Deze ondernemer werkte zijn belangrijkste bottleneck voor groei weg: “Ik was toxisch geworden voor mijn eigen bedrijf”

Mathias Fransen, managing partner RoboRana

De coronacrisis transformeerde niet alleen ondernemingen, maar ook ondernemers. Mathias Fransen werkte drie jaar lang als een gek om RoboRana, zijn start-up in hyperautomatisatie, te doen groeien. Maar hij knalde keihard tegen de muur. Het afgelopen jaar werd hij een andere ondernemer én een andere baas. “Ik was toxisch aan het worden voor mijn eigen bedrijf. Omdat ik mezelf wijsmaakte dat anderen mij wilden afremmen, was ik zelf de grootste bottleneck geworden om onze business verder te laten groeien. Ik wil mijn verhaal graag vertellen omdat ik denk dat het herkenbaar is voor veel ondernemers.”

Telefoontje van Cronos

Mathias Fransen is op een atypische manier in het ondernemerschap gerold. “Na mijn studies doctoreerde ik in Moleculaire Biotechnologie. Ik testte een kankermodel uit op genetisch gemanipuleerde kikkers. Boeiend, maar ook heel repetitief en heel eenzaam. Als onderzoeker sta je er toch vaak alleen voor. Je bent pas succesvol als je de resultaten van je onderzoek publiceert, dat kan gemakkelijk vijf tot zelfs tien jaar duren bij een doctoraat.”

Hij miste het samenwerken met andere mensen en begon zich meer en meer te interesseren voor het bedrijfsleven. “Hoe maak je een onderneming succesvol? Die vraag fascineerde me, ook vanuit een wetenschappelijk oogpunt. Welke processen zitten daarachter? Ik ben beginnen solliciteren en ik ben via een omweg bij EY terechtgekomen, waar ik aan de slag ging als technologie-adviseur. Welke technologie is er beschikbaar? Hoe kan die toegevoegde waarde creëren voor bedrijven. Ik zat op complexe, uitdagende projecten bij boeiende bedrijven.”

“Op een dag kreeg ik telefoon van Cronos. Of ik er niets voor voelde om zélf te gaan ondernemen? Ze waren voor hun ecosysteem van start-ups en scale-ups op zoek naar ondernemende profielen die nieuwe bedrijven uit de grond wilden stampen. Ik kwam uit een groot consultancybedrijf, met een sterke hiërarchie en een netjes afgelijnd groeipad. Maar het idee van zelf iets van nul op te bouwen, triggerde me. Dus ben ik maar gesprongen, zonder goed te beseffen waar ik aan begon.”

Veranderd als ondernemer

Het voorbije jaar was een kantelpunt voor Fransen, klinkt het. “Ik ben enorm veranderd als ondernemer. Het afgelopen jaar was een bezinningsjaar. Ik besef dat het voor veel mensen een heel zware tijd was, maar voor mij was de coronacrisis eerlijk gezegd een leuke, verfrissende periode. Ik zat thuis, er was eindelijk tijd en ruimte om eens te bezinnen. Om even stil te staan. Dat was dringend nodig. Ik ben in juli 2017 gestart met RoboRana en heb drie jaar lang alles gegeven. Maar ik ben keihard op mijn limieten gebotst. Dat had niet alleen op mijzelf, maar ook op mijn team een grote impact.”

“Het was drie jaar lang ‘my way or the highway’. Mensen die me wilden helpen of me aanraadden om het wat rustiger aan te doen, zag ik als mensen die mij wilden afremmen. Ondernemen is vaak een tweestrijd. Je wil meer business binnenhalen. Meer klanten. Meer investeerders. Je zit op een sneltrein en je wil er niet af springen. Je bent constant aan het spurten. Zo heb je op de duur geen aandacht meer voor jezelf als individu. Dat evenwicht vervaagt en verdwijnt op de duur volledig. Je bent alleen nog ondernemer en het moet altijd maar sneller en harder gaan.”

Uitrazen voor de spiegel

Vorig jaar kwam eindelijk het besef dat hij het alleen niet zou redden. “Ik heb aangeklopt bij een coach. Geen wollige of zweverige lifecoach, maar iemand die economie heeft gestudeerd, die begrijpt hoe bedrijven werken en wat er allemaal bij ondernemen komt kijken. Iemand die weet welke druk een businessmodel op een ondernemer kan leggen. We zijn echt gaan focussen op mijn verhaal als ondernemer. Er was meteen een klik. Mijn coach heeft mij eerst en vooral laten uitrazen en mij vervolgens een spiegel voorgehouden.”

“Die coaching heeft me doen inzien dat ik toxisch aan het worden was voor mijn eigen bedrijf. Ik maakte mezelf wijs dat anderen mij wilden afremmen, maar was zelf de grootste bottleneck geworden om mijn bedrijf verder te laten groeien.”

