Andrei Neagu, medeoprichter en CEO van eSave

Veel grote, niet-residentiële gebouwen - denk aan kantoorgebouwen of hotels - vreten energie. De Gentse start-up eSave, een spin-off van imec, bedacht een digitaal systeem op basis van slimme kleppen en artificiële intelligentie dat het energieverbruik in elke ruimte van zo’n gebouw met maar liefst 75 procent terugdringt. Goed voor de planeet, goed voor de portemonnee. “We pakken op het ideale moment een universeel probleem aan”, zegt co-founder en CEO Andrei Neagu. “Overal ter wereld worstelen ze met klimaatdoelstellingen én hoge energiefacturen, wat onze potentiële markt bijzonder groot maakt.”

Geen controle over verbruik

Europa heeft ambitieuze klimaatdoelstellingen naar voor geschoven: het wil in 2050 het eerste klimaatneutrale continent zijn. “De CO2-uitstoot van gebouwen terugdringen, is een cruciale schakel in de Europese Green Deal”, legt Andrei Neagu uit, die eSave samen met collega-ingenieur Jelle Nelis oprichtte. “Wij mikken met onze start-up niet op de woningmarkt, daar zijn al heel wat oplossingen beschikbaar. Dat is anders voor de niet-residentiële gebouwen: kantoorgebouwen, hotels, scholen, publieke gebouwen, magazijnen,… Die zijn nochtans groter, je kan dus op het niveau van elk individueel gebouw een grotere impact hebben. Bovendien zal 70 procent van al die gebouwen er binnen 50 jaar nog altijd staan.”

“Het probleem is dat de eigenaars van die gebouwen vandaag vaak amper controle hebben over het energieverbruik, en dus de CO2-uitstoot, van hun gebouwen”, vervolgt Neagu zijn verhaal. “Neem nu een kantoorgebouw. De eigenaar zal meestal één energiefactuur krijgen voor het hele pand. Die factuur rekent hij dan door aan de gebruikers van het gebouw, volgens het aantal vierkante meters dat ze huren. Zo hebben die gebruikers geen enkele incentive om zuinig om te springen met energie, ze merken dat immers amper aan hun huur als de andere gebruikers gewoon blijven morsen met energie. Dat is helemaal niet gebruiksvriendelijk. In tijden van torenhoge energiefacturen is het zelfs een bedreiging voor hun business.”

Het probleem is dat de eigenaars van die gebouwen vandaag vaak amper controle hebben over het energieverbruik, en dus de CO2-uitstoot, van hun gebouwen

Maar ook voor de eigenaar van het gebouw is dit geen goede situatie, stelt Neagu. “Die heeft alleen zicht op het totale energieverbruik van het volledige gebouw. Hij weet niet welke huurders slim energie verbruiken en welke niet. Hij laat sommige huurders te veel betalen voor hun energie en anderen te weinig. Dat doen goede huisbazen eigenlijk niet, maar ze hebben vandaag weinig andere keuze. Dat is niet goed voor de CO2-uitstoot van het gebouw, maar ook niet voor hun budgetten. Want ze riskeren ontevreden huurders, die hun contract opzeggen omdat ze niet beloond worden voor hun zuinigheid.”

Founders Andrei Neagu en Jelle Nelis

Geen comfort inboeten

De Gentse start-up optimaliseert het energieverbruik in grote, niet-residentiële gebouwen, legt de CEO uit. “Op elke radiator plaatsen we een device dat geconnecteerd is met onze software en in real time communiceert met ons systeem. Zo kunnen we op het niveau van elke individuele kamer de temperatuur controleren. We maken de radiator slim, op elk moment krijgt hij precies de juiste hoeveelheid water om de ideale temperatuur te regelen. Wanneer er bijvoorbeeld een deur of een raam open staat, schakelt de radiator zichzelf onmiddellijk uit om geen kostbare energie te verspillen.”

“We doen eigenlijk drie dingen: we optimaliseren het energieverbruik, dringen de energiekosten terug en - heel belangrijk - we garanderen het comfort van de gebruiker. Ik geloof dat daar de sleutel ligt. Mensen willen gerust hun steentje bijdragen aan de strijd tegen de klimaatopwarming, zéker als hen dat ook nog eens geld oplevert. Maar ze willen in geen geval aan comfort inboeten. ‘Comfort’ is echter relatief en subjectief. Iedereen verstaat daar iets anders onder. Dankzij artificiële intelligentie leert eSave de noden en de wensen van elke gebruiker van een gebouw kennen, en kunnen we daarop inspelen. We gebruiken AI om de feedback van de gebruiker in kaart te brengen. Draaien ze de radiator hoger of lager? Bij welke temperatuur voelen ze zich comfortabel?”

