Het ondernemersparcours van Bruno Van Gils (Café Costume): “De huidige vercasualisering vind ik zeer interessant”

(Photo by Alexander Populier)

In 2006 richtte Bruno Van Gils aan het Antwerpse Zuid het à la carte-kostuummerk Café Costume op. Een bescheiden start-up – de zaak van 70m2 was zowel kantoor als showroom – die niettemin van bij de start grote ambities koesterde. Al heel snel werden die ook waargemaakt: in 2009 was Café Costume winstgevend, in 2016 telde de onderneming zeven boetieks, een jaarlijkse productie van 4.000 maatkostuums en een omzet van 6 miljoen euro. “Maar eigenlijk was ik niet tevreden, want ik wilde op dat moment al veel verder staan.”

“Toen ik nog studeerde, woonde ik vlak aan de Meir en wandelde ik op weg naar school elke dag langs de winkels van verschillende modeketens”, begint Bruno Van Gils zijn ondernemersverhaal. “Elk kwartaal of seizoen lagen die etalages vol met nieuwe kleding: enerzijds vond ik dat indrukwekkend maar anderzijds ook afschrikwekkend omdat ik spontaan dacht aan de massa kleding die werd geproduceerd om slechts een paar maanden geëtaleerd te worden. Dat was allesbehalve duurzaam.”

Introductie van slow fashion

Gepersonaliseerde, op maat gemaakte kostuums waren in die tijd een behoorlijk nieuw concept. “Alleen bij reizende Indiërs zag je die weleens”, zegt Van Gils. “Met Café Costume wilde ik diezelfde weg inslaan en zelfs nog een stapje verder gaan: geen confectie maar persoonlijke en volledig on demand gemaakte pakken, die aan het andere spectrum van overproductie stonden. De filosofie was écht om tegen de klassieke mode en tegen collectieopbouw met telkens nieuwe items in te gaan, door zogenaamde slow fashion te introduceren. Dat nam niet alleen de druk weg om voortdurend te moeten investeren in nieuwe collecties, het bewees ook dat het bij ons niet om greenwashing te doen was: duurzame want op maat gemaakte pakken zaten vanaf dag één in ons DNA.”

De zaak in Antwerpen werd een groot succes, waardoor er snel werd beslist om te investeren in een tweede vestiging. Vanaf dan kwam er zowat tweejaarlijks een nieuwe zaak bij, wat perfect klopte volgens het ondernemingsplan van Bruno Van Gils. “Ik wilde van bij de start dat Café Costume geen winkel maar een merk zou worden. En de sterkte van een merk is in grote mate afhankelijk van eigen distributie.”

“Anders gezegd: alleen met volledig eigen winkels kan je je eigen verhaal vertellen, op de manier die jij wilt zodat je de klanten daarin écht kan onderdompelen. In een multibrand-store of shoppingcenter lukt zoiets veel minder. Daarom was het vanaf het begin voor ons een uitgemaakte zaak dat we zoveel mogelijk boetieks zouden openen. Dat vraagt lef, veel goesting en een portie naïviteit, maar het was nu eenmaal de richting die we van bij de start voor ogen hadden.”

Tien jaar na de oprichting stond de teller op zeven boetieks en een jaaromzet van zes miljoen euro. Met een tevreden founder aan het roer zou je dan denken, maar dat bleek niet het geval. “Ik had eerlijk gezegd gehoopt dat we al dubbel zoveel winkels zouden hebben en ook internationaal bezig zouden zijn”, geeft hij toe. “Maar de realiteit bleek nu eenmaal veel complexer te zijn: we hebben veel aanpassingen moeten doen die we niet hadden verwacht en er zijn flink wat organisatorische obstakels geweest, die echter ook een heel interessante leercurve zijn gebleken. Ik was weliswaar fier op het traject tot dan toe, maar in mijn hoofd stonden we echt al véél verder.”

Overlevingsstrategie met harde maatregelen

Anno 2021 moet eenzelfde gevoel van achterstand heersen, vooral omdat een zeker virus – pun intended – voor heel wat kleerscheuren heeft gezorgd. “Dat heeft inderdaad alles enorm vertraagd”, beaamt Van Gils. “Ik kan je vertellen dat er tot een maand voor de pandemie heel ambitieuze plannen op tafel lagen. Die hebben we allemaal moeten bevriezen. Gelukkig hebben we een businessmanager aan boord die al vijf grote crisissen heeft doorgemaakt.”

