Ibrahim Ouassari (links) samen met Google-topman Sundair Pichai

Google-baas Sundair Pichai noemde Ibrahim Ouassari één van de 32 innovatoren die volgens hem de wereld gaan veranderen. Sinds kort zetelt de ondernemer en oprichter van codeerschool MolenGeek ook in de raad van bestuur van telecomreus en Bel20-bedrijf Proximus. Niet slecht voor een high school dropout die op zijn dertiende voor de laatste keer geslaagd was op school, en naar eigen zeggen gered werd door het internet. “Ik met mijn migratieroots en zonder diploma tussen al die ministers en CEO’s met hun PhD’s en MBA’s, dat is toch fantastisch! Maar ik ga geen uithangbord voor diversiteit zijn. Ik ga mijn mond opendoen en de nieuwe generatie klanten en medewerkers een stem geven. Ik ga niet mezelf maar wel Proximus veranderen.”

Batman meets koning Filip

Opvallend: toen koning Filip in 2017 een bezoek bracht aan MolenGeek droeg Ouassari aanvankelijk een T-shirt met Batman logo. “Ik had ’s ochtends gewoon iets uit de kast gehaald”, lacht hij als we er hem bij het begin van ons gesprek aan herinneren. “Ik had er niet echt bij stilgestaan dat Batman misschien not done is om de koning te ontmoeten. Zijn entourage vertelde me heel voorzichtig dat ik misschien toch beter een hemd aantrok. Een probleem, want ik had helemaal geen hemd. Een medewerker is toen nog naar de dichtstbijzijnde kledingwinkel gespurt om er snel een voor mij te gaan kopen.”

Deze anekdote tekent Ouassari. Hij zal nooit vergeten waar hij vandaan komt. “Als ik naar de jongeren in Molenbeek, Anderlecht of Schaarbeek kijk, dan krijg ik een flashback. Dan zie ik mezelf terug. Mijn eerste jaar op de middelbare school was meteen het allerlaatste jaar dat ik geslaagd was. Vanaf mijn dertiende ben ik van de ene school naar de andere gegaan, soms wel drie scholen op één jaar. Alles heb ik geprobeerd, van schilder tot zelfs kapper. School voelde als een gevangenis. Ik kon er simpelweg niet aarden. Zeven uur per dag zitten en luisteren, dat systeem werkt niet voor mij. Ik heb ruimte nodig om te experimenteren.”

“Computers en het internet hebben mijn leven veranderd”, vervolgt Oussari zijn verhaal. “Ze gaven me toegang tot ondernemerschap, ik kon een eigen bedrijf oprichten en succesvol maken. De digitalisering gaf me de mogelijkheden om mijn leven zelf in handen te nemen.”

“Met MolenGeek wil ik iets terugdoen. Ik wil een veilige plek creëren waar jongeren nieuwe skills leren, maar waar ze ook - in tegenstelling tot het klassieke onderwijs - ruimte krijgen om te experimenteren. Om op hun gezicht te gaan en te leren uit hun fouten. Toen we van start gingen, hadden we plek voor 15 jongeren. Niemand kende MolenGeek, maar toch stonden er al meteen meer dan 200 kandidaten klaar. Het was voor mij hét bewijs dat Brussel smeekte om initiatieven als MolenGeek.”

Van digitaal consumeren naar digitaal creëren

MolenGeek richt zich op werkzoekende jongeren tussen 18 en 25 jaar. “Die zijn er in Brussel helaas meer dan genoeg”, zegt Ouassari. “De moeilijkst bereikbare groep zijn de zogenaamde NEET-jongeren: Not in Education, Employement or Training. Het zijn jonge mensen die niet werken en ook geen opleiding volgen. Vaak zitten ze ook in geen enkele statistiek meer, ze zijn gewoon van de radar verdwenen. Ontgoocheld, volledig afgehaakt, elk toekomstperspectief opgegeven.”

Ondernemingen snakken naar digitaal talent, ze krijgen nu hun digitale vacatures al niet meer ingevuld. Dat is een bedreiging voor onze economie en onze samenleving

“Maar we kunnen het ons niet permitteren om een halve generatie Brusselaars af te schrijven. Ondernemingen snakken naar digitaal talent, ze krijgen nu hun digitale vacatures al niet meer ingevuld. Dat is een bedreiging voor onze economie en onze samenleving. Als ervaringsdeskundige – ik was zelf een NEET – weet ik dat digitale technologie dé sleutel is om die jongeren terug te halen. Het is een groot misverstand dat de jongeren van vandaag digital natives zouden zijn. Ja, ze zijn met hun smartphone vergroeid. Maar alleen als consument, niet als actor. Ze weten niet hoe ze digitaal ook iets moeten creëren.”

De koning en de baas van Google op bezoek

Ouassari had nooit durven dromen dat MolenGeek vandaag zo’n impact zou hebben. “Meer dan 600 jongeren hebben sinds 2017 een diepgaande opleiding van minstens 6 maanden bij ons gevolgd. 85 procent daarvan heeft kort na MolenGeek een job gevonden, is zelf een onderneming gestart of is een extra opleiding begonnen. Daar ben ik ongelooflijk trots op.”

