Inspirerend spreken: wat maakt leiders écht impactvol als ze het woord nemen?

Presentatiestrateeg en keynote speaker Filip Muyllaert

Verandering is al duizenden jaren een constante in onze maatschappij. Maar tegenwoordig komen die veranderingen wel erg snel. Niet gemakkelijk voor bedrijven, maar al zeker niet voor hun werknemers die wel eens het gevoel hebben dat ze meegesleurd worden van de ene naar de andere vernieuwingsgolf. Hoe zorg je er als leider dan voor dat je teamleden open staan voor verandering, wendbaar zijn en met graagte hun grenzen verleggen? Volgens presentatiestrateeg en keynote speaker Filip Muyllaert is de inspiratiekracht van een leider hierin cruciaal. Hij schreef er onlangs een boek over in het Nederlands en het Engels (en Seth Godin is alvast fan): “Inspirerend spreken als leider”. Kwestie van leiders een skill bij te brengen die de komende jaren alleen maar belangrijker zal worden.

Kunnen inspireren en speeches geven die een publiek overweldigen: het is altijd al een relevante en cruciale competentie geweest. Ook – of zelfs vooral – vandaag. We leven en werken met z’n allen in tijden waarin verandering niet langer een keuze is. “Leiders die inspirerend spreken geven richting aan een onvoorspelbare toekomst en creëren zo rust en connectie en geven energie aan hun team”, aldus Filip Muyllaert. “Tijdens de coachings die ik doe en de opleidingen die ik geef, help ik leiders te begrijpen dat visie en krachtige ideeën in combinatie met innovatieve storytelling, impactvol woordgebruik en vocale slagkracht een diep inspirerend effect kunnen hebben. Verbaal inspireren en je boodschap lang laten nazinderen, zo blijkt ook uit mijn boek, kan je tot op een bepaalde hoogte leren. Dat is trouwens ook de rode draad doorheen mijn hele carrière: inspiring people and making people inspiring”.

Inspirerend spreken, inspirerend geschreven

Het is evident dat er geen alleenzaligmakend communicatiemodel bestaat waarop je je kan baseren om anderen te inspireren, maar in zijn boek beschrijft Filip Muyllaert vijf krachtprincipes die hun effectiviteit bewezen hebben, aangevuld met heel veel concrete voorbeelden, insights en actiepunten. Maar vergis je niet: zijn boek is niet het zoveelste leiderschapsboek dat puur de feiten opsomt. Het is ronduit inspirerend geschreven. Zo goed zelfs, dat heel wat experts en ondernemers uit binnen- en buitenland er wild van zijn.

Wouter Torfs noemt het boek “een briljante analyse”, Jurgen Ingels spreekt van “een must voor ondernemers” en Seth Godin — jawel — zegt dat de “inspirerende verhalen, anekdotes en strategieën in het boek je helpen om impact te creëren met woorden”. “Ik heb het boek geschreven zoals ik zelf mijn keynotes breng. Het is opgevat als één lange speech waarbij inspirerende storytelling je meesleept van het ene hoofdstuk naar het andere. Ik hoor van veel lezers dat het boek iets in hen losmaakt en dat het hen de goesting geeft om zelf bewuster inspirerend te spreken.”

Uit onderzoek van Bain & Company blijkt dat het inspirerend vermogen van een leider mensen niet alleen weerbaarder maakt in tijden van grote veranderingen, maar dat het verder ook de productiviteit verhoogt: ‘geïnspireerde werknemers’ zijn meer dan twee keer zo productief als ‘tevreden werknemers’. Ze tonen ook eigenaarschap over het succes van de organisatie.

Muyllaert vult aan: “Door mensen te inspireren, kunnen leiders ook creativiteit van de periferie naar het centrum van de organisatie duwen en zo innovatie aanwakkeren. Bovendien is het vermogen van een leider om anderen te inspireren ook een van de bouwstenen voor employee wellbeing. Wanneer werknemers niet alleen geëngageerd zijn, maar ook diep geïnspireerd, dan is bedrijfssucces bijna onafwendbaar”.

Inspireren: de overtreffende trap van motiveren en overtuigen

Zij die trouwens denken dat inspirerend spreken gewoon een poëtischere verwoording is voor het overtuigen of motiveren van je teamleden, denken verkeerd. “Dat zijn drie totaal andere insteken. Inspireren gaat verder dan alleen maar beïnvloeden of overtuigen”, klinkt het bij Muyllaert.

