Steeds meer bedrijven zetten duurzaamheid hoog op de agenda. Echter, door losse inspanningen waarbij verschillende partijen geïsoleerd een deeltje van de puzzel aanreiken, gaat de vooruitgang te traag. En dit terwijl we net moeten versnellen, willen we de klimaatproblemen serieus aanpakken. Go Family wil zorgen voor die acceleratie door verschillende klimaatimpactdiensten te bundelen in één allesomvattend ecosysteem dat bedrijven ondersteunt van A tot Z. Dankzij de synergieën binnen dat ecosysteem kunnen bedrijven hun klimaatimpact maximaliseren. We spraken met Sarah Parent, Chief Ecological Officer van Go Forest en oprichter van Go Family, naar aanleiding van de derde verjaardag van Go Forest.

Kledingketen JBC installeerde eerder dit jaar een Millennial Board, bestaande uit een diverse groep mannen en vrouwen tot 35 jaar, om zo de noden en wensen van een nieuwe generatie klanten en medewerkers nog beter te begrijpen. JBC-topman Bart Claes, die het familiebedrijf runt samen met zus Ann, en millennial Sana Sellami, die als strateeg organisaties inclusiever helpt maken, vertellen aan Bloovi hoe deze tienkoppige board werkt. “Dé grote uitdaging voor een merk als JBC is om voortdurend mee te evolueren met de veranderende wereld, zonder je authenticiteit te verliezen.”

Vlaanderen blijft zijn bodem in ijltempo verharden, terwijl net de omgekeerde beweging nodig is als we het effect van de klimaatverandering – overvloedige regenval, steeds langere droogteperiodes, waterbommen, … - willen opvangen. Om die reden lanceert en ondersteunt stad Antwerpen verschillende initiatieven rond ontharding, opvang en hergebruik van regenwater, en vergroening. Eén Antwerps bedrijf dat hier alvast een voortrekkersrol in speelde, is De Vree, al 85 jaar gespecialiseerd in de productie van vulmachines voor (voornamelijk) de verfindustrie. Zij besloten met name hun parking aan te pakken.

Al vijftien jaar pioniert de Gentse projectontwikkelaar Revive, in de vastgoedwereld, door met een team van meer dan 80 medewerkers brownfields om te toveren tot woonwijken die beantwoorden aan de allerstrengste donkergroene duurzaamheidscriteria. Maar even belangrijk voor founder en Executive Chairman Nicolas Bearelle is dat de wijken ook een sterk sociaal weefsel creëren. “Het is mijn ultieme droom om te kunnen bewijzen dat mensen die in Revive-wijken wonen langer en gezonder leven.”

Van data-analist bij voetbalclub Anderlecht naar een fulltime avontuur als impact ondernemer. Voor Arthur Despiegelaere was het een kleine stap. Als telg uit een rasechte ondernemersfamilie richtte de 27-jarige Kortrijkzaan een eigen innovatief energiebedrijf op dat andere bedrijven toelaat om zonne-energie met elkaar te delen waardoor ze op lange termijn zeker zijn van hernieuwbare energie tegen een vaste prijs. “Grote spelers als Google en Amazon passen dit model al succesvol toe op grote schaal, nu is voor kmo’s het moment gekomen om ook van deze mogelijkheid gebruik te maken”, aldus de CEO van Nett.

Hoeveel Belgische start-ups kunnen na minder dan een jaar grote multinationals als baggeraar DEME, farmareus GSK en voedingsreus La Lorraine tot hun klanten rekenen? De drie jonge wolven van PolySense speelden het klaar, met steun van Peter Hinssen als investeerder en klankbord. De start-up zet niet alleen technologie in om bedrijfsprocessen duurzamer te maken, ze maken ook die technologie zélf duurzamer. “De immense rekenkracht die AI nodig heeft, vreet vandaag massa’s energie. Wat ben je met een zogezegd duurzame oplossing waarmee je nog méér CO2 uitstoot dan voordien?”

Dat de energietransitie en de strijd tegen de klimaatopwarming hot zijn, is een open deur intrappen. Dat tal van bedrijven uit ‘Start-up Nation’ Israël daarin een pioniersrol spelen, is wellicht minder bekend. In de periode 2016-2022 groeide de climate tech sector in Israël met zomaar eventjes 60 procent. Een reden te meer om halsreikend uit te kijken naar de Bloovi Tech & Innovation tour naar Tel Aviv midden oktober die ook PLANETech World, wereldwijd de belangrijkste conferentie rond klimaattechnologie, aandoet.

Waterzuiveraar Aquafin is een van de grootste stroomverbruikers van Vlaanderen. De digitale wizzards van het bedrijf ontwikkelden een oplossing om de energiefactuur te drukken: een slimme sturing zet biogas uit slib om in elektriciteit net op het moment dat de elektriciteitsprijs het hoogst is. Zo moet Aquafin geen dure stroom van het net halen, maar kan het de elektriciteit gebruiken die het zélf produceert. De waterzuiveraar slaat daarmee drie vliegen in één klap, vertellen Head of Digital Ronny Goossens en Energiemanager Jeroen Deurinck. “De slimme digitale sturing verzoent energie-efficiëntie, kostenefficiëntie en maatschappelijke impact.”

