Hoe deze ‘female entrepreneur alchemist’ zelf eerst door een diep dal ging: “Waar ik vroeger op werd afgerekend, is nu mijn grootste kracht”

Andy Nijs

Dat je helemaal geen diploma nodig hebt om succesvol te zijn, bewijst het parcours van Andy Nijs. Als female entrepreneur alchemist leert hij (vrouwelijke) ondernemers om zich los te rukken van allerlei verwachtingen en zo hun business én leven te runnen. Hij moedigt hen aan te durven dromen en actie te ondernemen, ook al betekent dat af en toe plat op je bek gaan. “Ik weet hoe het voelt om constant ‘nee’ te horen. Eentje meer of minder doet me nu niks meer.”

België is een diplomaland

Vanwaar die missie om te breken met opgelegde verwachtingen komt? “Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik niet voldeed aan wat mijn ouders, de maatschappij en de bedrijven waar ik werkte van me wilden” vertelt Andy Nijs daarover. “Ik dacht dat ik moest vechten voor alles wat ik wou. Een beetje zoals Jeanne D’Arc”, lacht hij energiek.

Op zijn 17de breekt Nijs definitief met school. “Mijn thuisomgeving was op dat moment toxisch”, klinkt het. “Ik moest er weg en wilde alleen gaan wonen. Dat betekende dat er geld in het laatje moest komen, dus stopte ik met school. Ik heb dan ook geen middelbaar diploma.” Of hem dat ooit parten heeft gespeeld? “Toen ik sales assistent bij kledingketen Zara was, maakte een diploma niet zoveel uit. Pas toen ik bij Nespresso werkte, brak het me zuur op”, antwoordt Nijs. “Ik zat in customer service en wilde overstappen naar een functie in HR. Ik heb verschillende keren gesolliciteerd. Tot de HR-businesspartner me zei: ‘Het is nu de derde keer, nu stoppen we ermee.’ Terwijl ik indirect een team van 120 mensen in 8 landen leidde.”

In het buitenland zag men er minder graten in. “Toen ik bij Unilever in Londen ging werken, werd er niet eens naar m’n diploma gevraagd. Mijn talenkennis en jaren ervaring gaven de doorslag. Net zoals bij Richemont in Parijs. Toen besefte ik pas dat België echt een diplomaland is.”

Door een diep dal

Het ondernemen zat hem duidelijk in het bloed. “Mijn ouders hebben een garage en twee cafés gehad”, klinkt het. “Net zoals mijn tantes en zelfs mijn grootmoeder. Toch durfde ik zelf de sprong niet te wagen.” Tot Andy Nijs in 2019 bij Inditex werd ontslagen als head of learning and development. “Zes maanden lang ging ik door een identiteitscrisis. Ik solliciteerde voor mooie functies, maar die ketsten telkens op het laatste nippertje af. Ik moest toch niet op m’n blote knieën gaan?”

Toch gaf Nijs niet op. “Pas maar op, wereld, zei ik toen, want als de bedrijven niet klaar zijn voor Andy, dan moet de wereld dat maar zijn.” 1 januari 2020 markeerde de officiële start van zijn ondernemersavontuur.

Of het meteen over rozen ging? “Allesbehalve”, luidt het antwoord. “De eerste maanden waren hard. Credibiliteit, visibiliteit, concurrentie, noem maar op.” Vooral de stemmen in zijn hoofd speelden hem naar eigen zeggen parten. “Wie ben ik om dit te doen? Mag ik dat wel? Kan ik dat wel? Die verlammende angst heeft me veel tijd en geld gekost.” Dat noopte Nijs soms om verregaande compromissen te sluiten. “Ik heb bij wijze van spreken twee jaar lang boterhammen met choco gegeten. Weekends en avonden aan één stuk doorgewerkt. Geld van m’n moeder geleend omdat ik mijn facturen niet kon betalen. Uiteindelijk ben ik met haar gaan samenwonen om de kosten te drukken.”

Een strategische en tegelijk ook pijnlijke zet, geeft Nijs aan. “Ik heb haar huilend losgetrokken van het huis waar ze veertig jaar heeft gewoond. Dat moest, want noch zij noch ik had voldoende kapitaal om het na de dood van mijn vader te onderhouden.” Vandaag delen ze samen een appartement. “Ik wist dat we vijf stappen terugzetten, maar ik heb toen beloofd dat ik voor haar een appartement in het buitenland zou kopen”, glimlacht hij.

Vat vol energie

Ondertussen gaat het Nijs voor de wind. Toch zal hij naar eigen zeggen nooit vergeten waar hij vandaan komt. “Ik heb in het eerste kwartaal van 2022 meer verdiend dan de voorbije twee jaar samen”, zegt hij. “Mensen vinden dat geweldig, maar we moeten ook kijken naar de vorige jaren en wat ik daar allemaal voor heb opgegeven. Vaak maken we eerst heel donkere periodes mee om daar dingen uit te leren die ons helpen vooruit te gaan.”

Eén van de dingen die Andy Nijs leerde, is dat hij zijn frustraties moest ombuigen naar iets positiefs. “Ik leerde dat ik die niet mocht uitwerken op anderen, maar dat het mijn eigen verantwoordelijkheid was om daarmee aan de slag te gaan”, zegt hij daarover. “Pas toen ik bij Nespresso drie jaar lang dezelfde feedback kreeg dat ik té was, kwam de klik.”

