Chris Umé (Photo by Kris Van Exel)
Hoewel Vlaming Chris Umé al zotte deepfake-filmpjes maakte met YouTube-fenomeen Bockie De Repper en zijn John Snow-excuus met ruim twee miljoen views viraal ging, scoort hij nu écht met een reeks Tom Cruise-deepfakes. Die zijn zo overtuigend dat zelfs de gespecialiseerde detectietools van Facebook en Instagram ze niet als ‘vals’ herkennen. Niet slecht voor een autodidact uit Limburg die aan een jaaropleiding bij Syntra genoeg had om zijn weg in (baanbrekende) animatie te wagen. “In 2018 durfde de industrie nog niet met deepfakes aan de slag, vandaag trekken dertig investeerders aan mijn mouw om een deepfake company op te starten.”
Back to LA
De 31-jarige Umé werkt momenteel nog in zijn thuishaven Paal, maar alleen omdat de coronarestricties er hem van weerhouden terug naar Los Angeles te trekken. Hij is er namelijk in dienst van DeepVoodoo, de AI-studio van Trey Parker en Matt Stone. De bedenkers van de met meerdere Emmy Awards bekroonde animatiereeks South Park geloofden als een van de eersten in professionele deepfake-technologie, hoewel die nog maar sinds 2017 bestaat, en namen naast Chris Umé het andere deepfake-kruim aan boord – los van achtergrond, ervaring, studies of woonplaats – om zaken voor Hollywoodfilms te animeren. Maar dan wel animeren 2.0.
“Let wel, ik ben niet alleen met deepfake bezig maar ook met allerlei andere aan AI-gerelateerde technieken”, nuanceert de wizz kid. “Zo heb ik destijds een lage-resolutiefilmpje van Jacques Brel in zwart-wit gerestaureerd en omgezet in een HD, full-colour, full-blown muziekvideo, met pas op het einde een stukje deepfake van Brel. Met deepfake-stemmen houd ik me voorlopig niet bezig, de intonatie is me nog te eentonig. Maar ook die technologie, die nu nog wat achterloopt op de visuele, evolueert razendsnel”, aldus Umé.
Deepfake-versie van Tom Cruise
De technologie en hardware staan vandaag nog in de kinderschoenen, maar ze groeien zo snel en er is creatief al zoveel mogelijk dat het onmogelijk is om in te schatten waar dit gaat eindigen. “Ik denk dat, als we elkaar over vijf jaar nog eens spreken en dit interview opnieuw lezen, we eens goed zullen lachen met wat we toen indrukwekkend vonden”, zegt Chris Umé. “Bedrijven en studio’s beginnen nu ook pas echt in de techniek te geloven. Toen men in 2018 met de opnames van de film The Irishman begonnen, durfden men nog geen deepfake gebruiken en deden ze een beroep op de-aging, met alle lelijke gevolgen van dien. Nu staat de hele filmwereld op z’n kop door die Tom Cruise-deepfakes. Op drie jaar tijd!”
“Of deepfakes de filmwereld disruptief zullen veranderen? Ik denk het wel. Stel dat Tom Cruise, nu een vijftiger, binnen tien jaar de brui aan acteren geeft, waarom zou hij dan zijn likeness niet ten gelde maken? Een deepfake-versie van Tom Cruise die in zijn plaats acteert, liefst een beetje naar behoren: en waarom niet? Hij kan het rustiger aandoen én cashen. Of stel je een remake voor van The Godfather, met exáct dezelfde acteurs? Het is toch crazy dat zoiets mogelijk wordt?”
Kleine Hollywood-studio
Omdat de Tom Cruise-filmpjes zo organisch ogen, ontstaat al snel het misverstand dat deepfakes maken vooral heel simpel is: gezicht knippen en op een ander plakken en klaar. Maar niets is minder waar. “Het algoritme dat ik gebruik voor Tom Cruise heb ik twee maanden lang getraind, met apparatuur die tienduizenden dollars kost”, licht Chris Umé toe. “Per filmpje komt daar ook nog eens 18 à 24 uur aan postproductie bij kijken, wat neerkomt op frame per frame details toevoegen, flikkeringen corrigeren, schaduwen juist zetten,...”
“En dan moet je weten dat ik nog het geluk heb te kunnen werken met een acteur die niet alleen Tom Cruise heel goed nadoet maar ook er ook nog eens sterk op lijkt. Mensen mogen dus zeker niet onderschatten wat erbij komt kijken: ik doe per filmpje eigenlijk het werk van een kleine Hollywood-studio.”
Mensen denken dat deepfakes maken makkelijk is, net zoals ze denken dat Kevin De Bruyne passen geeft alsof het niets is. Doe het dan zelf, denk ik dan
Maar vindt hij het dan geen compliment als mensen zeggen dat deepfake wel gemakkelijk moet zijn, net omdat het zo naturel oogt? “Tja, mensen zeggen ook dat de passes van Kevin De Bruyne zo gemakkelijk lijken. Doe het dan eens zelf, denk ik dan. En wat is het resultaat? Van de deepfakes die mensen thuis in twee dagen zelf maken, zie je op tien meter afstand dat het resultaat niet echt is.”