Sinds de oprichting in 2017 focust Lies Mertens met haar handtassenlabel op duurzaamheid, innovatie en transparantie. Bij haar zoektocht naar nieuwe materialen sloeg de ontwerpster de handen in elkaar met MycaNova, een dochterbedrijf van het Belgische farmabedrijf Citribel. In een pioniersproject onderzochten ze de voorbije tweeënhalf jaar samen de mogelijkheid om mycelium – een netwerk van schimmeldraden – te gebruiken als duurzame vervanger voor dierlijk leer. Op 20 april lanceerde Lies Mertens als eerste Europese modemerk een vegan tas in myceliumleer, nadat het label eerder al een tas op de markt bracht op basis van druivenresten uit de wijnindustrie. Voor dit innovatieve project kan Mertens rekenen op de financiële steun van stad Antwerpen, die er honderd procent in gelooft. “Ik kies er resoluut voor om te vernieuwen met materialen: zo kan ik de grootste impact maken op de planeet.”

Impact. Daar was het Caroline Van Cauwelaert om te doen toen ze mee aan boord stapte bij de Belgisch-Zuid-Afrikaanse start-up Epcon. Die gebruikt AI om gezondheidsrisico’s in kaart te brengen. De technologie helpt overheden, ngo’s en farmabedrijven om in Afrika en Azië niet alleen epidemieën te bestrijden, maar ook om blinde vlekken in de lokale gezondheidssystemen op te vullen. De lange salestrajecten en de Babylonische spraakverwarring af en toe neemt Van Cauwelaert er graag bij. “Als ik morgen doodval, wil ik toch graag een steentje verlegd hebben. We bouwen complexe technologie, maar die heeft een heel zichtbare impact op het terrein.”

Op het vraagstuk van the war for talent heeft sociaal ondernemer Youssef Kobo een eenvoudig antwoord: kijk gewoon uit het raam, daar ligt het (diverse) talent voor het oprapen. Omdat veel organisaties moeite lijken te hebben om dat advies in de praktijk te brengen, heeft Kobo er nu met A Seat at the Table een boek over geschreven, dat dezelfde naam heeft als de organisatie waarmee hij jongeren met een allochtone achtergrond in contact brengt met bedrijven en omgekeerd. “Ik zie elke dag goodwill, enthousiasme, en 1.001 positieve initiatieven en aanvragen rond diversiteit - en dat in heel wat sectoren. Daar wil ik verder mee aan de slag.”

ClimateCamp, het SaaS-platform waarmee duurzaamheidsmanagers de CO2-uitstoot van hun leveranciers nauwgezet kunnen berekenen, heeft sinds de oprichting de handen meer dan vol met evangeliseren, sensibiliseren en mobiliseren. Maar de resultaten zijn ernaar: het platform groeit, de founders laten hun stem horen op grote duurzaamheidsevents en er is de sprong van de brouwerijsector – die de aanvankelijke focus van ClimateCamp – naar het bredere domein van food & beverages. Heel wat om over te vertellen dus. “Maar liefst 85 procent van de CO2-emissies van organisaties is toe te schrijven aan hun value chain, dus samenwerken is een must.”

Antwerpenaar Hassan Haddouchi is een beloftevolle ondernemer die innovatie altijd heeft omarmd en nu artificiële intelligentie op een krachtige manier inzet om ons mentale welzijn te verbeteren. “Vandaag wordt AI vooral in de industrie gebruikt, tijd om ook de mens zélf ervan te laten profiteren.” Toen hij nog avondstudent Business Management aan de VUB was, stond Haddouchi met zijn purpose-driven start-up WorkerPro al in de internationale schijnwerpers. Wat volgt, is het verhaal van een man met een missie.

Veel grote, niet-residentiële gebouwen - denk aan kantoorgebouwen of hotels - vreten energie. De Gentse start-up eSave, een spin-off van imec, bedacht een digitaal systeem op basis van slimme kleppen en artificiële intelligentie dat het energieverbruik in elke ruimte van zo’n gebouw met 75 procent terugdringt. Goed voor de planeet, goed voor de portemonnee. “We pakken op het ideale moment een universeel probleem aan”, zegt co-founder en CEO Andrei Neagu. “Overal worstelen ze met klimaatdoelstellingen én hoge energiefacturen, dus onze potentiële markt is bijzonder groot.”

AQUALEX ontwikkelt drinkwatersystemen en multifunctionele designkranen voor gefilterd, gekoeld, bruisend en heet water. Het Belgische bedrijf, dat zowel aan bedrijven als aan particulieren levert, kwam in de coronacrisis onder de aandacht door als eerste volledig aanraakvrije leidingwaterkoelers en kranen op de markt te introduceren – te bedienen met een simpele handbeweging en dus ideaal in de strijd tegen het virus. Nu lanceert het een volledig circulair drinkwatermeubel voor bedrijven. “Kraanwater is van uitstekende kwaliteit, lekker en milieuvriendelijk. Om het populairder te maken, zetten wij al jaren sterk in op de combinatie van innovatie, design en duurzaamheid. We willen een product leader zijn op het vlak van uitzonderlijke drinkwaterbeleving. Ons nieuwe product, Circulo, past perfect binnen deze visie”, vertelt AQUALEX-oprichter en CEO Alexander Vanlerberghe.

