Visualisatie kan communicatie tijdens een meeting, presentatie, brainstorm,…, gevoelig versterken. Dat is in een notendop de boodschap van Axelle Vanquaillie. In haar nieuwe boek Start to Draw wil ze nu duidelijk maken dat iedereen kan tekenen en dus visuele communicatie inzetten. Wat eigenlijk ook een must is, want “minstens 80 procent van de mensen heeft nood aan visuele prikkels, terwijl er in de gemiddelde vergadering geen enkele gegeven wordt”, zegt ze. “Als je tekent op een bijeenkomst, merk je dat mensen veel meer gefocust zijn.”

Geen artistieke achtergrond

Axelle Vanquaillie begon haar loopbaan als sociaal verpleegkundige aan het OCMW van Antwerpen. Omdat ondernemen haar in het bloed zat, startte ze vijf jaar later – onder de vleugels van Creyfs Interim – een uitzendkantoor voor de paramedisch sector, waar ze echt leerde communiceren. Skills die ze alweer vijf jaar later maximaal kon ontplooien toen ze communicatie- en personeelsverantwoordelijke werd voor stad Antwerpen, en vervolgens founder van een consultingbedrijf voor kmo’s.

“Op een bepaald moment zag ik tijdens een congres iemand tekenen. Hoe graaf als dat je beroep is, dacht ik meteen. Ik begon het zelf meer en meer te gebruiken bij workshops en trainingen, tot ik op een bepaald moment echt moest kiezen: voluit consulting of voluit visuele communicatie. Het is dat laatste geworden. Zonder dat ik een artistieke achtergrond had, en nadat ik destijds op de academie had gehoord dat mijn tekenvaardigheden eigenlijk niet zo fantastisch waren (lacht).”

Visueel werkende breinen

“Het is wetenschappelijk bewezen dat ons brein heel visueel werkt”, legt Axelle Vanquallie de meerwaarde van haar tekeningen tijdens professionele meetings uit. “Daarom heeft minstens 80 procent van alle mensen nood aan visuele prikkels, en dat terwijl er in de gemiddelde vergadering geen enkele gegeven wordt. In het allerbeste geval komt er een PowerPoint aan te pas, die dan ook nog vooral tekst bevat. Als je tekent op een bijeenkomst, merk je dat mensen veel meer gefocust zijn. Ten eerste omdat wat gezegd wordt visueel aan de muur verschijnt, waardoor de aanwezigen sneller zullen geneigd zijn te participeren.”

Als je tekent op een bijeenkomst, merk je dat mensen veel meer gefocust zijn. Bovendien zetten tekeningen aan tot nieuwe ideeën

“Ten tweede omdat het gezegde visueel aanwezig blijft in de ruimte, waardoor mensen erop verder kunnen bouwen – de tekeningen zetten met andere woorden aan tot nieuwe ideeën. Ook na de meeting, zodat je eigenlijk een cascade-effect creëert. Via visuele communicatie kom je met andere woorden tot veel vruchtbaarder professionele bijeenkomsten, omdat er meer aandacht én meer engagement is. Het is een cliché, maar beelden zeggen dus echt wel meer dan woorden. Dat gezegd zijnde, ben ik een echte believer in de combinatie van beeld en woord, omdat ze elkaar heel mooi kunnen versterken.”

Altijd op zoek naar het verhaal

De kunst daarbij is om in een beeld (met dus eventueel wat tekst) de essentie te vatten van wat verteld wordt. Dat klinkt niet zo evident. Of is het dat toch? “Het is net als bij autorijden”, verduidelijkt Axelle Vanquaillie. “In het begin heb je het gevoel dat je heel veel dingen tegelijk moet doen: schakelen, het verkeer en verkeerssignalen in de gaten houden, sturen,… Maar door het vaak te doen, kan je dat allemaal automatiseren. In die mate dat je op den duur zelfs probleemloos achter het stuur kan bellen of boterhammen eten – wat voor alle duidelijkheid niet aan te raden is (lacht).”

“Met tekenen is dat net hetzelfde: als je niet meer moet nadenken over welk beeld bij welk woord past, zal je veel beter de essentie kunnen vatten. Omdat je niet meer luistert naar woorden of zinnen, maar naar het verhaal, de boodschap. Ook als de materie in kwestie mij niet ligt of heel technisch is, zal ik daar in slagen. Want aan de grondslag van alles ligt altijd een verhaal, en dat vind je door te luisteren.”

