Het klimaat verhit de gemoederen, maar het onafhankelijk klimaatadviesbureau CO2Logic van Knokkenaar Antoine Geerinckx is er al sinds 2006 mee bezig. CO2Logic is het allereerste Belgische bedrijf dat ondernemingen helpt om een groener, duurzamer en CO2-neutraal beleid te voeren. De pijlers: klimaatimpact berekenen, verminderen en compenseren om CO2-neutraal te worden. Dominique Leroy, de topvrouw van Proximus, is alvast fan.

Als start-up in 2006 leek de missie zo klaar als een klontje: gecertificeerde klimaatprojecten in ontwikkelingslanden zoals herbebossen, hernieuwbare energieprojecten en energie-efficiëntieprojecten ontwikkelen. “Maar het echte gat in de markt werd ons al gauw duidelijk: als je bedrijven wil laten betalen voor hun CO2-uitstoot, moeten ze eerst weten hoe groot hun klimaatimpact is”, zegt Antoine Geerinckx. “Het berekenen van een correcte CO2-uitstoot werd onze core business. Mét een lagere uitstoot als einddoel.”

Ontwikkelingssamenwerking via CO2-compensatie

Een vluchtige blik op de Afrikaanse partners van CO2Logic leert dat er nog steeds een link is met het oorspronkelijke plan. “Uitstoot compenseren door klimaatprojecten in ontwikkelingslanden te financieren, is onze derde pijler. Wij begeleiden bedrijven om hun uitstoot in kaart te brengen; wat is het aandeel van kantoren, mobiliteit, woon-werkverkeer, fleet, bedrijvenpark, vluchten, treinverplaatsingen, afvalproductie, inkomende materialen, landbouw,…? Hoe zwaar weegt mobiliteit door in verhouding tot productie? Voor dienstenbedrijven is mobiliteit momenteel meestal dé CO2-boosdoener.”

“In de industrie hangt het ervan af over welk type productiebedrijf het gaat. Wij lichten de hele werking en impact door. Daarna formuleren we voorstellen om bijvoorbeeld van 100.000 naar 50.000 ton uitstoot te gaan. Slaagt een bedrijf er niet in om die resterende 50.000 ton nog te verlagen, dan kan het elders compenseren, via bijvoorbeeld herbebossing.”

Antoine Geerinckx

Telecombedrijf Proximus werd via CO2Logic CO2-neutraal gecertificeerd. Geen holle slogan, zegt Geerinckx: elk certificaat wordt gevalideerd door de inspectie- en certificatie-instelling Vinçotte. “CO2-neutrale bedrijven verminderen bovendien sneller hun uitstoot dan bedrijven die geen prijs op hun uitstoot durven plakken. Ons 'CO2 Neutral Label' erkent bedrijven die hun verantwoordelijkheid opnemen. Proximus engageert zich voor tien jaar voor het project TEGStove.org in Benin, waarmee een efficient cook stove families helpt om hun CO2-uitstoot onmiddellijk met 50 procent te verminderen. De positieve impact reikt ver: minder ontbossing, minder houtskool moeten kopen, minder armoede, betere luchtkwaliteit. Lokaal gecreëerde socio-economische voordelen met een globale impact.”

“Wij zijn momenteel de enigen in België die zulke internationaal gecertificeerde klimaatprojecten ontwikkelen in landen als Benin, Burkina, DRC, Kenia, Oeganda of Rwanda. In Goma (DRC) zijn we nu ook de eersten met een Gold Standard gecertificeerd klimaatproject rond een combinatie van herbebossing en energie-efficiëntie. Willen we migratie door klimaatverandering indijken, dan hebben we hightech klimaat-ontwikkelingssamenwerking nodig die mensen betrekt, empowert en hen daar een toekomst biedt. We zorgen voor recurrente inkomsten voor de lokale bevolking.”

CO2 als complementair concurrentievoordeel

Klimaatvooruitgangsoptimisten zoals Bart De Wever of Maarten Boudry weten het zeker: minder CO2 is een technologische uitdaging. “De technologie evolueert te traag, want het probleem is veel groter dan iedereen denkt”, countert Antoine Geerinckx. “Dat tonen de cijfers van het IPCC telkens weer aan. Het CO2-gehalte in de atmosfeer ligt nu al boven de 414 PPM, live te volgen op CO2.Earth”

Onze huidige economie draait op een klimaathypotheek. CO2 is dus veel te goedkoop

“We stoten jaarlijks wereldwijd 40 miljard ton CO2 uit. De reële maatschappelijke kost per ton ligt tussen de 200 - volgens Stanford University - en de 400 dollar. Dat zijn minimum 8000 miljard dollar aan kosten die we jaarlijks doorschuiven. Toch stoten de meeste bedrijven gratis CO2 uit. Onze huidige economie draait op een klimaathypotheek. CO2 is dus veel te goedkoop. Hoewel een CO2-taks al in verschillende landen bestaat, lopen we in België opnieuw achter. Nog te veel bedrijven tekenen charters maar hebben geen duidelijke doelstellingen.”

Maar het beweegt: overheidsopdrachten binnenrijven (of niet) op basis van je CO2-score is in opmars. Die factor integreren in structurele overheidsopdrachten zorgt dat directe (lonen, materiaal) en indirecte kosten voor de maatschappij meetellen. “CO2 als complementair concurrentievoordeel, is exact waarom ons systeem werkt. Bedrijven die met ons samenwerken doen aan credible climate action en bewijzen hun klanten en prospects dat ze hun steentje bijdragen want consumenten verwachten steeds meer actie van hun favoriete merken.”

