Suyin Aerts - copyright: KimMarivoet.be
Omdat Suyin Aerts als interviewer, keynote speaker, tv-presentatrice … van veel markten thuis is, schreef ze in 2022 met Tijd voor de creatieve generalist! een pleidooi voor niet kiezen. In de gloednieuwe opvolger 10 quintessential questions bundelt ze interviews met 21 boeiende en heel uiteenlopende figuren, met een waaier aan inzichten als resultaat. Ook – en misschien zelfs vooral? – voor ondernemers.
Slechte leiders zijn gepassioneerd door macht, niet door het verschil dat ze kunnen maken.
Innovatie is als pannenkoeken bakken: de eerste mislukt altijd, maar daarvoor gooi je toch het beslag niet weg?
Innovation is intelligence having fun.
Het boek 10 quintessential questions is niet alleen een grabbelton vol inspirerende quotes, maar ook een opeenvolging van interviewees – gaande van Ann Wauters over Rudi Vranckx tot Piet Goddaer – die genereus hun ervaringen en inzichten delen.
“Ik denk dat ondernemers zich soms te weinig vragen stellen over zaken die verder gaan dan ondernemen, maar aan ons mens-zijn raken”, vertelt Suyin. “Bijvoorbeeld over geluk, passie, enzovoort. Door die vragen specifiek aan tien mensen voor te leggen, hoop ik dat wat te triggeren. Verder denk ik dat ondernemers zich de juiste ondernemersvragen moeten stellen. Als het altijd je ambitie was om iets te betekenen voor de lokale gemeenschap, heeft het weinig zin je hoofd te breken over de vraag wat als ik internationaal zou gaan met mijn bedrijf? Door de juiste vragen te stellen, blijf je dicht bij de reden waarom je destijds met ondernemen bent begonnen. Het helpt je om de zaken af te toetsen met wie je op dit moment bent en naartoe wilt. En het vermijdt dat je in de rat race terechtkomt, die uiteindelijk niets anders is dan antwoorden op vragen van de buitenwereld.”
Ikigai is de sweet spot waar iedereen naar op zoek zou moeten gaan: waar ben ik goed in, doe ik het graag en word ik ervoor betaald?
Wisselwerking van opportuniteiten
Een van de vragen uit het boek gaat over de noodzaak van passies, wat ons tot bij de vraag brengt of je gepassioneerd moet zijn door ondernemen om een echte goede ondernemer te zijn? “Ik denk dat je het ook gewoon graag kunt doen”, antwoordt Suyin. “We moeten wat opletten met de term passie, die soms te snel wordt gebruikt, en misschien meer over opportuniteiten spreken. Ik ben destijds in X-treme Creations gestapt, het bedrijf van mijn man dat gespecialiseerd is in inflatables. Word ik daardoor gepassioneerd? Nee, maar mijn man als ondernemer wel. Ik neem in dat verhaal echter heel graag de rol van manager op, zodat we een mooie tandem vormen. Terwijl dit boek wel een passieproject voor mij is: ik wil daar echt keynotes over geven, ik hoop dat het internationaal iets betekent … In dit verhaal ben ik de ondernemer en is mijn man eerder manager. Kortom, een wisselwerking van opportuniteiten.”
“Overigens is Piet Goddaer, die ik interview in mijn boek, gepassioneerd door al de projecten die hij doet, maar hij noemt zichzelf absoluut geen ondernemer. Terwijl de buitenwereld dat misschien net wel zo ziet. Het is dus allemaal niet zo eenduidig.”
“Of je kan leren om ondernemer te worden, dan wel of het in je DNA moet zitten? Ik geef lezingen op school en ik zie daar soms jongeren van zestien waarvan ik weet: die wordt later ondernemer, no matter what. Maar het kan ook aangeleerd worden, en daarom vind ik dat ondernemerschap evenzeer een vak zou moeten zijn als pakweg wiskunde of fysica. Wat houdt het in om een bedrijf te beginnen? Waarvoor dient een btw-nummer? Door dat te onderwijzen, vermijden we ook dat het ondernemende, dat in iedereen zit, onderdrukt wordt. Zodat iedereen zich ook dat levenslang leren eigen maakt, wat in se ook ondernemen is.”
Ik heb een absolute hekel aan sla kuisen, tot ik op een bepaald moment dacht: waarom koop ik geen zakjes gewassen sla in het vervolg? Focus op de dingen die je graag doet en die je energie geven.
Niet zwart-wit
Ondernemen is ook de nuance zien, en de wereld en mensen niet zwart-wit bekijken: ook dat komt voor in het boek. Zo vertelt Marc Noppen, CEO van UZ Brussel, dat Steve Jobs een rolmodel voor hem is omdat de man visionair was, maar tegelijkertijd is hij niet te beroerd om toe te geven dat Jobs een vreselijk mens was. “Ik zie heel weinig dingen zwart-wit”, aldus Suyin, “en ik vond het interessant om hetzelfde te zien bij veel van de geïnterviewden. Zelf kijk ik op naar Oprah Winfrey als interviewer en als self-made woman against all odds, maar anderzijds kan het mij niet echt bekoren dat ze heel vaak haar geloof ter sprake brengt.”