Die frustraties wist hij finaal te transformeren in tomeloze energie. “Dat heb ik ook nodig. Zowel voor de acties die ik zelf onderneem, als voor de manier waarop ik mijn klanten aanmoedig”, weet Nijs daarover te vertellen. “Ik zweep mezelf op, geef mezelf elke ochtend een high five, zet energieke muziek op, dans en breng mezelf op die manier naar de juiste state of mind. Zo laad ik mezelf op en kan ik het beste van mijzelf aan de klanten geven”, klinkt het. “Het is grappig”, voegt hij nog toe. “Waar ik vroeger op werd afgerekend, is nu mijn grootste kracht.”

What’s in a name

Nijs noemt zichzelf the female entrepreneur alchemist. Die naam is niet uit de lucht komen vallen. “Alchemie heeft verschillende stappen. Eerst heb je dissolution, waar je verschillende stoffen uit het metaal haalt. Dat is precies wat ik doe”, vertelt hij met verel enthousiasme. “Door de maatschappij hebben we een beeld van wie we moeten zijn, samen distilleren we daaruit wie jij wil zijn. We maken plaats om jezelf weer op te bouwen.”

De tweede stap is conjunction. “Daarin voegen we je doen en zijn samen. Je leven en je bedrijf. Ons leven hoeft geen resultaat te zijn van hoe ons bedrijf eruitziet. Ik wil dat je vertrekt van hoe je wil dat je leven eruitziet en aan de hand daarvan je bedrijf inricht”, klinkt het. “Het heeft geen zin om een fysieke winkel te starten, terwijl je eigenlijk zes maanden in het buitenland wil wonen.”

De derde stap? “Transmutation of transformation. Als je iets wil, dan moet je ervoor gaan. Daar heb je energie en moed voor nodig, maar ook ownership”, ijvert Nijs. “Je moet eigenaar worden van je gedachten, je houding en je resultaten. Voluit durven kiezen voor wat je wil en waarin je gelooft, zonder compromissen te sluiten bij de eerste ‘nee’ die je krijgt.” Dat heeft Nijs uit de eerste hand geleerd, beaamt hij. “Ik heb mijn successen niet bereikt door heel hard na te denken, maar door het vooral te doen, heel hard op m’n bek te gaan en dan de moed te hebben om te zeggen: ‘oké, we beginnen opnieuw’.”

Wees je eigen cheerleader

Andy Nijs is dan wel een man, hij begrijpt vrouwen in het ondernemerschap maar al te goed. “Ik behoor zelf tot verschillende minderheidsgroepen. Ik ben homo, waardoor ik zelfs op school en in mijn leven al vaak aan de kant werd gezet. Omdat ik bovendien geen diploma heb, werd ik vaak genoeg afgewezen. Ik weet hoe het voelt om constant ‘nee’ te horen. Eentje meer of minder doet me nu niks meer”, zegt hij onomwonden. “Omdat ik dat zelf heb meegemaakt, kan ik mijn klanten een veilige omgeving bieden waarin ze mogen dromen, plannen en falen. Ik geef hen mijn mannelijke energie, maar heb tegelijk ook tonnen begrip en empathie als je zegt: ‘dit durf ik niet’.”

Nijs heeft daarom nog enkele tips voor startende onderneemsters in petto. “Wees je eigen cheerleader”, lacht hij. “Je moet elke dag opnieuw ten volle geloven in jezelf, in wat je doet en wat je wil bereiken. Geef jezelf schouderklopjes en laat je niet uit het lood slaan door de meningen van je ouders, partner of vrienden. Zonder dat unwavering belief in jezelf lukt het niet.”

Een tweede tip? “Durf jezelf kwetsbaar op te stellen”, luidt het antwoord. “Ik heb zelf lang gedacht dat kwetsbaar zijn en hulp vragen gelijkstond aan zwakheid. Niks is minder waar. Ik sta voor totale transparantie en praat met mijn klanten vrijuit over de vele obstakels die ik zelf op mijn pad tegenkwam.”

En last but not least: “Investeer in samenwerkingen met andere ondernemers. Dat hoeft niet per se betalend te zijn, maar omring je met mensen die al verder zitten in het proces en die net starten. Een goeie mix van mensen waar je feedback aan mag vragen, dus. En trek je vooral los van de mensen die te dicht bij je staan.”

Een plek onder de zon

Hoe de toekomst er voor Andy Nijs uitziet? “Ik wil nog meer diversiteit naar het ondernemerslandschap brengen”, antwoordt hij beslist. “Nog meer rebelleren tegen wat de maatschappij ons oplegt.” En dat hoeft niet binnen de Belgische grenzen te zijn. “Ik wil sowieso terug naar het buitenland. Waarschijnlijk wordt Malaga de eerste stop. Al droom ik ook van een pand op de Amsterdamse grachten, waar ondernemers pas écht hun ding kunnen doen.”

Daarnaast wil hij nog meer diepgaande samenwerkingen aangaan. “Vaak doen we apart dezelfde dingen maar door het samen te doen, versterken we elkaar én de boodschap die we willen brengen. Door verschillende partnerships aan te gaan, kan ik mijn missie op verschillende manieren doorgeven”, aldus nog Nijs.