Deepfake van een cheerleader
Kanalen als Facebook herkennen de filmpjes van Cruise niet als deepfakes, omdat ze werken met technologie die nu al verouderd is. Zet dat de deur niet open voor fake news en andere risico’s? “Het werkt zelfs in twee richtingen”, antwoordt Umé. “Zo zijn er detectietools die filmpjes als deepfakes herkennen, terwijl ze net authentiek zijn. Dat maakt de mensen helemaal gek.”
“Het grote probleem is met andere woorden vooral dat die herkenningstools niet waterdicht zijn: in de ene noch de andere richting. Er is dus ook een groot en gedeeld verhaal van verantwoordelijkheid. Dat begint bij de maker, die ethisch moet tewerk gaan. Nu is dat nog een grijze zone: je kan vandaag wettelijk nog niets verkeerd doen, omdat je eigenlijk gewoon een hyperrealistisch schilderij van iemand maakt. Maar wanneer ga je daarin te ver, door echt met de likeness van iemand te gaan werken? Het antwoord op die vraag, dat ik voor alle duidelijkheid zelf niet heb, moet dringend in een wet gegoten worden.”
“Daarnaast is het de verantwoordelijkheid van de pers om meer dan ooit zijn bronnen grondig te controleren. Zo verscheen onlangs in de media het bericht dat een Amerikaanse moeder deepfakes had gemaakt van een cheerleader-concurrente van haar dochter, om die in een slecht daglicht te stellen. Dat werd overal opgepikt, maar bleek onwaar: de filmpjes bleken echt. Ik heb dat aan de journalist van de Amerikaanse zender ABC laten weten die daarover had bericht, maar die heeft nooit gereageerd, laat staan zijn nieuws gecorrigeerd – hoewel hij wél heel snel antwoordde toen we een interviewafspraak maakten. Daar ben ik toch van geschrokken. En ten slotte ligt er ook een verantwoordelijkheid bij het publiek zelf, dat altijd goed moet beseffen naar wat het aan het kijken is. Want er zullen altijd mensen zijn die dergelijke technologie misbruiken.”
Ergens jammer toch, dat veelbelovende technologie altijd eerst argwanend wordt bekeken of vooral op zijn risico’s wordt afgerekend, zoals bekende actrices die opeens in pornofilmpjes figureren, of echte filmpjes die als deepfakes worden gebrandmerkt. “Tja, de media leven van clicks, en doemberichten scoren nu eenmaal beter dan positief nieuws”, zegt Umé.
“Bovendien zijn mensen altijd wat bang voor nieuwe technologie – toen in 1896 dat filmpje van die arriverende trein werd getoond, vluchtten de mensen in paniek de zaal uit omdat ze niet wisten wat film was. Nu maken we hetzelfde mee met deepfake. Binnen tien jaar zal dat helemaal anders zijn.”
Onrealistische voice-overs
Gelukkig zien enorm veel mensen er vooral de opportuniteiten van in. “Mijn mailbox zit vol met vragen van investeerders die een deepfake-bedrijf willen oprichten”, aldus Chris Umé. “Vooral naar marketing toe zien ze kansen, en terecht. Stel dat een Chinees bedrijf de wereld wil rondgaan met een Chinese reclamespot. In plaats van zo’n storende, compleet onrealistische voice-over te gebruiken die we van de wasverzachterreclames kennen, kunnen die heel gemakkelijk andere monden op het gezicht deepfaken die heel overtuigend de taal spreken van de markten in kwestie, zodat het levensecht oogt. Messi die Vlaams praat? Dat klinkt nu misschien wat raar, maar zo’n dingen zitten er dus echt aan te komen.”
“Of wat als een merk een modeshoot wil met een model dat heel moeilijk te strikken is? Waarom dan niet met iemand anders, om er vervolgens – uiteraard met toestemming en tegen betaling – het gezicht van dat model op te deepfaken? Is dat ethisch verantwoord? Ik snap de vraag, maar dat is wel waar we naartoe gaan, want het is een win-win voor merk, model en fotograaf. En niet alleen qua marketing, ook naar communicatie wordt veel mogelijk.”
Ik mag dan misschien wel een pionier zijn op vlak van deepfake, ik wil in de eerste plaats mensen entertainen en mezelf amuseren
“Wil jij tijdens een online meeting niet naar de camera kijken? Dan kan deepfake in combinatie met AI ervoor zorgen dat het lijkt alsof je dat wél doet. Nuttig? Geen idee, maar wel interessant en cool om over na te denken. Net zoals over deepfake-stemmen, en hoe die op termijn misschien zullen worden ingezet om mensen te helpen die hun stem zijn kwijtgeraakt.”
Tot slot nog even polsen naar wat de rode draad in de creatieve output van Chris Umé lijkt: humor. De deepfakes van Tom Cruise, de Eating Things with Famous People-filmpjes die hij met Bockie De Repper maakte,… Allemaal hoogtechnologie gecombineerd met onnozelheid. “Ah, ik wil in de eerste plaats mensen entertainen en mezelf amuseren”, lacht hij. “Ik mag dan misschien wel een pionier zijn op vlak van deepfake, mijn grootste betrachting is mensen te doen lachen en hen achteraf te doen afvragen naar wat ze in godsnaam hebben gekeken (lacht).”