Na een lange en succesvolle carrière in de media keerde Nele Vlaeminck terug naar haar eerste passie die al dateert van in haar kindertijd: interieurontwerp. De gedachte dat een meubelstuk op een bewuste manier geproduceerd en geconsumeerd moet worden, leidde tot het concept van Sofar: een designsofa gemaakt volgens de principes van de circulaire economie. “Ik heb mijn weg moeten zoeken in een zeer traditionele sector. Gelukkig zijn er veel mensen die ook beseffen dat het anders kan én moet. Door hen laat ik me graag omringen.”

Van je hobby je beroep maken: wie droomt er niét van? Maar elke dag met je passie bezig zijn, brengt ook heel wat uitdagingen met zich mee. Sofie Piot ervaart het nog elke dag sinds ze in 2015 Atelier Recyclé oprichtte. Wat begon als een webshop met vintage meubilair en decoratie groeide uit tot een ontwerpstudio waar de focus ligt op hergebruik. “Ik heb nooit een weldoordacht businessplan gehad en ook nu nog laat ik me hoofdzakelijk leiden door mijn intuïtie”, vertelt de onderneemster die met haar meubelrestauraties en duurzame interieurprojecten vooral wil inspireren.

Er komt een nieuwe revolutie aan, tenminste als we Jozefien Forton mogen geloven. Een zachte revolutie welteverstaan, en dat mag je best letterlijk nemen. Met Maison Forton maakt de 34-jarige onderneemster minimalistische tapijten met een subtiel kleuraccent en ronde hoeken. Ze moeten onze harde, moderne huizen verzachten. Maar bovenal wil Forton ons resoluut doen kiezen voor ecologische producten. “Ik ben vaak ontgoocheld in bedrijven die hun verantwoordelijkheid niet nemen qua duurzaamheid.”

Negen jaar geleden verscheen een nerdy tiener op het TEDx-podium met een idee om plastic uit onze oceanen te vissen. Dat idee ging plots viraal en zette het leven van Boyan Slat compleet op zijn kop. Na bijna een decennium van keihard werken en doorzetten, tonnen kritiek en de nodige blunders vist zijn The Ocean Cleanup nu honderdduizenden kilo’s afval uit onze oceanen. Bloovi sprak exclusief met Boyan Slat over hoe die woelige reis voor hem aanvoelde, waarom plastic afval wel degelijk een oplosbaar probleem is en waarom dit zeker niet de laatste grote uitdaging is die de Nederlanse ondernemer wil aangaan. “Wanneer je iets onderneemt, zullen er altijd critici zijn.”

Met zijn ‘levende doodskist’ haalde Bob Hendrikx, founder en CEO van de Delftse start-up Loop Biotech, 1 miljoen euro op via zijn deelname aan het Nederlandse tv-programma Dragons’ Den. Met dat geld wil de 28-jarige ondernemer eerst Europa en daarna de rest van de wereld veroveren. “Onze levende doodskist is één van de weinige producten - en het enige binnen de uitvaartbranche - die daadwerkelijk een positieve impact hebben op onze planeet. En dat slaat aan.”

In 2013 vond Roel Vandenbulcke dat het tijd was om ondernemingen te helpen bij het zetten van actiegerichte stappen naar een groenere, koolstofvrije bedrijfsvoering. Tijdens zijn doctoraatsonderzoek aan de Universiteit Antwerpen ontwikkelde hij een op wetenschap gebaseerde HVAC (Heating Ventilation Air Conditioning)-berekenings- en simulatiesoftware. Dit om gebouwbeheerders te helpen het beste te halen uit hun verwarmings- en koelsystemen. “Met Hysopt kunnen ze tot 40 procent CO2-uitstoot en 30 procent energie besparen. Om nog maar te zwijgen van de impact die het thermisch comfort van een gebouw heeft op het welzijn en de productiviteit van de mensen die er werken of over de vloer komen”, klinkt het bij de CEO van de snel groeiende Antwerpse scale-up.

Hoeveel mensen ken jij die zich kritisch uitlaten over maatschappelijke wantoestanden en er dan meteen ook een actie aan koppelen? Marcel van Wing, founding CEO van The Flower Farm, is er alvast één van. De Nederlandse start-up brengt duurzame margarine en chocopasta op de markt zonder palmolie en heeft als missie om het palmoliegebruik terug te dringen en zo de kans op de ontbossing van het Indonesische regenwoud een halt toe te roepen. “Elk purposemerk dat aanstuurt op verandering krijgt te maken met weerstand. De heersende merken willen niets van de koek delen.”

Circulair ondernemen: het klinkt even duurzaam als sexy, en almaar meer bedrijven tonen dan ook belangstelling of beginnen er zelfs voorzichtig mee te experimenteren. Toch blijkt de circulaire praktijk vaak een heel stuk weerbarstiger, zeker voor een kleine start-up. Sebastiaan De Neubourg, oprichter en bezieler van het circulaire brillenmerk Yuma Labs, weet er alles van én heeft er ook de nodige lessen uit getrokken. “Ik had mezelf in 2017 twee of drie jaar gegeven. Vandaag besef ik dat mijn rol als gamechanger misschien even belangrijk is als ons potentieel commercieel succes, maar het ene kan nooit losstaan van het andere.”

