Ze wordt één van Europa’s meest inspirerende vrouwen in tech genoemd en toch zal deze Vlaamse niet snel naast haar schoenen lopen: “Dacht dat het een vergissing was”

Elegnano-founder Katrien Herdeewyn (©Gert Huygaerts)

Het gaat hard voor de 35-jarige ingenieur Katrien Herdewyn. Als founder van Elegnano, haar innovatieve modelabel en consultingbusiness, timmert de Belgische vanuit San Francisco aan de brug tussen tech en commerciële mode. De kers op de taart? Haar benoeming tot één van Europa’s meest inspirerende vrouwen in tech. Want sinds 13 juni 2022 prijkt haar naam op de Europese Inspiring Fifty-lijst, een mooie erkenning die de Belgische zelf totaal niet had verwacht: “Ik genees geen mensen met wat ik doe.”

Flexibele koers door woelig water

De vorige keer dat we Katrien Herdewyn spraken, was in 2019, aan de vooravond van een ongeziene pandemie. We pikken de draad weer op na de coronacrisis en vragen hoe zij en Elegnano dit woelige water hebben doorzwommen. “De verkoop van onze schoenen heeft twee jaar bijna volledig stilgelegen”, blikt de onderneemster terug. “Dankzij onze flexibele structuur hebben we wel snel kunnen schakelen. We zijn sowieso geen modemerk dat om het half jaar een nieuwe collectie uitbrengt. Er is een permanente collectie waar we af en toe nieuwe modellen aan toevoegen. Onze productie hebben we dan ook vrij snel on hold gezet.”

Dat ging ook moeilijk anders, volgens Herdewyn. “We produceren vooral in Italië. In het begin van de crisis moesten heel wat fabrieken de deuren sluiten. En toen ook de scholen dichtgingen, wilden mensen thuis zijn om voor hun kinderen te zorgen. In die landen staat familie echt nog centraal. We werken er met zo’n tien fabrieken. Er was er dus altijd wel eentje dicht, waardoor we snel hebben beslist over te schakelen op onze stock om die periode door te komen en financieel te overleven.”

Al kon Elegnano op dat moment gelukkig terugvallen op haar consultingprojecten. “Tijdens de pandemie zijn er niet alleen veel bedrijven failliet gegaan, in fashiontech kwamen er ook veel nieuwe bij. Die toestroom van nieuwe klanten heeft de weggevallen inkomsten uit de schoenenverkoop uitgebalanceerd. In 2019 was de verdeling 50-50, nu is dat 70-30.”

Elegnano verlegde de focus dus van schoenen ontwerpen naar consulting, al is dat volgens Herdewyn niet beter of slechter. “Ik geloof enorm in de wisselwerking tussen beide”, vertelt de onderneemster daarover.

Grenzeloze veerkracht

Herdewyn woont en werkt voornamelijk in San Francisco, maar bracht door covid meer tijd in België door. Ze zag met eigen ogen hoe twee verschillende landen anders omsprongen met de pandemie. “Die typisch Amerikaanse ‘the sky is the limit’-mentaliteit bleef ook tijdens de coronacrisis overeind”, weet de Vlaamse ingenieur daarover te vertellen.

“Ik stond versteld van de positiviteit hier. Ontzettend veel mensen raakten hun job kwijt, waaronder heel wat kennissen van mij. Ik durfde er met hen nauwelijks over te praten, maar zelf waren zij al vooruit én omhoog aan het kijken.”

Al vinden de Amerikanen dat zelf eerder een vanzelfsprekendheid. “Enerzijds zijn velen hun job al eens kwijtgeraakt. Bedrijven behandelen hun medewerkers hier als resources: als ze je niet meer nodig hebben, moet je weg”, gaat Herdewyn verder. “Anderzijds zijn ze ook op zichzelf aangewezen omdat ze simpelweg niet kunnen rekenen op de overheid. Amerikanen verwachten niet dat die hen tegemoetkomt of dingen voor hen regelt. Dat is in België en bij uitbreiding in Europa toch anders.”

