Karl en Noel Vanderplaetse, zaakvoerders van Adya Bio

Fruit als chips. Fruit als krokante snack tussendoor. Of als boost tijdens het sporten of de namiddagdip op het werk. Voor de Gentse start-up Adya Bio is dat de meest logische keuze. Met een steeds uitgebreider gamma aan biologisch gevriesdroogd fruit streven oprichters Noel en Karl Vanderplaetse, vader en zoon die samen het bedrijf leiden, ernaar om meer mensen fruit laten eten. “Een nieuw voedingsmiddel op de markt brengen, vraagt heel veel tijd. Vandaag staan we aan de vooravond van een grote transitie: mensen willen gezonder eten. Fantastisch dat we daar met Adya Bio deel van kunnen uitmaken!”

Jurist wordt ondernemer

Adya Bio zag het levenslicht in 2017. “Ik was uitgekeken op mijn job als jurist en wilde mijn carrière een andere wending geven, het liefst in een branche waar ik een duurzaam verschil kon maken”, doet zaakvoerder Karl Vanderplaetse het verhaal. “Ik zocht iets dat mooi aansloot op mijn grote interesse voor bio-voeding en mijn sociaal engagement.”

Vanderplaetse deed de nodige research, bezocht tal van beurzen en werkte zich in in de wereld van de biologische voeding. Een job kwam er niet meteen uit, maar wel een grote overtuiging en goesting om in de branche aan te slag te gaan. Na overleg met zijn vader - die na een mooie carrière in de verpakkingsindustrie net op pensioen was - besloten ze om samen een bedrijf op te richten.

Vriesdrogen van fruit

Vader en zoon hadden aanvankelijk hun zinnen gezet op de invoer van biologische specerijen uit India, maar dat plan veranderde helemaal toen ze er bij een coöperatie belandden die net een productie-unit opgestart was voor het vriesdrogen van fruit. “Dat wekte meteen onze belangstelling”, vertelt Vanderplaetse. “Fruit vriesdrogen was helemaal nieuw. Zowel mijn vader als ik zagen meteen de mogelijkheden. Gevriesdroogd biologisch tropisch fruit zoals mango, kokos, banaan,... het kon niet anders of er zou in België interesse voor zijn. Toen we het fruit zelf proefden, waren we overtuigd. Lekker, krokant, vegan, smaakvol,... Ik kan me dat moment nog zo voor de geest halen. We waren allebei heel enthousiast!”

Het product was er, het enthousiasme en het plan. De afstand? Overbrugbaar. En het transport? Dat kon per container. “Onze grootste bekommernis in de begindagen was de communicatie. Over de productie van het fruit maakten we ons geen zorgen: we gingen in zee met een plaatselijke coöperatieve waarin 15.000 boeren verenigd zaten. Maar aangezien we niet wekelijks, laat staan maandelijks, naar India konden afreizen, was het een kwestie van zeer goed te communiceren. Hoe wilden we het fruit verpakken? Hoe moest de verpakking eruit zien? Hoe konden we het makkelijk transporteren? Los van wat onvermijdelijke kinderziektes verliep dat allemaal vrij vlot, ondanks het grote tijdverschil en de afstand.”

Lokale productie kan ook ver weg zijn

Terwijl het bedrijf voor het exotisch fruit zes jaar geleden exclusief samenwerkte met de Indische coöperatieve, ligt dat vandaag ietwat anders. “Voor appels, verschillende bessensoorten en sinds kort ook groenten zoeken we lokale bio-producenten”, verduidelijkt Vanderplaetse. “De biologische productieteelt en de gevriesdroogde stukjes betrekken wij nu al uit verschillende gebieden in Europa. We hopen om dat proces in de nabije toekomst nog dichterbij huis te halen.”

Meer lokaal fruit, het is een keuze die mooi past binnen de tendens om meer te kiezen voor lokale teelten. Voor Adya Bio is het een logische stap, maar niet noodzakelijk een die moet leiden tot het afbouwen van de samenwerking met de Indische boeren. “Helemaal niet”, zegt Karl Vanderplaetse. “Soms vragen mensen me waarom we ons fruit van zo ver halen, en of dat niet nefast is voor het milieu. Het is uiteraard niet zo zwart-wit: het transport van bananen, mango’s, avocado’s is - alleen door het gewicht van het fruit - een pak meer belastend voor het milieu.”