Ontstaan in de schoot van luierfabrikant Ontex en 'ondernemingbouwer' Thingit, uitgegroeid tot vaste partner van zo’n 300 Vlaamse crèches en goed op weg om ook de rest van België in te pakken. Woosh heeft meerdere missies, maar luierrecyclage mogelijk maken is daar de belangrijkste van. Om dat te doen, moesten de drie founders van deze Gentse start-up op zoek naar een businessmodel, en dat hebben ze ook gevonden. Crèches krijgen nieuwe luiers geleverd, terwijl ze de gebruikte luiers meteen terug meegeven. En dat is nog maar het begin. Op de agenda? Het aanboren van nieuwe doelgroepen, het ontwikkelen van eigen luiers en het oversteken van de landsgrenzen. Werk aan de winkel dus.

Obvious Outdoor is het duurzame outdoormerk van de 27-jarige productontwikkelaar Jef Van Dyck. Vanuit zijn passie voor de natuur en zijn zin voor ondernemen begon hij in 2020 rugzakken te maken van oude scoutstenten, geïnspireerd door zijn verleden in de jeugdbeweging. De young entrepreneur is zijn assortiment geleidelijk aan het uitbreiden en ziet het groter dan die ene ultieme rugzak. “Ik wil een volwaardig gamma van duurzame outdoorkleding en -accessoires op de markt brengen.”

Een goedbetaalde job bij Danone opgeven, om met een eigen start-up het klassieke bouwproces zoals we dat vandaag kennen heruit te vinden. Dan moet je al heel zeker zijn van je zaak. Voor millennial Hélène de Troostembergh, de 33-jarige CEO van BuildUp, was de keuze snel gemaakt. Ze hoopt een revolutie in de vastgeroeste bouwindustrie te ontketenen met offsite bouwen, een baanbrekende plug & play-methode, met biobased materialen, die circulair en zelfs CO2 negatief is. “Een volwaardige energieneutrale woning bouw je zo in één dag.”

Een kledingzaak die er al tien jaar lang in slaagt te groeien vanop een B-locatie: faut le faire. Anna Pops doet het door gebruik te maken van de kracht van data en artificiële intelligentie. Daarnaast voeren zaakvoerders Tina Daem en Filip Van Langenhove een vurig pleidooi voor wat ze de vertraging van de mode noemen. “De consument moet niet met de vinger worden gewezen, de verantwoordelijkheid rond duurzaamheid ligt bij de retailers en merken.”

Klanten uit de Verenigde Staten en Australië vinden vlot de weg naar de technologie van de Oost-Vlaamse start-up Mother. Die maakt het hypereenvoudig om in huis microgroenten en kruiden te kweken, zonder groene vingers. Het is de missie van founders Dries Bovijn en Ann-Sofie Vandamme om mensen over de hele wereld zelfvoorzienend te maken. Ze willen elk jaar een nieuw product op de markt brengen. Om dat innovatietempo hoog te houden, konden ze rekenen op steun van VLAIO. “We hebben ons initiële idee helemaal omgegooid, eenvoudiger én efficiënter gemaakt om de impact te vergroten. Zonder die steun hadden we een minder goed product op de markt gebracht.”

Als bedrijf je volledige CO2-voetafdruk kunnen berekenen? Niet enkel van je eigen uitstoot, maar ook van alles en iedereen uit je supply chain? Het idee kwam van een team van koel-analytische doctoraatstudenten aan de KU Leuven, kreeg de toepasselijke naam Carbon+Alt+Delete en mikte recht op het red hot domein dat klimaattransitie heet. De bevlogenheid van de ondernemer botst daarbij wel eens met academische bedachtzaamheid. “Move fast, break things gaat een beetje tegen onze natuur in”, geeft co-founder en CEO Kenneth Van den Bergh toe.

Rob Smets noemt zichzelf liever geen eco-entrepreneur - wegens te breed - maar een ocean entrepreneur. Als managing director van de Brusselse start-up uWare Robotics stuurt hij een team aan dat ingenieuze, datagedreven oplossingen bouwt voor het monitoren van oceaanleven aan de kusten en de duurzame industrie die zich daarbinnen ontwikkelt. “We hebben een ecosysteem nodig van mensen die de problemen zien, deze vervolgens willen oplossen én bereid zijn daarvoor samen te werken zodat we de uitdagingen op wereldniveau kunnen aanpakken.”

Dat ze ooit zouden ondernemen stond voor Anke De Boeck en Isabel Coppens in hun studentenjaren al buiten kijf. Op een zonnige stranddag fantaseerden de hartsvriendinnen over het oprichten van een eigen zaak. Zelfs toen beiden zich nadien aan een carrière als advocaat waagden, hield het ‘bikinipact’ stand. Fast forward naar 2022: het biologische, duurzame en fair trade skincarelabel CÎME bestaat ondertussen 10 jaar. “We hopen als klein merk ervoor te zorgen dat bio mainstream wordt. En hoe meer wij groeien, hoe meer impact we hebben in Nepal.”

Je individuele plasticverbruik drastisch verminderen: uiteindelijk is dat de deal die je sluit wanneer je met de huishoudproducten van BRAUZZ aan de slag gaat. De start-up uit Londerzeel, in volle coronacrisis opgericht door twintigers Ruben Renaer, Lowie Vercraeye en Manush Barvar, ontwikkelt innovatieve en duurzame schoonmaakproducten die plastic verpakkingen overbodig maken. Dat klinkt eenvoudiger dan het is. Maar de ambities van de drie founders reiken nog veel verder.