Mensen willen gerust hun steentje bijdragen aan de strijd tegen de klimaatopwarming, zéker als hen dat ook nog eens geld oplevert. Maar ze willen in geen geval aan comfort inboeten

Die aanpak op maat kan volgens Neagu op heel wat terreinen winst boeken voor eigenaars en gebruikers van grote, niet-residentiële gebouwen. “Wat zie je nu? Europa vraagt bijvoorbeeld om de temperatuur van openbare gebouwen naar 19 graden te laten zakken. Huisbazen zetten dan ’s avonds de verwarming gewoon af, om ze ’s ochtends terug aan te zetten. One size fits all. Daardoor komt er condensatie, die dan weer voor vocht kan zorgen. Slecht voor de gebouwen en slecht voor de gezondheid van de mensen die er elke dag werken. Met een temperatuurregeling per kamer kan je die richttemperatuur veel beter regelen, op het niveau van een volledig gebouw is dat bijna onmogelijk.”

Jelle Nelis

Roemenië achterna

Neagu deed voor zijn doctoraat aan de Universiteit Gent onderzoek naar gestandaardiseerde IoT-oplossingen en werkte bij het wereldvermaarde onderzoekscentrum imec. De spin-off die daaruit ontstond, eSave dus, is het resultaat van dat jarenlange onderzoek. Hij bracht de oplossing in mei 2022 naar de markt. “De timing was natuurlijk perfect. Ik ben geboren en opgegroeid in Roemenië, met een andere blik op Europa. Hier in België en in andere West-Europese landen zijn burgers, bedrijven en overheden pas het voorbije jaar gaan beseffen dat het tijdperk van goedkope energie nooit meer terugkomt. Hier was die noodzaak om ons energieverbruik te optimaliseren er tot vorig jaar amper. In Roemenië was dat besef er altijd al.”

Ons systeem neemt slimme beslissingen in jouw plaats. Op die manier kan technologie mensen inspireren om dat voorbeeld te geven en ook zelf slimmere beslissingen te nemen

“We staan op een kantelpunt, en ik ben ervan overtuigd dat technologie kan helpen om onze gewoontes te veranderen. Met eSave automatiseren we het energieverbruik in gebouwen. Ons systeem neemt slimme beslissingen in jouw plaats. Op die manier kan technologie mensen inspireren om dat voorbeeld te geven en ook zelf slimmere beslissingen te nemen.”

“Onze oplossing is gevalideerd door de Universiteit Gent en kan het energieverbruik met 75 procent reduceren. Het was van meet af aan ons uitgangspunt dat we een oplossing moesten ontwikkelen die waarde creëert, voor de planeet én voor de portemonnee van de eigenaars en de gebruikers van gebouwen. Die twee versterken elkaar.”

Andrei Neagu

Internationale expansieplannen

De twee founders hebben ambitieuze, internationale plannen met eSave. “Vandaag hebben we klanten in de Benelux en Roemenië, maar we willen geografisch uitbreiden. Ons product is bijzonder schaalbaar, de slimme radiatorknop past op elke radiator en onze software werkt via cloudtechnologie. Overal in Europa worstelen ze met klimaatdoelstellingen én met hoge energiefacturen. We richten ons op een universeel probleem. De focus ligt heel erg op residentiële gebouwen, op wat gezinnen kunnen doen met hun eigen woningen. Maar de grootste winst - zowel voor het klimaat als financieel - valt te halen bij de grotere, niet-residentiële gebouwen. Onze grootste uitdaging op dit moment is om distributeurs te vinden die via hun netwerk onze groei helpen versnellen.”

De Gentse start-up is ook volop bezig met fundraising. “In oktober willen we naast een verwarmingsoplossing ook een oplossing voor ventilatie lanceren. Het device - de hardware - zal verschillen”, verduidelijkt de CEO. “Daarvoor werken we samen met partners. Dat is niet het moeilijke deel, we kunnen onze technologie eigenlijk vrij eenvoudig in dat device integreren. De software maakt het verschil. En die is voor een groot deel overlappend voor verwarming en voor ventilatie. We moeten niet van nul beginnen, hoeven het warm water niet opnieuw proberen uit te vinden. Het is onze ambitie om elk jaar een nieuw product te lanceren. Als we zien hoe snel onze eerste oplossing tractie krijgt, moet dat zeker haalbaar zijn.”