“Los van al het negatieve vind ik echter dat de pandemie bijzonder interessant en leerrijk is gebleken. Het ging en gaat hier namelijk om een extern gegeven dat heel je business in de war schopt: de malaise is niet terug te brengen op interne fouten of verkeerde beslissingen, en dat vraagt een volledig andere manier van crisismanagement.”

“Het belangrijkste dat ik persoonlijk heb opgestoken? Dat cash meer dan ooit king is en dat je vooral moet kijken waar je kosten kan besparen. Wij zijn meteen begonnen met het berekenen van risico’s en op basis daarvan drastisch gaan saneren, vanuit de filosofie prepare for the worst and hope for the best. Vanuit die overlevingsstrategie hebben we harde maatregelen kunnen en durven nemen.”

Relevant blijven in tijden van vercasualisering

Mooie, op maat gemaakte pakken zijn het handelsmerk van het populaire Belgische kostuummerk. Hoe denkt de oprichter van Café Costume dat we in dat opzicht uit de crisis zullen komen? Staan we met z’n allen mooi uitgedost in de startblokken om naar een feest of professionele bijeenkomst te gaan? Enigszins verrassend denkt Bruno Van Gils van niet. “Ik heb die illusie naast me neergelegd”, antwoordt hij. “Gewoon omdat het momenteel allemaal te onvoorspelbaar is. Bovendien zal het allemaal heel geleidelijk gebeuren en komen we niet van de ene op de andere dag in het rijk van de vrijheid – ondanks ons snakken naar sociale contacten.”

“Wat mij bovendien enorm opvalt, is hoe snel de trend van vercasualisering zich heeft doorgezet in de crisis. Mensen zijn zich op korte tijd massaal casual gaan kleden omdat ze geen reden meer zagen om zich op te kleden. Ik ben ervan overtuigd dat dat in de nabije toekomst wel weer belangrijk zal worden, maar het zal in een andere vorm zijn: dat soort zaken vind ik heel leuk om mee bezig te zijn.”

“Ik stel me de vraag: hoe kunnen we het kostuum relevant houden in die maatschappij van vercasualisering, bijvoorbeeld door het in een andere vorm te presenteren? Zo had ik enkele jaren geleden al voorspeld dat de sneakermarkt, toen nog erg niche, ontzettend hard zou boomen en dat we sneakers thuis, op het werk, bij wijze van spreken op begrafenissen zouden dragen, als een dagdagelijks object dat voor iedereen toegankelijk was.”

“Misschien gaat het kostuum diezelfde richting van vercasualisering uit? In elk geval ben ik ervan overtuigd dat iedereen graag een mooi kostuum in zijn kleerkast heeft, want het is en blijft een fantastisch kledingstuk. De vraag is alleen wanneer het zal worden gebruikt en hoe relevant het zal blijven.”

Tegen de stroom in zwemmen

Van Gils is ontegensprekelijk een volbloed ondernemer, met de blik gericht op groei en internationalisering. Maar de kern van het proces – ideeën uitwerken, designs maken, stoffen met een unieke weefwijze vinden,… – blijft hij levensbelangrijk vinden. “Voor mij is het cruciaal om bezig te kunnen blijven met het product en dus het verhaal. Het managen van het bedrijf laat ik liever over aan mensen die daar heel goed in zijn, zodat ik op de frontlinie kan staan om nieuwe dingen uit te proberen en met innovatie bezig te zijn – kortom, zodat ik nieuwe verhalen kan vertellen of de bestaande brand story kan versterken. Dat is volgens mij ook de reden waarom we er al die jaren in geslaagd zijn om met succes tegen de stroom in te zwemmen: omdat ik die vrijheid had. Dat zie ik als mijn taak.”

Een taak die hij anno 2021 al vijftien jaar uitvoert. We vragen Van Gils wat de belangrijkste ondernemerslessen zijn die hij in dat anderhalve decennium geleerd heeft. “Dat de beste dingen die tijdens je traject gebeuren altijd starten vanuit een buikgevoel”, antwoordt hij. “Zeker wanneer dat gevoel gekoppeld wordt aan geloof in jezelf.”

“Verder is volhouden en doorzetten heel belangrijk, want er zijn veel situaties waarin je je als ondernemer écht alleen voelt. Om die reden moet je jezelf ook omringen met de juiste mensen. Als de pandemie één ding heeft aangetoond, dan is het hoe belangrijk een team is dat samen met jou in die frontlinie staat. De momenten waarop ik alleen op kantoor moest werken, zag ik mijn productiviteit volledig in elkaar zakken, gewoon omdat ik mijn team niet rond mij had. Communicatie en interactie stimuleren creativiteit, meer nog: creativiteit is communicatie. Als die communicatie wegvalt, sta ik als ondernemer nergens.”