Het thema werkgeluk op de agenda zetten in een kmo? Dat is niet eenvoudig. In een grote organisatie heb je een hr-dienst die daarin tijd kan investeren. Maar in een klein bedrijf moeten de initiatieven vaak van de medewerkers zelf komen. “Toch zijn de slaagkansen om van onderuit welzijnsacties op poten te zetten groter in een kmo”, vindt Brecht Buysschaert.

Wat houdt jouw job als gezondheids- en wellbeing-expert precies in?

“Ik ondersteun bedrijven die de gezondheid en het werkgeluk van hun werknemers willen verbeteren. “Waar hebben de medewerkers en de teams nood aan?” is de eerste vraag die we stellen. Via interviews, enquêtes en analyses komen we tot een antwoord.

Daarna kunnen we haalbare doelstellingen opstellen. Om die te bereiken, werken we een programma uit, samen met de directie en een werkgroep van werknemers en teamleiders uit alle afdelingen. Voor ons ligt de sleutel tot succes bij die cocreatie. Daarna starten we met de communicatie en de eerste gezondheidsacties.”

Welk type bedrijven komt bij jullie aankloppen om werkgeluk te verhogen?

“Allerlei bedrijven, zowel kmo’s als grote organisaties. Sinds corona is de vraag naar welzijnsacties trouwens enorm gestegen. Zaakvoerders beseffen ten volle dat de gezondheid en het werkgeluk van hun werknemers bovenaan op de agenda moeten staan. Gelukkig! Dat is een (r)evolutie waar ik echt tevreden mee ben.”

Is het moeilijker om als kmo te investeren in werkgeluk?

“Goh, niet per se, vind ik. In een kmo kent iedereen elkaar. De zaakvoerder heeft er zijn of haar deur openstaan en als werknemer kan je gemakkelijk aankloppen met een voorstel. Je slaagkansen zijn groter om van onderuit welzijnsacties op poten te zetten. In een groot bedrijf is het proces om acties goed te keuren vaak langer en omslachtiger.

Je hebt in een klein bedrijf wel kleinere budgetten, dat klopt. Maar het is een misvatting dat een geslaagd gezondheidsbeleid veel resources nodig heeft. En de Vlaamse kmo’s maken nu volop gebruik van de Werkbaarheidscheques. Dankzij de steun van de Vlaamse overheid stijgt hun budget om te investeren in werkbaar werk met 60%.”

Stel, je bent een medewerker en je wil zelf werkgelukacties ondernemen. Hoe begin je daaraan?

“Voor mij is de eerste stap: praat met je collega’s. Stel hen de vraag: “wat kunnen we doen zodat ons welzijn op de werkvloer groeit?” Je kan dit doen in participatieve workshops. Doe dit niet met een enquête, maar live. Dan kan je doorvragen en krijg je eerlijkere antwoorden.

De tweede stap: ga kijken welke kleine acties bij de noden van je collega’s passen. Kies voor heldere doelstellingen en zichtbare acties, met een lage drempel. Zo kan iedereen deelnemen en heb je niet meteen veel budget nodig. Denk aan: lunchwandelingen, wandelmeetings, gezonde voeding.

De derde stap: communiceer over je eerste successen! Op die manier bereik je nieuwe geïnteresseerden die willen meewandelen of gezond lunchen en start je een positieve beweging.”

Hoe kan je je directeur of management overtuigen van het nut van gezondheidsacties?

“Het is cruciaal dat de leiding van je kmo aan boord is. Dat ze begrijpen dat werken aan welzijn een investering is in plaats van een kost. Zo kan je het gestructureerd aanpakken, op de lange termijn, en kom je tot duurzame gedragsveranderingen bij de medewerkers.