Een ander rolmodel van Suyin is Simon Sinek, bekend om zijn pittige, kleurrijke interviews. Een van de quotes uit zijn podcast nam ze op in het boek, meer bepaald over innovatie: We all know that the first pan- cake almost never comes out right, but does that mean you throw away the rest of the batter? No. You keep trying, knowing that you’ll get better.
“Ik vind dat geweldig”, lacht Suyin. “Ook omdat het mijzelf een andere les leerde: focus op de dingen die je graag doet en die je energie geven. Zo heb ik een absolute hekel aan sla kuisen, tot ik op een bepaald moment dacht: waarom koop ik geen zakjes gewassen sla in het vervolg? Het is een stom voorbeeld, maar bij ondernemen komen er ook vaak allemaal zaken bij die er in de kern niets mee te maken hebben, waar je niet goed in bent en die je bijgevolg onzeker maken.”
Harder, sneller en verder
Wat ook in het boek aan bod komt is de link tussen geluk en succes. Denkt de auteur dat je een succesvolle maar ongelukkige ondernemer kan zijn, of zijn die twee veel met elkaar verbonden? “Het hangt er allemaal van af wat je voor jezelf definieert als geluk of succes. Als iemand vindt dat succesvol ondernemen veel geld op de bankrekening of bekend zijn betekent, dan kan je een heel succesvolle ondernemer zijn en daarnaast heel ongelukkig. Tegelijkertijd kan je falen als ondernemer, maar kan het besef van een vangnet van vrienden, familie of gezin je net heel gelukkig maken. Daarom moeten we niet iedereen pushen om harder, sneller en verder te gaan, net zoals we niet iedereen moeten afremmen. Sommige mensen willen met kleine dingen gelukkig zijn, terwijl voor anderen the sky the limit is. Beide kunnen perfect naast elkaar bestaan.”
Blijf altijd in dialoog gaan, ook met mensen die een heel andere mening hebben. Luister!
“Succes is ook niet iets wat je altijd van jezelf ervaart of aanvaardt. Zo kreeg ik soms van mensen te horen dat ik succesvol ben in wat ik doe, maar ik geloofde het zelf niet. Mijn reflex was: die willen iets van mij (lacht). Noem het een bepaalde onzekerheid die de kop opstak. Ik onderschatte hoe moeilijk het eigenlijk is om succesvol te zijn, wat erbij komt kijken …”
In dat opzicht gelooft Suyin heel sterk in ikigai, dat met wat welwillendheid te vertalen is als werkvreugde. Ikigai wordt bepaald door vier venndiagrammen: mastery of iets dat je beheerst; passie of iets dat je graag doet; een financieel aspect of je brood ermee verdienen; en ten slotte purpose, ofte maatschappelijke meerwaarde. Als je die vier venndiagrammen in je job kan verenigen, dan zit in het kruispunt daarvan ikigai.
“Het is de sweet spot waar iedereen naar op zoek zou moeten gaan: waar ben ik goed in, doe ik het graag en word ik ervoor betaald? Voor mij hoeft dat ook niet altijd met elkaar verbonden te zijn: ik denk dat er ook mensen zijn die iets gevonden hebben waarmee ze hun geld verdienen en waar ze absoluut niet ongelukkig van worden. Maar in een ideale wereld zou iedereen die sweet spot moeten vinden. Dat kan zelfs meer dan één keer: Marc Noppen, met wie ik het over die term had, was eerst longarts en deed dat dolgraag. Toen werd hij gevraagd om CEO van het ziekenhuis te worden, en hij bleek dat ook graag te doen.”
Open geest
Wat heeft Suyin als auteur eigenlijk zelf geleerd uit dit boek, willen we ten slotte weten. Waren er bepaalde eyeopeners? “Misschien dat ik met meer kwetsbaarheid in interviews kan stappen, bereid zijn mijn eigen kennis en gevoelens in die gesprekken te leggen. Want als je dat doet, krijg je een nog beter gesprek. Dat zal ik in de toekomst dus nog meer gaan doen.
Verder: probeer vooroordelen zoveel mogelijk te vermijden. Zo betrap ik me, als ik een heel jonge CEO zie, soms op de gedachte dat die dat wel niet op eigen kracht zal geworden zijn. Maar je kan zoveel leren van mensen die veel jonger zijn of minder ervaring hebben. Ga op alles in met een open geest, wil ik maar zeggen. Dat is echter iets dat je moet trainen en blijven doen.
En verder dat communiceren met anderen cruciaal is voor de ontwikkeling van de soort mens. Je mag uiteraard je eigen mening hebben, maar blijf altijd in dialoog gaan, ook met mensen die een heel andere mening hebben. Luister!”