“Ik wil niet andermans rekening maken, maar door te werken met gevriesdroogd fruit, maken we de transportkost veel kleiner en kunnen we het puur fruit zonder bewaarmiddelen aan omgevingstemperatuur vervoeren en opslaan. Voor het gewicht van pakweg één mango kunnen wij er tien gevriesdroogde transporteren. Het maakt niet enkel de transportkost kleiner, maar ook de manier van verwerking is quasi afvalvrij. Het residu van het verwerkte fruit wordt lokaal gebruikt als compost. Dat is dus een win-winsituatie. Bovendien helpen we de boeren aldaar aan een eerlijk inkomen; in die zin hanteren we dezelfde principes als fair trade.”

“Voor het produceren van pakweg appelchips of onze appledrops moet je over voldoende bio-appels beschikken. De omzet in België is daarvoor nog te klein”, vult Noel Vanderplaetse aan. “Het is dus nog een beetje afwachten: hoe meer bio-appels hier geteeld worden, des te makkelijker het wordt om ook die productieprocessen naar hier te halen.”

Same same, but different

“Iets wat ik persoonlijk wat onderschat heb, was dat werken voor B2C een heel andere aanpak vereist dan werken voor B2B”, aldus Noel Vanderplaetse. “Ik kom uit die laatste wereld, was het gewend om voor elk probleem een pasklare oplossing te bedenken. De klant heeft een probleem, ik heb een oplossing en de klant koopt. Het aan de man brengen van een voedingsproduct is helemaal anders. Het is niet omdat iets gezond is, geen toegevoegde suikers bevat en lekker is dat mensen meteen overstag gaan. Ik heb moeten leren om niet uit te gaan van een rationele benadering. Waarom mensen een bepaald voedingsproduct kopen en een ander niet, heeft vaak nauwelijks iets te maken met de gezonde eigenschappen van dat product. Een wijze les, alleszins.”

Het is niet omdat iets gezond is, geen toegevoegde suikers bevat en lekker is dat mensen meteen overstag gaan

“We hebben de markt gaandeweg ontdekt”, vertelt Karl Vanderplaetse. “Het is tot nu toe al een heel boeiende en verrijkende weg geweest. Van het bezoeken van Europese beurzen tot het prospecteren van klanten en zoeken naar plekken waar gevriesdroogd fruit makkelijk ingang vindt. We hebben geleerd dat we het merk scherper moesten definiëren, met een woordje uitleg erbij. Waar staat het voor en vooral, hoe ervaren mensen het en waarvoor kunnen ze het zoal gebruiken.”

Pionierswerk

Toen Adya Bio op de markt kwam, waren ze de enige in hun soort. Vandaag zijn er in de Lage Landen één of twee andere bedrijfjes die iets gelijkaardigs doen. Maar zowel Karl als zijn vader zien dat er steeds meer interesse is voor wat Adya Bio aanbiedt. Het verlangen naar gezonde voeding zit helemaal in de tijdgeest. En de Gentse start-up plukt daar ... de vruchten van.

“Vandaag zijn mensen meer dan ooit bezig met hun gezondheid”, stelt ook Noel Vanderplaetse vast. “De coronacrisis zit daar natuurlijk voor heel veel tussen. Mensen willen gezonder eten om hun lichaam sterker te maken en hun immuniteit te boosten. Steeds vaker zie je dat consumenten kiezen voor plant-based alternatieven. Ze eten minder vlees, letten op wat ze in hun winkelkar leggen, houden nutriscores bij. Processed food, voedingsmiddelen met te veel suiker,...: steeds meer mensen ruilen dit in voor verse groenten, fruit,... Met onze producten vullen we die trend heel mooi aan. Ze zijn puur natuur, zonder toegevoegde suikers of bewaarmiddelen, en bevatten alle levensnoodzakelijke nutriënten.”

Zoon Karl knikt. “Een geluk is dat de pandemie wat begint af te zwakken, en dat we opnieuw in winkels terechtkunnen om mensen te laten proeven en hen te vertellen over hoe ze onze producten kunnen gebruiken. Dat het gevriesdroogd fruit én een snack is én een ingrediënt voor smoothies, bijvoorbeeld. Ook chefs vinden stilaan hun weg naar onze producten en gebruiken het in verschillende gerechten. Het begint met andere woorden te bewegen, zeker sinds we de nieuwe appeldrops lanceerden.”

