Muziekpartituren en software, op het eerste gezicht een vreemde combinatie, maar wel een waarop het Gentse MuseScore een bloeiend bedrijf bouwde. Ze zijn de marktleider voor muzieknotatie software, met naar schatting tot een miljoen actieve, maandelijkse gebruikers. Net haalde hun laatste project, OpenScore, 51.000 euro op via crowdfunding. Oh ja, ze zijn ook open source. Een gesprek over muziek, software, jeuk en de kracht van community.

Wanneer ik Thomas Bonte, CEO van MuseScore, spreek vernam hij net dat OpenScore de crowdfunding haalde. Thomas leidt het MuseScore team dat bestaat uit de twee andere stichters en een reeks freelancers. Met OpenScore willen ze online vrijwilligers via crowdsourcing oude, niet-digitale bladmuziek laten digitaliseren, en zo bevrijden uit stoffige bibliotheken.

OpenScore is een laatste toevoeging aan een heus ecosysteem voor partituren rond MuseScore. "Vandaag is MuseScore een platform voor muzikanten om partituren te schrijven, te delen en te consumeren," vertelt Thomas kernachtig. "Dat is stapvoets zo geëvolueerd."

"Wat YouTube deed voor video, doen wij voor muziekpartituren."


Aanvankelijk was MuseScore louter software om bladmuziek te schrijven en te beluisteren. “In 2011 kwam er een site bij waar muzikanten hun eigen partituren met elkaar konden delen. Wij doen voor partituren wat Flickr doet voor foto’s en YouTube voor video’s”, vat Thomas samen. In 2012 lanceerden ze ook een mobiele applicatie voor Android, in 2014 volgde iOS.

Daarbij komt nu OpenScore. “Onze eerste focus lag op software. Met OpenScore kunnen we daar nu een contentlaag bovenop bouwen.”

Open source disruptie

Vandaag domineert MuseScore de markt voor muzieknotatiesoftware. In de laatste negen maanden van 2016 werd het programma gemiddeld 211.000 keer per maand gedownload, of meer dan 7.000 keer per dag. Thomas vertelt me dat MuseScore gemiddeld tussen de 500.000 en 1.000.000 actieve maandelijkse gebruikers heeft die partituren maken via het programma.

Dat was echter niet altijd zo. "De muzieknotatiemarkt was aanvankelijk in handen van twee grote proprietary software-makers. Om die markt open te breken, moesten we iets echt disruptief doen.” En dus kozen ze voor open source. De notatiesoftware van MuseScore is gratis te downloaden. De inkomsten komen vooral uit cloud en mobiele diensten en een freemium abonnement voor leden van hun community. MuseScore heeft ook een groep mensen die vrijwillig code, vertalingen of documentatie bijdragen aan het project.

Terwijl hun concurrenten dure, proprietary pakketten aanboden koos MuseScore voor gratis software waarrond een community van enthousiastelingen werd opgebouwd. “Nu zijn we de populairste muzieknotatiesoftware ter wereld. Onze proprietary concurrentie hebben we volledig uit de markt geduwd buiten in bepaalde high-end segmenten”, vertelt Thomas met voldoening. Hij toont me een Google Trends grafiek met MuseScore en hun concurrenten erop die aangeeft hoe vaak elk bedrijf werd gezocht op Google tijdens de laatste tien jaar. MuseScore stijgt, de anderen storten in.

Hij toont me eveneens een Google Trends grafiek met MuseScore naast de biermerken Leffe en Duvel. MuseScore wordt vandaag meer via Google gezocht dan die twee biermerken. “Die laatste grafiek helpt me mijn werk uit te leggen aan vrienden en familie,” zegt hij lachend.

Itch oplossen

Het heeft lang geduurd voor ze dit stadium bereikten. Thomas werkt al sinds 2005 voltijds aan MuseScore, pas in 2010 kwam de doorbraak. "We hebben lange tijd doorgedaan puur op passie, niet wetende of dat ging lukken. De eerste jaren was het koffiedik kijken."

