Beknotte vrijheid, eenzaamheid en angst: de recentste cijfers van het Geluksonderzoek bewijzen hoe ongelukkig de coronacrisis de Belg maakt. En als het over ons werkgeluk gaat – een belangrijke factor in ons algemene geluksgevoel – blijkt vooral de verbondenheid erbij in te schieten. Al ziet AMS-professor Kathleen Vangronsvelt toch mogelijkheden om de banden aan te halen: “Wat wél nog kan, moeten we veel meer uitbuiten”.
De drie factoren die ons geluksgevoel beïnvloeden – het ‘ABC’ autonomie, betrokkenheid en competenties – staan onder druk, zo blijkt uit de nieuwste resultaten van het Geluksonderzoek van UGent en levensverzekeraar NN.
Voor ons werkgeluk is dat niet anders, weet Professor HRM & Organizational Behavior Kathleen Vangronsvelt uit een recente studie van Antwerp Management School: “Werkgevers hebben het moeilijk om hun team betrokken te houden, zeker bij thuiswerk. De cijfers spreken boekdelen: in april en juni 2020 gaf 1 op 3 werkgevers aan dat het niet vlot ging om verbondenheid te creëren, in oktober was dat al geklommen tot 2 op 3. In de bevraging van april-mei 2021 lijkt de trend van oktober 2020 zich door te zetten.
Tip 1: geef je medewerkers erkenning
Bij deze cijfers rijst meteen de vraag: is het wel realistisch om in de huidige omstandigheden werkgeluk na te streven?
Kathleen Vangronsvelt: “Jobtevredenheid en werkgeluk zijn een gedeelde verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer. Maar in de huidige gezondheidscrisis komt het er inderdaad ook op aan om te accepteren dat het gewoon lastig is. Durf uitspreken dat iedereen soms op zijn tandvlees zit. Precies daarom is erkenning zo belangrijk. Toon je medewerkers dat je hun inspanningen in deze uitdagende tijden meer dan ooit apprecieert.”
In de huidige gezondheidscrisis komt het er ook op aan om te accepteren dat het gewoon lastig is
Onlangs kwam Sofina in het nieuws omdat het zijn personeel een pakket van 40 extra vakantiedagen schenkt als extraatje. Ook retailers als Colruyt en Lidl bieden vakantiedagen ter compensatie.
Kathleen Vangronsvelt: “Dat is heel mooi, maar zo extreem hoeft het natuurlijk niet, weinig organisaties kunnen zich trouwens zoveel extra vakantiedagen permitteren. Maar een attentie doet wonderen, al is ze bescheiden. Denk aan een cadeaucheque, een boeket bloemen bij een gehaalde deadline, een tussenkomst in een tijdschriftabonnement ... Kortom, toon je medewerkers je appreciatie op de manier die het beste bij je past.”
Tip 2: schets het grotere plaatje
Een schouderklopje in de vorm van een cadeautje doet goed, maar om de betrokkenheid op te krikken is toch meer nodig dan dat?
Kathleen Vangronsvelt: “Dat klopt. Bij maandenlang telewerk zien mensen hun job helemaal uitgekleed: het relationele aspect verdwijnt, enkel het functionele blijft over. Elk individueel takenpakket is één puzzelstuk, maar zonder de nabijheid van collega’s of teamleads raakt het zicht op de volledige puzzel onherroepelijk vertroebeld. Alleen thuis achter hun laptop vergeten mensen hoe hun werk bijdraagt tot het grotere geheel en de doelen van de organisatie.
Dat expliciet benadrukken, is dus een must. Nu nog meer dan anders. En voor bedrijven waar verschillende projectteams naast elkaar opereren: plan geregeld virtuele meetings om elkaar op de hoogte te houden. En trots te delen.”
Tip 3: focus op wat wél nog kan
Van de informele babbel tijdens de teamlunch over de afterworkdrink tot de jaarlijkse teambuilding: alle opkikkers voor de groepsgeest zijn geschrapt. Dan is het toch aartsmoeilijk om de banden warm te houden?
Kathleen Vangronsvelt: “Momenteel kan er inderdaad heel weinig. Maar wat wél nog kan, moeten we veel meer uitbuiten. Hou de cirkeltheorie van Stephen Covey in het achterhoofd: concentreer je op de zaken waar je wél een invloed op hebt. Je krijgt er opnieuw een gevoel van controle door, je voelt je minder machteloos en je werkgeluk neemt toe.
Bijvoorbeeld: trek de natuur in om met je team te vergaderen, organiseer voor collega’s uit dezelfde buurt een picknick, laat kleine groepjes op wandeldate gaan ... Als je focust op wat wél kan, zijn er plots veel meer opties dan je denkt.”
Tip 4: blijf de lat even hoog leggen
Hoe is het eigenlijk gesteld met de andere factoren van het geluks-ABC?
Kathleen Vangronsvelt: “Zeker in bedrijven die switchten naar telewerk, is het gevoel van autonomie toegenomen. Al wijzen onze onderzoeken ook uit dat sommige werkgevers nog worstelen met de juiste balans tussen vrijheid en controle. Tot slot zijn er de competenties: mensen ervaren werkgeluk wanneer ze zich bekwaam voelen en die vaardigheden kunnen botvieren.
De focus op targets, deadlines en kwaliteit naar de achtergrond verschuiven, omdat sommigen het emotioneel zwaar hebben, is dus niet altijd een goed idee. Mensen halen immers hun werkmotivatie uit het benutten van hun vaardigheden en hun zinvolle bijdrage aan het grotere geheel. Of heel concreet: als half werk ook goed genoeg is, waarom zou ik er dan nog voor gaan?”
Tip 5: geef in- en out-groepen geen kans
Tot slot: met de vaccinatiecampagne op volle toeren komt ook de terugkeer naar kantoor stilaan in zicht. Een goede zaak voor ons geluks-ABC?
Kathleen Vangronsvelt: “Veel bedrijven zullen na de coronacrisis wellicht een systeem van hybride werken aanhouden: een combinatie van werken op kantoor en telewerken. Een goede zaak voor de work-lifebalans, maar het brengt nieuwe risico’s met zich mee.
Het hele team moet zich één groep blijven voelen, ook al zijn ze fysiek niet vaak samen
Wanneer bepaalde teamleden altijd samen op het werk zijn, kan dat aanleiding geven tot de vorming van subgroepen. Er kan zelfs wrevel of onbegrip ontstaan ten opzichte van de andere subgroepen. Dat komt omdat mensen onbewust positiever staan ten opzichte van ‘zij die zijn zoals ik’ – de in-groep – en negatiever ten opzichte van ‘zij die anders zijn dan ik’ – de out-groep.
De terugkeer naar kantoor niet zomaar op zijn beloop laten, is dan ook de boodschap. Het hele team moet zich één groep blijven voelen, ook al zijn ze fysiek niet vaak samen. Gemeenschappelijke doelstellingen en zicht op het grotere plaatje doen ook hier wonderen: we hebben iedereen nodig, anders raakt ons brood niet gebakken.”
Ontdek hier nog meer tips rond werkgeluk op de blog van Cevora.