“Ik legde mezelf zo veel druk op, zo’n grote verantwoordelijkheid, dat ik veranderd was in een gigantische controlefreak. Ik zat bovenop alles en iedereen. Alles moest perfect zijn, volgens mijn standaarden. Ik kon niet loslaten, waardoor ik voortdurend aan het micromanagen was. Er werken fantastisch getalenteerde mensen voor RoboRana, maar op een of andere manier durfde ik ze niet te vertrouwen. Ik vertrouwde alleen wat door mijn handen was gegaan. Pas veel te laat heb ik beseft dat je op die manier elke ondernemingszin bij je mensen fnuikt.”

“Ik wil mijn verhaal graag vertellen omdat ik denk dat het herkenbaar is voor veel ondernemers. Ik volg nog altijd een coachingtraject samen met zes andere ondernemers. We doen totaal andere dingen, maar we botsen allemaal op gelijkaardige obstakels. Door de druk en de verantwoordelijkheid willen we de illusie van controle. Ambitie is goed, maar je moet je als ondernemer afvragen hoe snel en hoe veel je nu eigenlijk écht wil.”

Opnieuw creatief bezig zijn

Fransen gooide het bij RoboRana radicaal over een andere boeg. “We hebben om te beginnen het bedrijf helemaal anders georganiseerd. Cronos heeft me daar enorm bij geholpen, ze hebben heel wat expertise bij het verclusteren van ondernemingen. We hebben RoboRana onderverdeeld in vier deelbedrijfjes. We leggen overkoepelend de visie en de missie vast, maar elk bedrijfje focust zich op één specifieke technologie. Aan het hoofd van elk van die deelbedrijven staat een nieuwe, jonge ondernemer zoals ik er vier jaar geleden één was. Ik ondersteun hen als ze daar zelf om vragen of nood aan hebben, en ik bewaak de visie en missie. Maar ik moei me niet meer met elk detail.”

“Ik heb leren loslaten. Daardoor kan ik opnieuw creatief bezig zijn. Ik kan experimenteren met nieuwe technologie, demo’s maken, nieuwe opportuniteiten voor het bedrijf onderzoeken. En vooral ook terug vooroplopen: de reden terugvinden waarom ik vier jaar geleden ondernemer ben geworden.”

“Vroeger was ik altijd bang dat wanneer ik er zelf niet meer zou zijn ook mijn bedrijf zou stoppen. Die vrees is nu weg. RoboRana zal een ander bedrijf zijn zonder mij, maar het zal zijn draai wel vinden. Het is niet meer afhankelijk van mij. Correctie: ik maak het niet langer afhankelijk van mijn persoon. Je succes als ondernemer hangt af van de mensen rondom jou. Ik heb er drie jaar voor nodig gehad om dat in te zien. Nu heb ik een complementair team dat heel wat druk van mij wegneemt. Dat moet je ook toelaten, natuurlijk. Die mensen zijn cruciaal voor mijn vrijheid als ondernemer.”

Workation in Spanje

“Als ik dit allemaal zo vertel, lijkt het misschien alsof RoboRana samen met mij in één vingerknip getransformeerd is. Dat is natuurlijk niet zo”, benadrukt Fransen. “Ik ben enorm veranderd als ondernemer en moest ook mijn team de tijd geven om daaraan te wennen. Dit is heel confronterend om toe te geven, maar mensen waren bang geworden van mij. Ik wilde alles weten, alles moest langs mij passeren. Maar als medewerkers me iets kwamen vragen, snapte ik niet waarom ze dat niet zelf oplosten en verloor ik mijn geduld. Dat werkt verlammend, want op de duur spelen mensen op veilig en nemen ze geen enkel risico meer. Wat natuurlijk de essentie is van ondernemen en groeien.”

“Ik heb het vertrouwen van mijn team moeten terugwinnen. Ik heb moeten tonen dat ik het meen. Dat de controlefreak weg is. Dat ik hen echt vrijheid en vertrouwen wil geven. Dat ik hen fouten laat maken zonder hen daar meteen op af te rekenen. Dat kon ik vroeger niet. Fouten waren in mijn ogen onaanvaardbaar. Na mijn eigen transformatie moest ook de hele bedrijfscultuur transformeren. Dat vraagt tijd. We hebben mijn nieuwe rol ook heel duidelijk gecommuniceerd: ‘Mathias zal jullie niet meer persoonlijk evalueren of begeleiden. Mathias zal er wel voor zorgen dat het bedrijf binnen vijf jaar nog relevant is.’ Van on top naar on the side. Dat geeft vertrouwen en werkt bevrijdend: ‘Oef, hij is niet meer met mij bezig’ (lacht).”

“De eerste twee weken van september gaat hele team op workation naar Spanje. Samen nadenken over technologie en over de richting die RoboRana uitgaat, maar ook samen een pintje drinken en de banden aanhalen. Voor mij is die workation ook een soort van erkenning voor mijn team. Onze medewerkers hebben veel opofferingen gedaan en heel straffe resultaten geboekt, ook in moeilijke omstandigheden. Dat verdiende wel eens een bedankje. Vroeger zou ik dat nooit gedaan hebben. Zelfs op een teambarbecue was ik er met mijn hoofd nooit echt bij en zat ik me al op te jagen over de volgende klant of het volgende project. Dat is gelukkig definitief voorbij!”