De sleutel tot het klimaatprobleem

Met de klimaatdoelstellingen van 2030 in het vooruitzicht, merkt Herdewyn dat technologie een nieuwe push krijgt. “Misschien komt dat ook deels door de pandemie”, vertelt ze. “Mensen zijn thuis, lezen meer, kijken meer televisie. Het sustainability-verhaal dringt sindsdien misschien meer door en wakkert mensen aan om iets te doen in tech.”

Vindt ze zelf dat ze met Elegnano een verantwoordelijkheid heeft in het vervuilende modevraagstuk? “Persoonlijk vind ik dat we daarin allemaal een zekere verantwoordelijkheid dragen”, antwoordt Herdewyn. “Al ben ik zeer gevoelig voor modebedrijven die zeggen dat ze met het milieu inzitten, terwijl dat alleen maar greenwashing blijkt te zijn en ze vooral op winst uit zijn.”

“Bij Elegnano zijn we bewust bezig met dat ecologische, maar tot op het niveau waarop we dat kunnen, namelijk op het vlak van technologie. We kijken naar hoe we technologie kunnen inzetten om een duurzame impact te maken. Door onze nanotechnologie zijn onze schoenen bijvoorbeeld slow fashion. Bij onze designs gebruiken we hele kleine stukjes om zoveel mogelijk materiaal van één lap leer gebruiken, in plaats van 40% van die lap weg te gooien, wat vaak gebeurt.”

Ook daar heeft corona een rol gespeeld. “Door covid ben ik de naïviteit verloren dat we mensen écht gaan veranderen”, klinkt de ontwerpster nuchter. “Ja, het is belangrijk dat we mensen stimuleren, willen we de klimaatverandering aanpakken. Maar dat is niet de enige sleutel tot de oplossing!” Mensen zijn gewoontedieren, vindt Herdewyn. “Het maakt de meesten niet zoveel uit dat ze op termijn meer geld overhouden als ze minder kopen. Sommige gewoontes zitten er door de generaties heen zo ingebakken, dat het moeilijk wordt om deze af te leren.”

Erkenning uit onverwachte hoek

Herdewyns inspanningen op het vlak van technologie en het feit dat ze voorvechtster is van meer diversiteit in STEM-beroepen, ontging ook EQL:HER, de organisatie achter Inspiring Fifty, niet. Op 13 juni 2022 publiceerde de gerenommeerde Britse krant Financial Times de lijst van 50 meest inspirerende vrouwen in tech in Europa. Herdewyns naam prijkte daartussen, een unieke bekroning die ze zelf nooit had zien aankomen. “Toen ik te horen kreeg dat ik genomineerd was, dacht ik dat het om een vergissing ging”, lacht ze. “Ik verwachtte elk moment een mailtje, met de melding dat ze een fout hadden gemaakt.”

“Ik vond niet dat ik in die lijst thuishoorde”, klinkt het eerlijk. “Ik genees geen kanker met wat ik doe. Ik pas technologie toe in een veld dat mijn persoonlijke passie is. Het is voor mij geen baanbrekend werk . Als ik dan naar de andere genomineerden kijk, die vaak aan het hoofd van techbedrijven staan of professor zijn, dan voel ik mij een kleine garnaal in dat indrukwekkende lijstje.”

Al is Herdewyn natuurlijk ontzettend blij met haar onverwachte nominatie. “Uiteraard is het een hele eer. In London heb ik ook enkele andere genomineerden ontmoet. Toen zag ik de gelijkenissen tussen ons: het pad dat we hebben afgelegd of de dingen waarmee we worstelen. Er zitten ook juryleden achter het project die wel weten wat ze doen en waarom ze die keuze maakten”, zegt de Vlaamse bijna verontschuldigend.

Tech voor vrouwen, door vrouwen

De vrouwen op de Inspiring Fifty-lijst zijn stuk voor stuk rolmodellen in STEM-beroepen, iets wat ook Herdewyn enorm belangrijk vindt. “Je wil stereotypen doorbreken in diverse media, in kinderboeken, noem maar op. Je wil dat mensen vrouwen als wetenschappers of ingenieurs zien”, vertelt ze vol vuur. “En als ik kijk naar hoe de wereld en onze samenleving evolueert, dan zie ik dat tech in elke industrie haar intrede maakt.”