Je kan je management bijvoorbeeld wetenschappelijke cijfers geven. Zo stijgt bijvoorbeeld de productiviteit van je werknemers 18% als ze gezonder worden, volgens het World Economic Forum. Verder berekende professor Lieven Annemans dat de return on investment van welzijnsacties tussen de € 1,26 en € 5 ligt. Voor elke euro die je investeert krijgen je dus minstens € 1,26 terug.”

Hoe krijg je iedereen mee in die acties?

“Ken je de de YouTube-video van de “Shirtless dancing guy”? Dat is een man die op een festivalweide alleen aan het dansen is. Hij ziet er vreemd uit. Tot één festivalganger mee komt dansen, the first follower. Een tweede en een derde danser volgen. Plots gaat het snel. Op het einde staat de hele weide te dansen.

Mijn tip: zie jezelf als de Shirtless dancing guy. Jij bent de harde werker die alleen begint en vol overgave doorzet. En misschien snapt niet iedereen waarmee je bezig bent. Maar dan komt je first follower, en de tweede en de derde. Het is belangrijk dat je je eerste volgers ziet als gelijken. Zij zullen de grote groep overtuigen om aan werkgeluk te werken.

Tot slot is het belangrijk dat je traag start. Het heeft geen zin om grote acties op te zetten, zoals de beklimming van de Mont Ventoux. Dan bereik je enkel de intrinsiek gemotiveerden en niet de collega’s die afwachten. Zo groeit er een kloof tussen de happy few en zij die achterblijven. Ga dus vooruit als een bergtreintje en niet als een tgv. Bol gezellig voort met de believers en laat anderen opstappen als ze zich klaar voelen.”

Hoe Brecht zijn eigen werkgeluk verhoogt

“Ik heb doorheen mijn carrière ontdekt wat echt voor mij werkt. Dit zijn mijn tips:

  1. Ga voor een goeie fit met je werkgever. Als je solliciteert, vraag dan echt door naar hun waarden over welzijn. Durf ook te vragen of je een toekomstige collega mag ontmoeten? Of stel voor dat je even de werkvloer bezoekt? Zo kan je nagaan hoe je potentiële nieuwe werkgever die mensgerichte visie in de praktijk omzet. Want niet alle bedrijven maken die link naar de praktijk, weet ik uit mijn ervaring als werknemer. Dat stelde me vroeger teleur, maar het gaf me ook de drive om mijn eigen bedrijf op te starten.
  2. Zelfzorg betekent iets anders voor iedereen. Test activiteiten uit en ontdek wat bij je past. Ik ben zelf een sporter maar ik geniet nu meer en meer van traagheid als bondgenoot: in meditatie bijvoorbeeld of yin yoga.
  3. Maak je context ‘gezonder’. Besef dat je zelf de omgeving waarin je werkt en leeft kan aanpassen. Kies ervoor om gezonde voeding in huis te hebben. Als je graag rechtopstaand werkt: durf je werkgever dan om een zit-sta-bureau te vragen. Of doe zoals ik en laat je smartphone links liggen in je pauzes. Of doe als wandelend een ouderwets telefoontje!”

Wat heb je sinds corona over werkgeluk en welzijn bijgeleerd?

“Hoe belangrijk downtime is. Downtime betekent voor mij: tijd nemen voor elkaar en deconnecteren van schermen en andere prikkels. Dan kan je in een gesprek oprecht doorvragen, luisteren en diep voelen hoe het gaat met je collega.

In coronatijd was het moeilijk om te verbinden. Het maakte me nog duidelijker dat diepe verbinding zo nodig is. In mijn eigen kmo maken we daarom nog meer ruimte om te connecteren. Het leverde me al veel inspirerende inzichten op over hoe we samen nog meer maatschappelijke impact kunnen maken.”

Over Brecht Buysschaert

Brecht is zaakvoerder en gezondheids- en wellbeing-expert bij Spingbok Coaching. Hij coacht leiders en werknemers om gezonde werkplekken te creëren, waar mensen kunnen floreren. Hij lanceerde in 2021 zijn eerste boek: Whealthy Workplaces.