“Natuurlijk is het fantastisch dat de koning op bezoek komt of dat Sundar Pichai, de CEO van Google, hoogstpersoonlijk een cheque van 200.000 euro komt overhandigen. Maar ons allergrootste succes zijn die jongeren die we opnieuw een toekomstperspectief hebben gegeven. Ondertussen hebben we formule van MolenGeek ook geëxporteerd. We zijn codeerscholen voor jonge werkzoekenden gestart in Borgerhout, Amsterdam, Rotterdam en het Italiaanse Padua. Ik droom van een netwerk over heel Europa.”

“Wat het succesrecept van MolenGeek is? Dat we bottom-up gegroeid zijn. We zijn vertrokken van de de noden van de Brusselse jongeren, van de wijken waarin ze leven, van de samenleving waar ze deel van uitmaken. Ik begrijp die jongeren, want ik was één van hen. Veel van onze lesgevers komen zelf uit de moeilijkste Brusselse wijken en hebben een gelijkaardig traject afgelegd.”

Meer ondernemerschap, minder obsessie voor diploma’s

“We hebben van meet af aan niet alleen op het digitale aspect gefocust”, benadrukt Ouassari. “Het coderen is een middel. We hebben ook aandacht voor andere skills. Ondernemerschap staat bij MolenGeek heel hoog op de agenda. Het is een oplossing. Ik zou nooit een fatsoenlijke job hebben gevonden als high school dropout zonder diploma. Ondernemerschap was mijn uitweg. Mijn eigen bedrijf starten, was de enige optie om iets van mijn leven te maken en om iemand te worden. Op school krijgen jongeren amper iets mee over ondernemerschap, daarom zetten wij die optie wel in de schijnwerpers.”

Op school krijgen jongeren amper iets mee over ondernemerschap, daarom zetten wij die optie wel in de schijnwerpers

“Zoals MolenGeek jongeren leert coderen, wil ik ook nog iets gelijkaardigs uit de grond stampen rond finance. Ik zie dat onze jongeren soms briljante ideeën hebben voor een onderneming. Maar omdat ze niet meteen weten hoe ze een businessmodel kunnen koppelen aan dat idee, richten ze dan parallel een agency op. Dat moet dan geld in het laatje brengen om het idee verder uit te werken. Maar dat marcheert natuurlijk niet, je hebt 100% focus nodig als ondernemer. Als ze meer weten over finance slagen ze er misschien wel in om geld te verdienen met hun geniale idee, om er een onderneming rond te bouwen, om jobs te creëren, om de samenleving te verbeteren met hun innovatie.”

We willen jongeren ook niet pushen. Ondernemerschap moet een vrije keuze zijn. Geen nooduitgang

“Maar we willen jongeren ook niet pushen. Ondernemerschap moet een vrije keuze zijn. Geen nooduitgang. Bedrijven dragen daar ook een verantwoordelijkheid in. Hoewel die lang niet alles zeggen over iemand skills, en al helemaal niet over iemands drive, blijven ze zich nog altijd blindstaren op diploma.”

“Grote techbedrijven als Google of Salesforce zijn daar al een tijd van afgestapt. Het kan hen niet schelen of je een diploma hebt. Je legt een test af waarmee ze jouw technische skills nagaan en op basis daarvan gaan ze verder. Niet op basis van een papiertje. Ga je het als bedrijf riskeren dat je geweldig getalenteerde developers of analisten misloopt omdat je geobsedeerd bent door dat diploma? Eén van mijn belangrijkste taken vandaag is bedrijven overtuigen om onze jongeren een kans te geven om werkervaring op te doen en om te tonen wat ze waard zijn. We werken al samen met bedrijven als Google en Proximus. Dat moeten er nog veel meer worden.”

Meer dan een uithangbord voor diversiteit

MolenGeek werkt niet alleen samen met Proximus, sinds kort zetelt Ibrahim Ouassari ook in de raad van bestuur van de telecomreus. “Ik ben daar ontzettend trots op. Ik, met mijn migratieroots en zonder academische achtergrond, tussen al die ministers en CEO’s met hun doctoraten en MBA’s. Dat is een belangrijk signaal van Proximus dat ze het menen met diversiteit. Het blijft niet bij woorden, ze trekken dat engagement door tot in hun boardroom.”

“Maar ik wil niet alleen maar een uithangbord zijn. Ik zit niet in de raad van bestuur als signaal. Ik ga mijn mond opentrekken en bakens verzetten. Ik heb tonnen ervaring in de digitale wereld. Ok, die ervaring is misschien wat atypisch, maar ze is absoluut relevant. De jongeren van MolenGeek zijn de klanten en de medewerkers van de toekomst. Wat Proximus doet, is ontzettend belangrijk. Het voorbije jaar heeft nog eens duidelijk gemaakt dat internet een basisproduct is, zoals water of energie. Zonder internet kan je niet studeren, geen job vinden, geen sociaal netwerk uitbouwen. Ik wil dat Proximus een leidende rol opneemt en ons land pusht om een voortrekker te zijn in de digitale revolutie.”

“Of ik nu een kostuum ga dragen op de raad van bestuur? (proest het uit) No way. Ik ga gewoon in mijn hoodie naar de vergaderingen. Ik doe me nooit anders voor dan ik ben. Ik zit niet in de board om mezelf te veranderen, wel om Proximus te veranderen. Dat ga ik ook doen. Wie weet komen Karel De Gucht en co binnen een paar maanden wel in een hoodie naar de raad van bestuur?”, lacht Ouassari.