Eén miljoen kilogram: zoveel plastic ruimde de Belgische ngo River Cleanup al op naast en in rivieren. Voor oprichter Thomas de Groote is die mijlpaal slechts een tussenstap: tegen 2025 wil hij 100 miljoen kilo rivierplastic opgeruimd hebben. “Je hebt altijd twee opties: iets doen of niets doen. Zo simpel is het. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat je meer mensen, bedrijven en overheden in beweging krijgt door wél iets te doen. Dit is mijn ‘going to Mars’. Elon Musk is daar ook nog lang niet, maar hij schuift wel elke dag een klein beetje op in de richting van zijn ultieme doel.”

Duurzaamheid in fashion is aan een sterke opmars bezig, en ook in de cosmeticasector worden er steeds meer inspanningen gedaan. Maar in het segment van luxejuwelen bleef het tot nu toe erg stil. Enter de drie zussen achter Juna Fae, een nieuw Belgisch juwelenmerk dat uitsluitend met lab grown diamanten werkt. “De echte problematieken van de sector worden doodgezwegen.”

Elk jaar opnieuw kloppen jonge Belgische start-ups ondernemers hard op de poort naar internationaal succes. Of het met het Gentse beautymerk MORO Essentials net zo zal zijn? Die kans zit er dik in. Oprichtsters Yasmine Mili en Katrien De Clerck willen de cosmeticawereld niet enkel veranderen, maar ook een duurzaam geweten schoppen. Hoe? Met verzorgingsproducten op poederbasis.

De recente hallucinante beelden van textielstorten in de Chileense Atacamawoestijn en op de Ghanese kust lieten er geen twijfel over bestaan: er is nog werk aan de winkel om de modesector te vergroenen en circulair te maken. Dat besef deed ook het duurzame hart van de Brugse Niki de Schryver bloeden. Met COSH!, haar duurzame modeplatform, wil ze verantwoorde mode niet alleen toegankelijker maken voor consumenten en retailers, maar ook achter de schermen een blijvende impact maken.

De Antwerpse Dorsa Mohadjerin wil met haar kledingmerk en showroom Atelier Minimalist tegengewicht bieden aan de vervuilende mode-industrie door in te zetten op kwalitatieve, minimalistische en ecologische vrouwenmode. Alle kledij wordt volledig in België gemaakt, haar stoffen komen uit Europa. Daarnaast werkt ze als datasconsultant voor multinationals en droomt ze om naast mode ook schilderijen te maken. “Het is het fijn om in beide werelden te kunnen wonen.”

Jaap Korteweg is een negende generatie boer die als vleesliefhebber besloot dat er een einde moest komen aan het grootschalige dierenleed in de bio-industrie. Om die reden richtte de Nederlander in 2010 De Vegetarische Slager op, het bedrijf dat hij acht jaar later verkocht aan Unilever. Nu wil hij met zijn nieuwe onderneming Those Vegan Cowboys melk uit gras maken, zonder dat er een koe aan te pas komt. “Ik heb meerdere dingen gedaan die als kansloos werden gezien en uiteindelijk een groot succes bleken. Echte innovatie kunnen mensen zich vaak niet voorstellen.”

Waarom zou design niet duurzaam kunnen zijn? Met het Antwerpse ontwerpbureau ecoBirdy, dat intussen internationale bekendheid geniet en overladen werd met flink wat gerenommeerde prijzen, bewijst Joris Vanbriel samen met zijn partner Vanessa Yuan dat het wél kan. En dat het ook nog eens functioneel kan zijn. Hun ondernemersverhaal startte met het ontwerpen van design kindermeubilair uit gerecycleerd kinderspeelgoed, maar daarmee stopt het zeker niet. “We willen een maatschappelijke verandering in gang zetten en zowel andere industrieën als de gewone consument inspireren.”

Duurzaam ondernemen is niet zomaar een hot topic, het is vooral ook een must. De overheid zegt het ons, de wetenschap zegt het ons, en de planeet toont het ons met een sterk veranderend klimaat, steeds meer natuurrampen,... Maar hoe begin je daar in godsnaam aan? In theorie klinkt alles goed, maar welke stappen zet je in de praktijk? Sustainable development experte Sara Vermeulen, oprichtster van Route 2030, en Jan Beyne, onderzoeker en docent aan de Antwerp Management School, hebben hun stappenplan in een boek gegoten. Met ‘De weg naar duurzaam ondernemen’ willen de auteurs aantonen dat iedereen binnen een organisatie met duurzaamheid aan de slag kan. “En dat is belangrijk, want we hebben iedereen nodig om het tij te keren.”

Van de marketing - en reclamesector naar de mode-industrie: Mark Vandevelde en Greet Goegebuer hebben toch wel een serieuze carrièreswitch gemaakt. “Een uit de hand gelopen hobby”, zegt het koppel zelf over het sneakermerk Komrads dat ze in 2015 hebben overgenomen en afgelopen jaren een volledig duurzame make-over gaven. De switch loont, want hun duurzame sneakers creëren veel tamtam in de modewereld én bij consumenten. In coronajaar 2020 wisten ze hun omzet te verdubbelen, maar het duo heeft grotere ambities. “We willen wereldwijd een groot merk worden. Het zal met vallen en opstaan zijn, maar het gaat ons lukken”, klinkt het vastberaden.