En in sommige sectoren wringt daar het schoentje, gaat ze verder. “In takken zoals de mode-industrie, waar de consumenten voornamelijk vrouwen zijn, worden de beslissingen op het vlak van technologie vaak nog door mannen genomen. Daar slaat men de bal vaak serieus mis, want het zijn uiteindelijk niet de mannen die gaan shoppen, het zijn meestal de vrouwen. De focus ligt met andere woorden verkeerd. Uit ervaring weet ik dat je nog zoveel focusgroepen mag organiseren, als je niet de juiste vragen stelt, kom je niet tot de juiste antwoorden. Precies daarom is die diversiteit in een bedrijf zo belangrijk.”

Dat wil Herdewyn dan ook meegeven aan jonge mensen in STEM, voegt ze eraan toe. “In STEM heb je heel wat carrièremogelijkheden. Ik wil hen op het hart drukken dat die jobs er ook zijn in typisch vrouwelijke markten waar tech gebruikt wordt en die vrouwelijke ingenieurs nodig zijn”, aldus Herdewyn.

Niet de mensen, wel de productie veranderen

Hoe de toekomst er voor Herdewyn en Elegnano uitziet? “Ik vertelde eerder al dat ik niet geloof dat de oplossing voor het klimaatprobleem door de consument opgelost zal worden. Daarom kijken we met Elegnano nu nog meer naar hoe we wat er al geproduceerd wordt nog kunnen verbeteren, zodat de milieu-impact kleiner wordt en een product een deftig einde leven krijgt.”

“Ik kan er nog niet veel over kwijt maar op dit moment zijn we een samenwerking op poten aan het stellen met een Nederlands bedrijf en een Britse onderzoeker om een alternatief voor leder te creëren”, licht ze al een tipje van de sluier. “Het zal enkele jaren duren vooraleer de eerste resultaten er zijn, maar ik geloof er heel sterk in.”

“Kijk maar eens naar je kleding en je schoenen: die worden al meer dan honderd jaar op bijna dezelfde manier gemaakt”, gaat ze verder. “Buiten enkele synthetische stoffen en materialen en hier en daar een robot, gebeuren er weinig echt grote innovaties. Dat is waarom ik met Elegnano ben gestart, ik hoop bij te dragen aan die evolutie. En dat is waar we ons bij onze producten nu op focussen.”

Het nieuwe project zit nu nog volop in de beginfase. “We moeten eerst voldoende geld ophalen om ons proof of concept te kunnen ontwikkelen”, zegt Herdewyn. “Daarna willen we grotere kapitaalrondes organiseren om te kunnen schalen naar effectief materiaal om te gebruiken en te verkopen.” Of ze dat ook in de VS zal doen? “Ons plan is om te starten in Europa, waar ze toch strenger zijn op het vlak van circulariteit en textiel. Bovendien zitten daar ook de beste suppliers”, aldus Herdewyn.

Geen gimmick, wel functioneel

Waar Elegnano over tien jaar staat als ze wild mag dromen? “Ik hoop dat onze alternatieven een positieve ecologische impact hebben gemaakt. Dat technologie haar weg heeft gevonden in de mode en dat we daar substantieel deel van hebben uitgemaakt”, zegt de Vlaamse ingenieur gedecideerd.

“Het is nooit ons idee geweest om onze schoenen in elke winkel over de hele wereld te verkopen”, voegt de onderneemster toe. “Wel om duidelijk te maken dat technologische innovatie in commerciële producten past, zonder dat het gimmicky op de catwalk blijkt of in de winkel als entertainment.”

De grootste les die ze tot nu toe tijdens haar ondernemersparcours leerde? “Geloof intrinsiek in the silver lining. Als ondernemer moet je vooruit en omhoog durven te kijken, ook al is het moeilijk. Daarin oprecht geloven en daarnaar handelen vraagt veel verandering van mindset. Het is meer dan een mooie quote op een boek”, besluit Herdewyn.