"We zijn niet zo groot maar we maken wél impact. Dat is wat me drijft."

 

Softwareprojecten worden vaak gedreven door een 'itch': een probleem dat de maker zelf ondervindt en probeert op te lossen, zo ook bij MuseScore. "Ik speel van kindsaf aan piano, maar die partituur vormde steeds een barrière tussen mij en de piano." Thomas beluisterde graag onderdelen van een muziekstuk om ze zo na te spelen, onmogelijk op papier. Papieren partituren kwamen ook vaak in boekvorm. Je moest dus soms een heel boek kopen voor een enkel stuk.

In een poging zijn itch op te lossen en de markt voor partituren te verbeteren, geraakte Thomas betrokken bij MuseScore. Een van de andere stichters was toen al begonnen met het project, Thomas schopte het uiteindelijk tot CEO. “Wat me vooral drijft is dat we impact maken. Ons bedrijf is niet zo groot, maar we maken wel die impact in een consumentenmarkt”, vertelt hij.

Quantum leap

Een belangrijk kantelpunt was de uitgave van MuseScore 2.0. "Er zijn veel open source projecten die niet in staat zijn om een 'quantum leap' (een plotse, drastische vooruitgang, n.v.d.r.) vooruit te zetten, waarbij de code bijna geheel herschreven moet worden om innovatie mogelijk te maken en relevant te blijven.” Dat deed MuseScore wél voor hun versie 2.0.

“Dat was een grote prestatie waarbij onze concurrentie niet heeft kunnen volgen. Wat heel opmerkelijk is omdat de technische teams van onze concurrenten veel groter waren, maar zij zaten vast aan een te grote technical depth.”

"Onze bezoekers komen voor de software, maar blijven voor de community."

 

De community is volgens Thomas echter belangrijker dan de software. "De software an sich is niet de reden waarom mensen bij ons blijven. Ze komen voor de software maar blijven voor de community. Het sociale aspect is waarschijnlijk belangrijker dan de technologie.” Via MuseScore delen muzikanten immers hun partituren, volgen ze elkaar en doen ze aan muziek. Niet toevallig steunt hun nieuwe project OpenScore ook op die community. “Als je de community een platform geeft om expressief op te zijn dan geeft dat een netwerkeffect. Dat geeft je software vleugels.”

Bootstrapped bedrijf

MuseScore haalde nog geen kapitaal op. Ze noemen zichzelf een bootstrapped bedrijf, een bedrijf dat op eigen kapitaal groeit." De roep om geld op te halen is er geweest, maar we hebben het hoofd koel gehouden. De markt voor partituren evolueert traag. Je mag daar miljoenen dollars tegenaan gooien, maar dat zou het niet versneld hebben.”

Muziek kent immers sterke beperkingen qua copyright. Het loont dus om tragere, bewuste groei na te streven en een trouwe community op te bouwen.  Thomas haalt een reeks start-ups aan die ook rond partituren werkten, die miljoenen aan kapitaal ophaalden en die weinig succesvol bleken te zijn. "Je moet doen wat nodig is voor jouw markt. Er zijn zeer snel groeiende markten die veel kapitaal vereisen, zoals toen Facebook over Netlog gerold is met meer funding. Maar anderzijds zijn er ook markten waar je het hoofd koel moet houden, en de markt voor partituren is er zo een.”

Nu is MuseScore nog een klein bedrijf. De drie stichters werken er samen aan met een reeks freelancers en de community. Thomas koestert wel groeiambities. "In de toekomst zou het leuk zijn om een mooi bedrijf te bouwen dat kan groeien. Gedeeltelijk vanuit Gent natuurlijk, zeker als je ziet welke mooie scale-ups we hebben zoals Showpad. Als we ons daar, in onze niche, naast kunnen nestelen zou dat mooi zijn."