijf runnen is er sinds de COVID-19 pandemie zeker niet makkelijker op geworden. We waren de lockdowns nog niet uit, of de wereldwijde chipschaarste gooide roet in het eten. De oorlog stelt ons nu weer voor geheel nieuwe uitdagingen. Problemen in de toeleveringsketen worden overal gevoeld, waarbij het huidige tekort aan grondstoffen, chips en mankracht en de exponentieel stijgende kosten de productie vertraagt en de marge schaadt.

Start-ups staan bekend om de lean manier van denken en werken, maar hun flexibiliteit wordt momenteel extra op de proef gesteld. Hoe houd je je staande in een wereld die er nog nooit zo onzeker heeft uitgezien?

Coronacrisis impacteert investeringsklimaat

Moonbird, een Belgische healthtech start-up die een device heeft ontwikkeld voor begeleide ademhalingsoefeningen, zette net voor de coronapandemie zijn eerste stappen op de markt. Met succes, want elke geproduceerde batch aan moonbirds was in no-time uitverkocht.

“We zaten net voor de coronapandemie in een optimaal klimaat om ons idee te lanceren”, vertelt Michael Broes, co-founder van moonbird. “Na de eerste funding van imec.istart en een succesvolle lancering op de markt was er al snel nood aan nieuw kapitaal om verder te kunnen uitbreiden en opschalen. Echter, doordat we ons inmiddels midden in de coronacrisis begaven, heerste er onzekerheid in de markt en dus groeide het financieel risico. Nieuw geld ophalen was niet bepaald evident, dit hoorden we ook veelvuldig terug in ons netwerk.”

Opmars van mental wellbeing

Moonbird had echter één groot voordeel: mental wellbeing is een groeiend topic van aandacht sinds de pandemie. “Mensen ervaren sinds COVID-19 meer angst en stress en gaan op zoek naar oplossingen”, weet Broes.

“Dit heeft ervoor gezorgd dat we met moonbird interesse hebben kunnen wekken van een aantal externe partijen, waarmee we afgelopen jaar succesvol een kapitaalronde hebben kunnen realiseren. Daarnaast hebben we ook steun kunnen krijgen van de Vlaamse overheid, waardoor we deze crisisperiode goed hebben kunnen overbruggen.”

Wereldwijde schaarste = continu schakelen

De timing van de coronacrisis bleek voor de start-up uit het Vlaams-Brabantse Keerbergen dus niet heel ongunstig, maar de volgende uitdaging diende zich al snel aan: wereldwijde schaarste en vertragingen op grondstoffen, gecombineerd met stijgende kosten voor productie en transport.

“Moonbird bestaat uit vele kleine onderdelen, die zorgvuldig worden gesourced van over de hele wereld”, vertelt Michael Broes. “Door de schaarste in grondstoffen, de sterk stijgende prijzen en de langere levertijden, is het tot op de dag van vandaag onmogelijk een haalbare planning af te geven.”

“Zo hebben tijdens een van de coronalockdowns onze verpakkingen vier weken lang roerloos in Kazachstan gestaan - iets wat voor de crisis ondenkbaar was. Ook is een Oekraïense fabriek waarmee we samenwerkten, verwoest geraakt in de oorlog. Gelukkig hadden we op voorhand een grote bestelling geplaatst, waardoor we de levertijd van 40 weken bij onze nieuwe partner kunnen overleven. Het speelveld blijft onzeker en het is continu schakelen.”

5 learnings van een start-up in tijden van crisis

Grote uitdagingen zorgen vaak ook voor grote ontwikkelingen. Een crisis overleven vraagt om doorzettingsvermogen, flexibiliteit en creatieve oplossingen. Wat zijn de grootste learnings van Michael Broes in de afgelopen twee jaar?

1. Denk vijf (of meer) stappen vooruit

“Meer dan ooit hebben we ervaren dat alles vertraging oploopt, de planningen intens zijn en we extreem op voorhand moeten bestellen. Niet weken maar maanden van tevoren, soms wel een jaar”, getuigt Broes. “De uitdagingen in de supply chain hebben er ook voor gezorgd dat we nóg dichter op de bal moeten zitten en alle processen in detail moeten opvolgen. Elke dag opnieuw.”

2. Omring je met goede partners

“De relaties met leveranciers zijn belangrijker dan ooit, daar besteden we dan ook veel tijd en aandacht aan. We hebben bewust de keuze gemaakt om niet samen te werken met de grootste of goedkoopste producenten, maar kiezen liever voor partners die er ook baat bij hebben om met ons in zee te gaan en een goede band in stand te houden. Zo houden we de productie zo goed mogelijk op orde.”

3. Zorg voor open communicatie

“Communicatie is key in deze extreme tijden, zowel naar partners en investeerders, als naar onze klanten”, benadrukt Broes. “Ook al hebben we te maken met een wijdverspreid probleem, toch is open communicatie nodig om begrip en flexibiliteit te bewerkstelligen.”

“Bovendien haalt het een deel van de druk die je als ondernemer voelt toch wel van de schouders, ook al is het voor niemand een verrassing dat er uitdagingen spelen. Het blijft een grote verantwoordelijkheid waar je mee te maken hebt.”

4. Wees flexibel

“Het landschap verandert momenteel zo snel, dat het bijna niet meer bij te benen is”, aldus Broes. “Wat vandaag een plausibele oplossing lijkt, is het morgen al niet meer relevant. Je bent elke dag bezig met het zoeken naar alternatieven. Dat is een intens proces, want je loopt telkens het risico om te falen. Alleen door een open blik en flexibele houding aan te nemen, lukt het je toch steeds opnieuw een stap verder te komen waar je wellicht denkt vast te lopen.”

5. Geef nooit op

“Dit spreekt misschien voor zich, maar positief blijven is essentieel. Ook al is de uitdaging nog zo groot, er blijkt altijd een oplossing te zijn. Dat hebben we sinds dag één al mogen ervaren: een tech start-up opbouwen gaat nooit van een leien dakje maar wat er ook gebeurt, de handdoek vliegt nooit in de ring.”