“Het is vooral zaak om in je gamma een champion product te introduceren, een succesproduct dat de markt openbreekt en in de slipstream van het succes ook de andere producten in de kijker zet”, zegt Noel Vanderplaerse. “Onze appledrops blijken bijvoorbeeld een gamechanger te zijn. Het is pure appel, glutenvrij en een natuurlijke booster. Sporters nemen ze mee als powersnack, de appledrops gaan mee naar school als vieruurtje of mensen nemen ze mee als hapje onderweg... Het kan heel goed zijn dat het succes ervan mensen aanzet om ook de andere fruitsoorten te proberen. Ik heb gemerkt dat je een nieuw product niet zomaar van bovenuit kunt installeren, maar dat consumenten het graag zelf ontdekken en dus zelf die keuze willen maken.”

Boost voor je gezondheid

Doorzetten en onvoorwaardelijk geloven in de droom, het is iets wat veel ondernemers typeert. Ook vader en zoon Vanderplaetse. “Een sterk merk in de wereld zetten doe je niet van dag op dag”, aldus Noel Vanderplaetse. “Er is tijd nodig, zeker in het segment waar wij iets willen betekenen. Vandaar dat we ook sensibiliseren en de gezondheidsvoordelen van gevriesdroogd fruit - en fruit in het algemeen - willen benadrukken. Door net meer fruit te eten en minder te kiezen voor producten met toegevoegde suikers kunnen mensen heel wat welvaartsziekten vermijden.”

“Vandaar dat we ook bezig zijn met het samenstellen van een e-book, waarin we al de positieve eigenschappen bundelen, samen met een reeks recepten. Ik denk dat we als klein bedrijf een verschil kunnen maken door mensen alternatieven aan te bieden voor suikerhoudende snacks, en hen zo te helpen hun gezondheid te verbeteren. Het is een nobel streven, maar voor ons wel onze drijfkracht.”

David versus Goliath

Adya Bio is vandaag nog een klein bedrijf. De vraag is hoe je je als nieuwe speler staande houdt in de markt die gerund wordt door giganten met een miljardenomzet. David versus Goliath. “We nemen het expliciet niet op tegen de grote voedselproducenten”, zegt Karl Vanderplaetse. “Wat we wel doen, is vruchtbare en duurzame samenwerkingen aangaan met mensen en bedrijven die geloven in onze boodschap en vanuit die optiek onze producten willen verspreiden. Ik denk dat we het vooral moeten hebben van een eerlijke en transparante communicatie en we op die manier steeds meer mensen kunnen overtuigen. Social media spelen daar bijvoorbeeld een zeer belangrijke rol in.”

Het is de kracht van synergie die een bedrijf als Adya Bio vooruit helpt. Ik ben blij dat we mee bijdragen aan de transitie naar meer plant-based eten

“En niet enkel dat”, vult Noel Vanderplaetse aan. “Vandaag werken we bijvoorbeeld samen met een voedingsconsulent die een gezonde levensstijl promoot, onder de noemer ‘Vrolijk Gezond’. Op die manier worden onze gevriesdroogd fruit en gevriesdroogde groenten nu al gebruikt als plantaardig ingrediënt voor gezondere voedingproducten. Dank zij die samenwerking vinden wij meer mogelijkheden om met voedingsproducenten gezondere producten te ontwikkelen. Het is de kracht van synergie die een bedrijf als Adya Bio vooruit helpt. Ik ben blij dat we mee bijdragen aan de transitie naar meer plant-based eten.”

Vader en zoon

Een carrière als jurist en een in de verpakkingsindustrie. Respectievelijk vader en zoon. En nu samen als Adya Bio. Hoe werkt zo’n dynamiek? “Bijzonder goed,” lacht Vanderplaetse junior. Vader Noel is het daar volmondig mee eens. “We werken heel complementair, en dat is heel aangenaam. Het feit dat we dezelfde achtergrond delen, maakt dat we niet zo heel veel woorden nodig hebben om elkaar te begrijpen. En aangezien mijn vader er al een hele carrière opzitten heeft, is zijn ervaring erg welkom.”

“Dat klopt,” zegt Noel Vanderplaetse. “Ik heb vooral een functie achter de schermen, maar operationeel neemt Karl het grootste deel voor zijn rekening. Ik mag denken, hij mag uitvoeren en dat is een dynamiek waar we ons beiden erg comfortabel bij voelen.”