AI is vandaag alomtegenwoordig - zelfs zonder dat we het beseffen - en de huidige coronacrisis heeft dat nog een extra boost gegeven. Het onderwijs, de medische wereld, de horeca, het bedrijfsleven … Werkelijk iedereen greep en grijpt massaal naar digitale tools en AI om met de drastisch veranderende werkelijkheid om te kunnen. Daarom is het postgraduaat AI, vorig jaar ingericht door Erasmushogeschool Brussel (in nauwe samenwerking met de Vrije Universiteit Brussel), actueler dan ooit. Senior onderzoeker AI Catherine Middag gaat dieper in op de kansen en valkuilen rond AI en vertelt meer over het gratis seminarie dat daar op 8 september rond wordt georganiseerd.
Gepersonaliseerde gezondheidszorg, slimme mobiliteit en industrie 4.0: de potentiële maatschappelijke en economische impact van artificiële intelligentie is enorm. Zeker wanneer AI in deze tijden van social distancing wordt ingezet om de virtuele afstand tussen mensen te verkleinen én het virus te bestrijden. De vraag naar data scientists, natural language processing researchers en business intelligence analisten zal dus alleen maar groter worden, wat het belang van gespecialiseerde opleidingen sterk doet toenemen. Daarom biedt Erasmushogeschool Brussel volgend academiejaar opnieuw het postgraduaat Toegepaste Artificiële Intelligentie aan. In combinatie met een AI Innovation Lab binnen het Kenniscentrum AI en het seminarie Use AI to grow your business in COVID times wil ze “Vlaanderen van de middenmoot naar het koppeloton van artificiële intelligentie loodsen.”
Kennis van AI en de skills om het toe te passen
“AI wordt al in verschillende universitaire opleidingen theoretisch aangeboden, maar bedrijven wachten vooral op praktische toepassingen”, stelt Catherine Middag. “Om die kloof te dichten, hebben wij vorig academiejaar dit postgraduaat ingericht, dat developers aflevert met theoretische AI-kennis en de skills om die praktisch te kunnen toepassen. De bedoeling van het postgraduaat Applied Artificial Intelligence is dus ook om onze studenten aan te tonen wat AI al kan en niet kan. We organiseren daarrond een gratis seminarie. Heel concreet kijken we hoe Vlaamse bedrijven AI inzetten in de strijd tegen het coronavirus.”
Zo bracht Edgise de app Telly uit, die voor bedrijven detecteert of bezoekers wel een mondmasker dragen, en werkte Arinti een heuse Healthbot uit. Beide ontwikkelaars komen spreken op het seminarie.
Nieuwe opportuniteiten door of dankzij coronacrisis
Vandaag wordt AI inderdaad wereldwijd ingezet om de verspreiding van het virus in tijd en ruimte te modelleren, en zoeken data scientists en Natural Language Processing-specialisten verbanden tussen overlevingskans na besmetting en medische constitutie/DNA. Chatbots voor burgers worden gebouwd, patiëntendata worden gedeeld - bijvoorbeeld via open access onderzoek - en via computer vision en gezichtsherkenning kan men nagaan of social distancing-maatregelen gerespecteerd worden.
Met enig gevoel voor cynisme kunnen we dus stellen dat digitalisering in het algemeen en AI in het bijzonder baat heeft bij het virus. Ook ruimer dan de medische wereld bovendien: winkels schakelen massaal over op e-commerce, bedrijven vergaderen online, in het onderwijs moest men in ijltempo overstappen naar e-learning,... AI kan nu eenmaal voor grote meerwaarde zorgen: zo stuwen machine learning algoritmes e-commerce vooruit via aanbevelingen voor klanten en inzichten in koopgedrag, en maken chatbots de klant wegwijs op de sites.
De social distancing-maatregelen leidden er dan weer toe dat telelogopedie een kans kreeg - een prachtige opportuniteit voor start-ups als Say-it labs, die zich bezighouden met spraakherkenning voor logopedische doeleinden. Ook e-learning kan dankzij AI gepersonaliseerd en gebruiksvriendelijk gemaakt worden. En zelfs milieu en mobiliteit kunnen er wel bij varen: mensen gaan anders leven en beginnen te beseffen dan men niet voor elke niet-essentiële verplaatsing een auto dient te nemen. Er kan namelijk ook gebruik gemaakt worden van het grote gamma aan moderne technologieën. Zo ontstaat een boeiende wisselwerking: technologieën helpen ons doorheen de crisis, terwijl de noodzaak aan die technologieën zorgt voor versnelde ontwikkeling. Kortom, de social distancing die zo hard nodig is om het virus af te remmen, kunnen we grotendeels dragen doordat we ons leven deels online kunnen verderzetten. Door verder in te zetten op een gezonde mix van artificiële en menselijke intelligentie kunnen we dit virus samen overwinnen.”
Ethische kant niet uit het oog verliezen
Klinkt heel mooi, maar het is en blijft belangrijk te focussen op de ethische aspecten van AI - zeker nu het steeds meer voor medische en dus per definitie gevoelige doeleinden wordt ingezet. Want het is niet omdat iets mogelijk wordt, dat het ook per se moet worden gebruikt. Bovendien kan AI even biased zijn als mensen, aangezien het nog altijd mensen zijn die het systeem met data voeden.
“Het kan verkeerd gaan”, aldus Catherine Middag. “Zo was er onlangs een bank die via AI wilde bepalen aan welke persoon al dan niet een lening kon worden toegekend. Op basis van historische data werd een voorspellingsmodel getraind om nieuwe klanten te screenen. Aangezien het model uit die historische data vaststelde dat gekleurde mensen in het verleden minder vaak een lening kregen, concludeerde het dat die bevolkingsgroep sowieso minder in aanmerking kwam.”
“Een ander voorbeeld is voorspellende AI die in de VS al wordt gebruikt: op basis van het criminele verleden van je omgeving wordt nagegaan of ook jij in de gaten moet worden gehouden. Maar omdat data van bepaalde bevolkingsgroepen oververtegenwoordigd zijn in die modellen, creëer je een feedback loop die niet strookt met de realiteit. Bovendien neemt het systeem besluiten gebaseerd op menselijk gedrag, dat je nu eenmaal moeilijk kan voorspellen.”
Ethische commissie opgedoekt
Nu wordt er binnen het Vlaams actieplan Artificiële Intelligentie vijf miljoen euro uitgetrokken voor de ontwikkeling van een kenniscentrum rond AI en ethiek, maar de vraag is of dat centrum veel zal kunnen doen: zo moest Google zijn ethische commissie voor artificiële intelligentie al na een week terug opdoeken wegens onderlinge discussies tussen de leden.
Catherine Middag wil daarom waarschuwen voor zowel te veel optimisme als voor doemdenken - beide het gevolg van onwetendheid. “We staan nog maar aan het begin van wat AI kan. Laten we nu vooral kijken naar de zachte impact die deze vrij nieuwe technologie heeft op ons leven, en waarvan de mogelijkheden nog te weinig gekend zijn. Laten we het zien als een technologisch hulpmiddel, ontwikkeld door de mens om de mens vooruit te helpen.”
Op 8 september wordt aan Erasmushogeschool Brussel een GRATIS seminarie rond AI in COVID-19-tijden georganiseerd. Wie daar bij wil zijn, kan zich inschrijven via deze link.