Nieuwe inzichten

Of pakweg hoogtechnologische bedrijven dan niet de neus ophalen voor tekeningen willen we graag weten. Het tegendeel blijkt waar. “Eén van mijn grootste klanten is de internationale IT-speler Gartner”, zegt Vanquaillie. “Die mensen staan enorm open voor basic tekeningen. Waarom? Omdat ze dagelijks overspoeld worden door informatie, die bovendien digitaal en weinig tastbaar is. Hoe meer technologisch en geautomatiseerd de organisatie, hoe meer die volgens mij nood heeft aan tactiele, tastbare dingen als tekeningen. Visuele communicatie kan dus een grote meerwaarde betekenen, maar toch bestaan er nog de nodige vooroordelen.”

Tekeningen slagen er heel goed in om digitale en complexe materie helder te krijgen, zodat ze echt impact hebben op het perspectief van de kijker

“Bedrijven die het beschouwen als een stukje live entertainment om een meeting op te leuken bijvoorbeeld”, vervolgt Axelle Vanquaillie verhaal. “Of nog erger: die ons contacteren met de vraag om cartoons of karikaturen te komen maken (lacht). Voor alle duidelijkheid: dat doen we dus niet. Wij vertalen inhoud naar beelden waar bedrijven strategisch of communicatief mee aan de slag kunnen.”

“Zo was een rusthuizengroep op zoek naar een nieuwe manier om hun communicatie te structureren. Ik tekende vervolgens hun huidige structuur uit, die een chaotische spaghetti van overlegmomenten bleek. Vervolgens gaf ik een opdracht: stel jullie een nieuw rusthuis voor, waar je van nul met de communicatie moet beginnen en teken dat uit. Op een uur tijd hadden ze een nieuwe structuur die uiteindelijk tot betere communicatie heeft geleid.”

“Tekeningen slagen er dus heel goed in om digitale en complexe materie helder te krijgen, zodat ze echt impact hebben op het perspectief van de kijker. Vergeet bovendien niet dat je door te tekenen andere delen van je brein aanspreekt, waardoor je nieuwe inzichten verkrijgt.”

Begenadigd tekenaar? Niet nodig

Dat is meteen ook de reden waarom ze besloot ‘Start to Draw’ te schrijven. “Ik stelde vast dat in heel wat bedrijven waar ik ging tekenen, mensen graag wilden weten hoe ze dat zelf konden doen”, zegt de auteur. “Maar ze bleken er altijd van overtuigd dat je goed moet kunnen tekenen om visueel te communiceren.”

“Ik voelde met andere woorden de behoefte aan een heel eenvoudig how to-handboek, waarin mensen stap per stap een aantal basistechnieken onder de knie krijgen. Want iedereen kan visueel werken, zonder dat je per se een begenadigd tekenaar bent. Met kaders, flows, pijlen, kleuren,… kan je een flipchart zonder één tekening megavisueel maken. Je moet het gewoon willen kunnen. Want dat is altijd de grootste belemmering: de heilige overtuiging dat je iets niet kan.”

Maar als Axelle Vanquaillie zoveel andere mensen leert tekenen, snijdt ze dan niet in haar eigen professionele vel? Zullen bedrijven dan niet voortaan zelf hun visuele communicatie organiseren? Ze countert met een voorbeeld. “Ik werkte mee aan een wereldwijd project rond meer mensenrechten voor arbeiders in Aziatische textielfabrieken. Concreet heb ik zo’n 30 mensen opgeleid om op visuele manier de dialoog tussen werkgevers en arbeiders te modereren.”

“Ik stond versteld van de impact die dat heeft gehad. Werknemers daar begonnen zélf visueel te communiceren. Bijvoorbeeld via posters om met seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer om te gaan, of om werkurendruk bespreekbaar te maken.”

“Zoiets teweeg kunnen brengen, vond en ik vind ik echt ongelooflijk. Daarom is het echt mijn missie om zoveel mogelijk mensen aan het tekenen te krijgen. Zeker omdat het een vaardigheid is die iedereen ooit heeft gehad, maar op een bepaald moment gestopt is te gebruiken. Terwijl er zoveel mee bereikt kan worden.”