Duurzame slips en beha’s gemaakt van gerecycleerd koffiedik? Met haar duurzaam lingeriemerk Undercharments vond de Nederlandse onderneemster Claudia Ahlers het spreekwoordelijke gat in de markt. “Wereldwijd drinken we koffie waardoor er heel veel restafval ontstaat, meer dan genoeg om lingerie van te maken. Ik wil blijvend inspireren. Eerst met koffie, en later ook met andere producten.”

Wat de rode draad vormt in het leven van ondernemer Wannes Van Giel, is glashelder: het klimaat en duurzaamheid. Daarom verbaast het ook niet dat hij vandaag bigtrees runt, een bureau dat bedrijven, overheden en individuen helpt verduurzamen. Onder andere het succesvolle ‘Donderdag Veggiedag’ bracht hij op de markt, samen met de organisatie EVA en Tobias Leenaert. Al begon bigtrees eigenlijk als grafisch bureau: “Ik heb lang aangemodderd. Ik wilde dat het een mooi verhaal was, maar het is eigenlijk stoemelings gebeurd.”

We leven met zo’n 7,7 miljard mensen op onze aardbol, waarvan maar liefst 2,2 miljard geen of amper toegang tot schoon drinkwater hebben. Een ernstig probleem dat zich niet beperkt tot afgelegen gebieden in verre ontwikkelingslanden maar ook Europa parten speelt. “In België zijn zo’n 40.000 woningen niet aangesloten op het drinkwaterleidingnet. In Duitsland zijn dat er zelfs 700.000”, zegt ondernemer Jacob Bossaer. Met zijn bedrijf BOSAQ bouwt hij slimme en modulaire waterzuiveringsinstallaties om dat probleem definitief de wereld uit te helpen. “Tegen 2035 hopen we 35 tot 40 miljoen mensen van drinkbaar water te voorzien.”

Een paar geiten naar Nepal exporteren om daar de teloorgegane kasjmierindustrie nieuw leven in te blazen. “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.” Met die ‘Pipi Langkous-mentaliteit’ startten activistische ondernemers Fons Burger (68) en zijn echtgenote Jacqui (55) hun onwaarschijnlijke avontuur in Nepal. Vijf jaar later ligt het duurzame modelabel ‘So Good To Wear’ in verschillende toonaangevende Europese winkels. Voor 2021 staat er een uitbreiding in Scandinavië, Japan en de VS op de planning. Wij spraken het Nederlandse ondernemerskoppel over dromen, durven én vooral ook doen.

Dat ‘vegetarisch’ en ‘vegan’ geen termen meer zijn die we associëren met een alternatieve levensstijl, hebben we mede te danken aan veggiepionier Paul Florizoone. Die stampte 23 jaar geleden in Gent zijn succesconcept Greenway uit de grond, vandaag goed voor drie restaurants, een uitgebreid en gevarieerd productaanbod in supermarkten, 55 medewerkers en met Jan Haspeslagh (ex-CEO Ardo) zelfs een gloednieuwe investeerder. “Het kantelpunt van ‘vegetarisch als hype’ naar ‘vegetarisch als duurzame trend’ hebben we gelukkig al lang achter de rug”, zegt Florizoone.

‘Only a life lived for others is a life worthwhile.’ Of deze quote van Albert Einstein ook Hadiel Holail Mohamed aanspoorde om in 2109 haar Kaira Fund op te richten als kickstarter voor ideeën die de wereld zullen verbeteren? Het had best gekund want beiden delen dezelfde filosofie: wie geeft, maakt van de maatschappij een betere plek. “Ik geloof heel sterk in de kracht van verbinding. Als we ons verbonden voelen met elkaar en onze omgeving, zullen we beter beseffen: we are in this together”, aldus de Kaira-oprichtster.

Hij beschouwt zichzelf allesbehalve als de typische techondernemer. En hoewel hij strikt genomen actief is in de brede modesector, heeft zijn start-up toch een bijzonder hoog ingenieursgehalte. Met Resortecs pioniert Cédric Vanhoeck (30) met slimme naaigarens en slimme knopen, en dat leverde het Brusselse bedrijf op enkele jaren tijd al flink wat internationale erkenning op. “Maar die medaille heeft ook een keerzijde: het ondernemerschap heeft me toch wel een paar jaar van mijn leven gekost.”

Veel restaurants gooien hun groente-, fruit- en tuinafval (gft) gewoon bij het restafval. Zonde, vinden de founders van De Clique. Deze Utrechtse start-up stimuleert bedrijven om hun afval te scheiden, haalt biostromen zoals koffiedrab, snij- en voedselresten CO2-neutraal op om er nieuwe, lokale producten van te maken. Mede-eigenaar Anja Cheriakova is blij met elke nieuwe stap richting het ultieme doel: de zero waste stad als lokale productiemachine. “Een jaar geleden haalden we 500 kilo per maand op. Inmiddels is dat 10.000 kilo en de teller loopt nog steeds!”