Hij legt uit: “Overtuigen kan je doen met sterke argumenten en rationeel bewijsmateriaal. Motiveren is dan weer een onzichtbaar duwtje geven. Een prikkel tot actie. Een actie die leidt tot een zichtbaar resultaat: het bereiken van een positief of het vermijden van een negatief gevolg. Motiverend spreken heeft dus een externe focus en is vaak gebaseerd op een specifieke reden om iets te doen. Motivatie is ook meer transactioneel van aard: je voelt de duwkracht van een bepaald idee en dan doe je er iets mee. Maar vaak vervaagt die motivatie met het verglijden van de tijd.

Inspiratie daarentegen grijpt je aan. Het grijpt je vast. Het heeft trekkracht. Het overkomt je gewoon, zonder dat je er iets aan kan doen. Inspiratie creëert innerlijke verandering: in je emotie, in je ratio of in je waardepatroon. Die verandering opent je ogen voor wat écht mogelijk is. Inspiratie heeft dus een interne focus. Het ontvonkt iets. Inspiratie neemt een spiraalbeweging en heeft een sterk transformerend effect, vaak langdurig. De kunst beheersen van het inspireren is dus een hefboomstrategie en creëert een rimpeleffect dat onomkeerbaar is”.

Een voorbeeld van Muyllaert: “Ik kan je overtuigen om elke dag een uur te sporten. Ik zal heel wat gezondheidsargumenten uit de kast halen en jij gaat er niet om heen kunnen: een uur sporten per dag is inderdaad een goed idee. Morgen vlieg je erin, maar volgende week haak je waarschijnlijk al af, want die argumenten zijn makkelijk naast je neer te leggen. Als je daarentegen geïnspireerd geraakt, als iemand diep van binnen een gevoelige snaar raakt en daarbij een nieuwe passie ontsteekt, dan ga je het wél volhouden.”

Leiders en hun team bestaan in kwantumverstrengeling

De kracht van inspirerend spreken komt dus veeleer van binnen, niet van buitenaf. Net dat maakt het zo een belangrijke tool voor bedrijfsleiders die hun mensen willen meenemen in veranderingen of door moeilijke momenten willen loodsen. “Als er iets is dat ik bedrijfsleiders meegeef tijdens mijn opleidingen en coachingsessies dan is het wel dat ze verbale leiderschapscommunicatie moeten beschouwen als een beleving die ze aan hun publiek geven. Een onderdompeling, een onvergetelijk moment. Maar wel een beleving die een maximale en langdurige impact heeft”, zegt Filip Muyllaert.

Liefst van al doe je je toehoorders ook de tijd vergeten. Muyllaert illustreert het met een voorbeeld: “Als je een klok op de top van Mount Everest plaatst en een op Champagne Beach op het eiland Espiritu Santo in Vanuatu, dan zou je merken dat de tijdsaanduiding van beide klokken verschilt en dat hun wijzers niet gelijklopen. De reden daarvoor is de volgende: hoe dichter je het aardoppervlak nadert, hoe sterker de zwaartekracht en hoe langzamer de tijd evolueert. Op de top van een berg gaat de tijd dus sneller – en die natuurwet geldt ook voor je volgende presentatie. Als je je publiek een piekervaring biedt, dan buig je hun tijdsperceptie om en hebben ze het gevoel dat de klok sneller tikt en de tijd met quantumsprongen vooruitgaat”.

Volgens Filip Muyllaert is er één cruciale factor die de tijdsperceptie van mensen beïnvloedt: hun aandacht. Hoe meer je publiek aandacht besteedt aan het voortschrijden van de tijd, hoe trager die tijd verloopt. “Je presentatie of je speech moet dus een ervaring zijn waarmee je hen de tijd uit het oog laat verliezen. Breng ze in the zone en verplaats ze dus van een tijdszone naar een ervaringszone”.

Filip Muyllaert vergelijkt het verder met kwantumverstrengeling; één van de meest bizarre verschijnselen in de kwantumfysica en door Einstein ooit omschreven als ‘spookachtige actie op afstand’. “Inspirerende leiders en de teams die zij leiden bestaan ook in kwantumverstrengeling: het effect van inspiratie blijft hangen, zelfs wanneer de leider ver uit het zicht is verdwenen”.