Ook fiscaal voordeel of subsidie voor bedrijven die hun CO2-uitstoot verminderen, is er nog niet. “Dat is gek, zeker als je weet dat er wél tax shelters zijn voor podiumkunsten, ook al zijn die geen zaak van leven of dood (lacht). Bedrijven die bij ons aankloppen, verminderen ook hun energiekosten. Je klimaatimpact aanpakken is een veilige investering. We krijgen meer aanvragen sinds het Klimaatakkoord van Parijs van 2015. De klimaatmarsen hebben de beweging nog versterkt.”

Geerinckx ziet een mentaliteitsevolutie. “Iedereen is het erover eens dat er een nieuw evenwicht nodig is tussen economische groei en duurzame ontwikkeling. België zit eigenlijk al meer dan 15 jaar in een energie-impasse met een vertragend effect op hernieuwbare energie-investeringen. Toch hebben we per capita een belangrijke CO2-impact in de wereld. China stoot per inwoner nog steeds veel minder uit dan wij. Bij sommige bedrijven en visionaire CEO’s zie je gelukkige wél de moed om op lange termijn te denken. Hoe vroeger klimaatneutraal, hoe beter de rode draad bij die bedrijfsleiders.”

Geen emissiehandel

CO2-uitstoot compenseren zoals CO2Logic dat doet, lijkt op het eerste gezicht wat op de CO2-emissiehandel (EU ETS) – maar dat is een heel ander verhaal, benadrukt Geerinckx met klem. “Onze CO2-rechten zijn gebaseerd op klimaatprojecten in ontwikkelingslanden. Die zijn dus niet gratis.”

“Door CO2 te compenseren voor bedrijven kunnen we meer klimaatprojecten ontwikkelen met een pak klimaat- en socio-economische voordelen op lokaal en globaal vlak. Een onafhankelijke studie van Imperial College London berekende dat per ton CO2 die wij via onze klimaatprojecten verminderen ongeveer 664 dollar aan klimaat-, milieu- en sociale voordelen creëren. Een interessante maatschappelijke ratio als je weet dat we gemiddeld 10 euro nodig hebben om één ton CO2 te verminderen in ontwikkelingslanden. CO2logic compenseert vooral voor bedrijven die vrijwillig hun CO2-impact willen aanpakken of van vestigingen en departementen die niet onderhevig zijn aan CO2-quota.”

Geen emissiehandel dus - maar hoe werkte dát principe ook alweer? “Het EU ETS systeem werd ontwikkeld op basis van de Clean Air Act in de VS tegen de CFC-gassen die de ozon aantastten”, zegt Geerinckx. “Het Europese systeem voor emissiehandel heeft daar zijn inspiratie gevonden. Hier kunnen CO2-rechten uitgewisseld worden tussen bedrijven die CO2-quota opgelegd krijgen: vooral uit energie, staal, chemie, cement en andere ‘energie-intensieve’ sectoren. Tijdens de testfase vanaf 2005 schommelde de CO2-prijs rond de 20 euro per ton. Tussen 2008 en 2012 vertraagde de economie waardoor er minder geproduceerd en CO2 uitgestoten werd. De CO2-prijs zakte in, weinig bedrijven kochten nog emissierechten, iedereen probeerde te verkopen – waardoor de prijs zwaar zakte.”

“Sommige bedrijven konden extra goedkoop CO2-rechten inslaan zonder toegevoegde waarde en energie-efficiëntie verbeteringen. Een scheeftrekking die nu wordt gecorrigeerd door miljoenen tonnen CO2 uit de markt te halen waardoor prijs weer steeg naar nu al meer dan 25 euro per ton.”

Toch heeft emissiehandel ook een positieve milieu-impact en dan is er wél een gelijkenis met de compensatie van CO2Logic, benadrukt Antoine Geerinckx. “Een aan quota onderhevig bedrijf dat investeert in duurzaamheid kan uitstootrechten verkopen op de markt. Maar daarmee kan het ook een deel van zijn investeringen financieren. In een gewenst scenario koopt een bedrijf CO2-rechten wanneer het zijn eigen uitstoot niet kan verlagen. Dan werkt de emissiehandel als een soort mutualiteit voor CO2-vermindering.”

Nu investeren in de energietransitie

Antoine Geerinckx hoopt dat bedrijven gebruik maken van de hoogconjunctuur om te investeren in hernieuwbare energie en energie-efficiëntie, zodat ze minder gevoelig worden voor duurdere CO2-rechten. “In Zweden werd progressief een CO2-taks doorgevoerd van meer dan 120 euro per ton. Wij werken nu voor 200 bedrijven. Waar de rest mee bezig is, weet ik niet (lacht). Ik hoop dat ze eveneens investeren. Want wie niet mee is als de taks er ook bij ons doorkomt, valt onherroepelijk uit de boot.”

Een nieuwe legislatuur dient zich aan, een waslijst van strategische beslissingen ligt te wachten om fossiele brandstoffen af te bouwen. “Subsidies afschaffen voor fossiele energie is een prioriteit”, zegt Geerinckx. “Investeer die middelen in de energietransitie. Tegelijk moeten we flexibel genoeg blijven op technologievlak en een duidelijk transitieplan snel doorvoeren met hernieuwbare energie - geothermie, zon, wind, waterstof, batterijen…- tijdens de kernuitstap.”

“De circa 120.000.000 ton koolstofdioxide die België uitstoot, gaan we cash betalen via voedselprijzen en verzekeringspremies: wat herverzekeraars als Munich Re of Swiss Re moeten betalen aan verzekeraars, factureren ze door. We leven in een globale economie en er zijn geen grenzen aan CO2-uitstoot. Ons steentje dragen we bij door zoveel mogelijk klimaatverantwoordelijke bedrijven een CO2-Neutral label voor credible climate action te bezorgen.”