Ieder jaar belanden 1,5 miljard tandpastatubes in onze vuilnishopen en oceanen. De rest wordt verbrand, omdat plastic tubes niet (economisch) gerecycled kunnen worden. Daar komt bij dat in meer dan de helft van de meest verkochte traditionele tandpasta’s ook nog eens micro-plastic zit. Dat kan en moet anders, dachten duurzaam ondernemers Almar Fernhout, Dennis Kamst en Roger Nefkens en ze richtten Smyle op, een start-up die sinds maart 2020 onder de vorm van brush mints -tandpastatabletten in een hervulbaar glazen flesje - een plasticvrij alternatief voor traditionele tandpasta aanbiedt. “De combinatie tussen duurzaam ondernemerschap en aantrekkelijk design is de sleutel tot een betere toekomst.”

Een houten huis als de nieuwe standaard in Nederland, het is de ultieme droom van Sustainer Homes. Deze scale-up uit Utrecht bouwt duurzame woningen uit houten blokken, vertelt CEO Gert van Vugt wiens naam in 2018 opdook in de prestigieuze Forbes 30 under 30-lijst. Is dit de toekomst van de conservatieve bouwsector?

Circulariteit is de toekomst, maar staat in veel Europese landen nog in zijn kinderschoenen. Niet als het van Sebastiaan de Neubourg en Lenja Doms afhangt. Met hun duurzame start-up Yuma Labs boeken ze succes met zonnebrillen die worden gemaakt van gerecycleerde PET-flessen. “Als kleine garnaal zullen we alleen nooit impact maken. Dat doen we samen met de grote spelers én met onze community”, klinkt het. “De brillen zijn een mooi begin maar eigenlijk wil ik het hele reilen en zeilen van dit bedrijf circulair maken. Mocht dat uiteindelijk niet lukken, dan stop ik er liever mee”, aldus Sebastiaan de Neubourg.

Draag jij op dit eigenste moment een klassieke jeansbroek? Dan heeft die bij de productie maar liefst 7.000 liter water gekost. Tel daarbij dat er per gram jeans een gram pesticiden nodig is en agressieve chemicaliën als ammoniak en chloor tijdens het productieproces worden gebruikt, en je begrijpt meteen waarom jeansbroeken tot de meest vervuilende modeproducten behoren. Tijd om schoon schip te maken, dacht ondernemer Tom Duhoux enkele jaren geleden. Hij is de bezieler van het Antwerpse denimlabel HNST - wat staat voor Honest. En zo geschiedde dat de meest duurzame jeans ter wereld van Belgische makelij is, volledig op de circulaire leest geschoeid tot en met ‘statiegeld’ voor versleten modellen.

Poetsen, poetsen, poetsen. De keuken, de badkamer, de woonkamer,... tegenwoordig moet alles er spic & span bij liggen. Schoon en stofvrij. Witter dan wit. Het liefst van al poetsen we met schoonmaakmiddelen die al die ‘vuile bacteriën’ doden en onze huizen steriel, smet- en stofvrij maken. We willen quasi van de vloer kunnen eten. “Een totaal verkeerde aanpak,” zegt Joris Jansen, founder van de Antwerpse start-up Probibel dat onder de naam YOKUU een unieke circulaire schoonmaakparel op de markt brengt. “Het wordt tijd dat we bacteriën als medestanders beginnen te beschouwen, niet als tegenstanders.”

Je wil als ondernemer je steentje bijdragen aan de strijd tegen ontbossing en tegen de klimaatopwarming, maar je weet niet waar te beginnen? Go Forest to the rescue. Deze piepjonge Vlaamse start-up verkoopt bomen aan bedrijven en plant die op plekken in de wereld waar ze de grootste impact hebben. Bedrijven kunnen via blockchain op hun smartphone volgen hoe snel ‘hun’ bomen groeien en hoeveel CO2 deze opvangen. “Ik pak duurzaamheid op een vernieuwende manier aan”, zegt Sarah Parent (30), de Gentse co-founder en CEO (Chief Ecological Officer) van Go Forest. “Ik ga niet naar ondernemers in geitenwollen sokken, maar kleed mij zoals hen en spreek dezelfde taal. Misschien is dat wel de reden waarom ons verhaal zo goed aanslaat.”

Gelukkig horen we in bizarre tijden af en toe ook positieve verhalen. Bijvoorbeeld dat van het duurzame zeepmerk Seepje. Deze Nederlandse start-up maakt wasmiddelen, allesreinigers, afwasmiddelen, wasverzachters én handzepen van de beste ingrediënten uit de natuur. Zoals de schillen van de Sapindus mukorossi vrucht uit India en Nepal. Afgelopen winter kwam Seepje met handzeep op de markt. De timing kon niet beter, zegt co-founder Jasper Gabriëlse: “Wij streven naar een schonere én mooiere wereld. De cijfers van dit jaar laten zien dat we aardig goed op weg zijn. Sinds de uitbraak van het coronavirus is de verkoop vertienvoudigd.”

Als je voor het derde jaar op rij wordt uitgeroepen tot meest duurzame merk van Nederland, dan wil dat iets zeggen. Het bekende ethische chocolademerk Tony’s Chocolonely, opgericht door onderzoeksjournalist Teun van de Keuken die zich erin vastbeet, is als impactbedrijf vastberaden om iets te veranderen aan de gruweldaden van de gevestigde ‘choco-orde’. Bloovi sprak met Henk Jan Beltman, die geen CEO maar Chief Chocolate Officer is. “Het zou te gek zijn mochten wij erin slagen om alle chocolade in de wereld honderd procent slaafvrij te maken. Wellicht naïef en arrogant, maar het is oprecht onze droom waar wij allemaal heel sterk in geloven!”

