De Nieuw-Zeelandse hockeycoach Shane Mcleod bracht de Red Lions de voorbije jaren naar de wereldtitel en de Europese titel. Volgend jaar moet daar in Tokio een Olympische gouden medaille bijkomen. Op de Cevora HR Digital Day deelde de succescoach en ‘keeper of the vision’ (zoals hij zichzelf bestempelt) met de HR-community hoe hij een team smeedt, iedereen scherp houdt en de overwinningen aan elkaar rijgt. “Als je met mensen werkt, is er maar één manier om vertrouwen op te bouwen: kwetsbaar durven zijn. Die circle of trust maakt het verschil tussen winnen en verliezen.”

Kwetsbaar durven zijn

Toen Shane Mcleod op amper tien maanden voor het startschot van de Olympische Spelen van Rio aan boord kwam bij de Red Lions moest hij eerst en vooral een team maken. “Dat was bij de Red Lions, of eender welk nationaal sportteam, niet vanzelfsprekend. Hockeyers spelen allemaal bij hun eigen club, in België spreken ze dan ook nog eens twee verschillende talen. Ze kennen elkaar niet echt. In de aanloop naar de Olympische Spelen zijn we op trainingskamp getrokken naar Zuid-Afrika. Ze kunnen hockeyen, dat moest ik hen niet meer leren. Wij hadden maar één doel: van al die individuele spelers een ploeg maken. Een circle of trust bouwen.”

“Als je met mensen werkt, is er maar één manier om vertrouwen op te bouwen: kwetsbaar durven zijn. We zijn onze stage in Zuid-Afrika begonnen met een soort van speeddating. Spelers moesten tegen hun medespelers, die ze eerder kenden als tegenstander in de competitie dan als ploegmaats bij de Red Lions, openlijk praten over hun sterke en zwakke punten. Net als in de sport denk ik dat dat in veel bedrijven nog te weinig gebeurt.”

“Ik wilde als coach zo snel mogelijk een omgeving creëren die niet neemt, maar gééft. De eerste trainingen ging iedereen tijdens de drinkpauze zelf een fles halen, na een paar dagen brachten spelers een extra fles mee voor hun ploeggenoten. En nog een paar trainingen verder begon één speler na de training smoothies te maken voor de hele ploeg. Het zijn dat soort kleine dingen waaraan je ziet dat er een team groeit.”

Als je met mensen werkt, is er maar één manier om vertrouwen op te bouwen: kwetsbaar durven zijn

“We hebben een on/off switch geïnstalleerd. Spelers mochten lachen en plezier maken, hun normale leven leiden. Maar vanaf het moment dat we samen op dat trainingsveld kwamen en samen ‘1-2-3-Lions’ riepen, werd het serieus. Dan draaiden we de knop om en lag de focus op topsport. Dan was het serious business. HR-professionals moeten ook waken over dat evenwicht.”

Keeper of the vision

Toen Mcleod Belgisch bondscoach werd, kon hij naar eigen zeggen twee richtingen uit. “We konden onze zwaktes elimineren, of we konden onze sterke punten nog sterker maken. Ik ben voor het tweede gegaan: van onze powers echte superpowers maken. Wanneer je mensen de kans geeft om nog beter te worden in de dingen waar ze al goed in zijn, dan gaan ze extra gemotiveerd zijn. En dan gaan ze in dat proces automatisch ook aan hun zwakke punten werken. Dat is in elk team zo. Of het nu een sportteam of een bedrijf is.”

Mcleod werkte ook aan een duidelijke rolverdeling. “Als je weet waar iedereen goed in is, kan je de rollen zo verdelen dat je al die talenten optimaal benut. Onze vice-kapitein is bijvoorbeeld hyperrationeel en factueel. Hij is nooit emotioneel. (lacht) Voor zijn vriendin is dat misschien niet leuk, maar voor ons als team is het een geweldige troef. Als het spel even stilligt, heeft hij de taak om de rest van het team twee of drie objectieven mee te geven. Heel kort, to the point, de twee of drie belangrijkste aandachtspunten. Zo heeft iedereen zijn eigen, specifieke rol in de teamdynamiek.”

Als je weet waar iedereen goed in is, kan je de rollen zo verdelen dat je al die talenten optimaal benut

“Ik ben als coach de keeper of the vision. Ik bewaak de visie en de missie van de Red Lions. We hebben onze missie vertaald in een beeld: een berg. Niet zomaar een berg, maar de hoogste top van het hele gebergte. Op dat beeld is ook heel duidelijk de weg naar die berg te zien. Voor sporters is het niet moeilijk om zich op te laden voor de Olympische Spelen of een wereldkampioenschap. Dat gaat vanzelf. Het harde werk is wat ik ‘the grind’ noem: de trainingen op donkere, koude, natte avonden, wanneer je moe bent en weinig energie hebt. Van die journey moet je leren houden. Het is op die momenten dat een team wordt gebouwd.”

Geschiedenis schrijven

In Rio grepen de Red Lions net naast het goud. Die zilveren medaille (de eerste ploegsportmedaille in 80 jaar voor België) was een historische prestatie, maar de spelers én hun coach wilden meer. “We voelden dat we heel dicht bij de absolute top waren, we voelden dat we de beste ploeg van de wereld konden worden. Maar ik besefte dat die zilveren medaille niets betekende op het wereldkampioenschap. We moesten opnieuw beginnen. We moesten van de berg afdalen om de klim naar de volgende top in te zetten.”

Het allermoeilijkste aan topsport, en in de bedrijfswereld is dat evengoed zo, is dat je een winning culture moet bouwen die standhoudt als het niet goed gaat

“Het allermoeilijkste aan topsport, en in de bedrijfswereld is dat evengoed zo, is dat je een winning culture moet bouwen die standhoudt als het niet goed gaat. Net zoals het niet moeilijk is om spelers te motiveren voor een wedstrijd op de Olympische Spelen is het voor een coach of een CEO ook niet moeilijk om een goeie teamspirit te kweken als je ploeg wint. Toen we op het Europees Kampioenschap 2-0 achter kwamen tegen Duitsland gaf niemand nog een cent om onze kansen. Maar ik zag in de kleedkamer bij mijn spelers een enorm vertrouwen dat we die scheve situatie nog gingen rechtzetten. Verliezen, maar er toch rotsvast van overtuigd zijn dat je nog gaat winnen en met geen enkel ander scenario rekening houden: dat is een winning culture.”

Voortdurend blijven innoveren en vernieuwen

De Red Lions werden in 2018 niet alleen wereldkampioen, ze werden een jaar later in eigen land ook Europees kampioen. “Dat maakt onze missie bijzonder helder”, zegt Mcleod. “We willen na wereldkampioen en Europees kampioen ook Olympisch kampioen worden. Dat zou uniek zijn, geen enkel land heeft ons dat al voorgedaan. Zo’n unieke missie is natuurlijk een extreem krachtige motivator. We kunnen sportgeschiedenis schrijven.”

“Maar tegelijkertijd weten we dat we keihard moeten blijven werken. In 2019 waren we op onze top, we hadden een voorsprong op andere landen. Maar door COVID-19 zijn de Olympische Spelen in Tokio een jaar uitgesteld. Die andere landen hebben een extra jaar gekregen om hun achterstand op ons in te halen. Als we onze voorsprong willen behouden, dan moeten we voortdurend blijven vernieuwen en innoveren. Stilstaan is sowieso achteruitgaan.”

Ook gebeten om de sterke punten van je team nog zoveel sterker maken? Volg dan zeker een online opleiding van Cevora en ontdek welke zaken een extra motivator kunnen zijn.