De mode-industrie bevindt zich op een kantelpunt. Veel bedrijven denken na hoe ze hun steentje kunnen bijdragen aan eerlijke handel en hoe hun ecologische voetafdruk kan verkleind worden. Met de overtuiging dat mooi design, eerlijke productie en duurzaamheid perfect samengaan, richtte Paulien Wesselink in 2010 haar eigen handtassen- en accessoirelabel ‘O My Bag’ op. Inmiddels veroverde de 34-jarige Wesselink een plekje op de lijst met 100 meest succesvolle vrouwelijke ondernemers van Nederland (TheNextWomen). Wij spraken haar over eerlijk en duurzaam ondernemen, innoveren en creëren.

De 34-jarige ingenieur Aimilios Orfanos maakt nu van de nood een deugd: met zijn start-up Revolta biedt hij bedrijven en particulieren hardware én software aan om afgedankte batterijen uit elektrische auto’s een nieuwe toekomst te gunnen.

Changing the way we eat, one delicious bite at a time! Zo hoopt Mark Kulsdom, oprichter van The Dutch Weed Burger, de wereld te veroveren: “Wij geloven dat plantaardig leven de sleutel is tot verandering”, zegt de ondernemer. In Nederland vliegen zijn zeewierburgers al vele jaren als ‘warme broodjes’ over de toonbank en binnenkort hoopt Kulsdom, via de retailkanalen, ook de rest van Europa te overtuigen van al dat plantaardig lekkers.

Als iemand vraagt wat Dopper is, zeg dan alsjeblieft niet dat het een bedrijf voor waterflessen is. Oprichter en eigenaar Merijn Everaarts zegt het al lachend maar hij meent het ook serieus. “Dopper is een product mét een verhaal, de fles zelf vertelt de boodschap. Bij alles wat wij doen, komt onze maatschappelijke missie een stap dichterbij”, benadrukt de ondernemer uit het Nederlandse Haarlem.

De start-up community moet af van haar obsessie voor unicorns, vindt ervaringsexperte Yonca Braeckman. Met haar venture studio Impact Shakers helpt ze start-ups die winst maken én sociale impact hebben mee uit de grond stampen en schalen.

De Antwerpse start-up Aerocircular mag zich een wereldpionier noemen, door als allereerste volledige vliegtuigen te recycleren. Niet alleen de waardevolle reserveonderdelen, ook de romp en andere onderdelen die vaak staan te verroesten in een Amerikaanse woestijn. Na vier jaar van R&D en onderhandelen achter de schermen, neemt Aerocircular nu een vliegende start. Met vestigingen in Oostende, Arizona en Oman is het bedrijf op drie continenten aanwezig, tegen het einde van het jaar zal het tien passagiersvliegtuigen ontmanteld hebben. “We hadden een prachtig virtueel bedrijf, nu hebben we een écht bedrijf”, zegt oprichter en CEO Koen Staut. “De tijd van het vliegtuig als wegwerpproduct is bij deze definitief voorbij.”

De eerste Belgische snackreep op basis van krekels ligt in de supermarkt. ‘Kriket’ heet de newborn en de groeiambities van de Brusselse start-up zijn duidelijk: meer worden dan een zoveelste gimmick. Geen sympathieke curiositeit dus, geen belerend vingertje, wel een gezond en lekker tussendoortje gemaakt van noten, zaden, granen én 100% Brusselse krekels. “Insecten zijn de eiwitbronnen van de toekomst”, zegt co-founder Michiel Van Meervenne die zich samen met zus Anneleen vol overtuiging in een nieuw ondernemersavontuur stortte.

‘s Werelds allereerste mobiele interactieve recycleermachine die plastic afval omtoverde in 3D-prints – het Perpetual Plastic Project – was een creatie van Better Future Factory, een multidisciplinair ontwerpbureau dat zich richt op het maken van duurzame en milieubewuste ontwerpen. Nu gaan ook giganten als Apple de circulaire toer op, maar in 2012 waren de Rotterdammers nog echte frontrunners. Die aanjagersrol willen ze volop blijven spelen, benadrukt co-founder Laura Klauss. “We combineren R&D, design en engineering met storytelling. We geloven heel erg in de kracht van een iconisch product als stepping stone voor duurzame verandering.”

Meat is murder, zo luidt de titel van een plaat van The Smiths. En hoewel Meatable wellicht niet zo ver gaat qua statement, wil het Nederlandse start-up met kweekvlees wel een duurzaam alternatief bieden voor de industriële vleesproductie, waar dierenwelzijn niet bovenaan de agenda staat. Krijn De Nood, co-founder en CEO van Meatable, legt uit wat hij exact wil bereiken met zijn passieproject.

Student-ondernemer Tibbe Verschaffel mag van 16 tot 25 augustus in Washington de kleuren van de Universiteit Gent verdedigen, tijdens de negende uitgave van de internationale ondernemerswedstrijd Global Entrepreneur Challenge. De ingenieur in spe werkte ruim een jaar aan een prototype van een ecologisch verantwoorde fiets in bamboe, die eind deze maand op de markt komt.